Chuyện một dòng họ gìn giữ “báu vật xanh” trăm tuổi ở Hà Tĩnh

Khu rừng tại thôn Hạ Tiến, xã Đức Thịnh, tỉnh Hà Tĩnh, nằm gần nhà bà Nguyễn Thị Đào (sinh năm 1949), bao gồm nhiều cây cổ thụ cao 15–40 mét, thân to có thể ôm vài người, với hàng chục loài gỗ quý như dổi, chò chỉ, trẹo, bời lời, gõ, cẩm lai, mít, sang… Những cây này tạo bóng mát mùa hè và chắn gió mùa đông, mang lại môi trường sống trong lành cho gia đình và thôn xóm.

Bà Đào chia sẻ, từ khi sinh ra, việc chăm sóc và bảo vệ khu rừng đã trở thành nghĩa vụ thiêng liêng của dòng họ. “Trước đây từng có người đến hỏi mua, nhưng chúng tôi kiên quyết không bán. Rừng là tài sản quý và là phúc đức của con cháu,” bà nói.

Ông Nguyễn Văn Thanh, anh họ lớn tuổi, cho biết, các thành viên trong dòng họ thay nhau trông nom rừng, từ việc trồng dặm, chăm sóc, phòng cháy chữa cháy đến ngăn chặn các hành vi xâm hại cây. “Chúng tôi thống nhất rừng này không bán. Nó là món quà tổ tiên để lại, biểu tượng của tình đoàn kết và lối sống nghĩa tình,” ông Thanh nói.

Ngày giỗ họ, ngoài thắp hương tổ tiên, các thành viên còn dọn dẹp, phát cỏ và chăm sóc cây rừng. Theo ông, đó cũng là cách để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo và gìn giữ truyền thống.

Việc bảo vệ khu rừng không chỉ dựa vào dòng họ Nguyễn mà còn nhờ ý thức cao của bà con trong thôn. “Ai cũng xem khu rừng như tài sản chung, là niềm tự hào của cả làng,” bà Đào cho biết.

UBND xã Đức Thịnh đánh giá cao mô hình này. Theo đại diện địa phương, khu rừng góp phần điều hòa khí hậu, duy trì mạch nước ngầm, ngăn gió bão và tạo môi trường sống cho nhiều loài sinh vật. Đây là một mô hình bảo tồn tự nhiên đáng trân trọng, góp phần giữ màu xanh và cân bằng sinh thái cho địa phương.

Chuyện một dòng họ gìn giữ “báu vật xanh” trăm tuổi ở Hà Tĩnh

Dù đôi lúc gặp khó khăn trong việc chăm sóc, phòng chống sâu bệnh hay phòng cháy chữa cháy, các thành viên dòng họ vẫn quyết tâm giữ gìn rừng trăm tuổi xanh tốt. Ông Tống Thanh Giang, người sống cạnh rừng, cho biết, khu rừng đã tồn tại vững vàng qua chiến tranh và thiên tai, trở thành một minh chứng lịch sử và giá trị văn hóa đối với người dân thôn Hạ Tiến.

Hiện nay, trong khi nhiều hộ dân đã chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cây, chỉ còn dòng họ Nguyễn tiếp tục kiên trì chăm sóc và bảo vệ khu rừng cổ thụ với nhiều cây quý hiếm. Khu rừng không chỉ là di sản của gia đình mà còn là “báu vật xanh” giữa lòng quê, nơi con người và thiên nhiên cùng tồn tại.

Những tán cây trăm tuổi ấy, rung rinh trong gió, dường như vẫn nhắc nhở con cháu về trách nhiệm giữ gìn màu xanh, sống gần gũi với thiên nhiên và trân trọng di sản tổ tiên để lại.