VNHS - Chuyển đổi số trong hoạt động khuyến nông (khuyến nông số) là chuyển đổi từng bước hoạt động khuyến nông từ môi trường truyền thống sang kết hợp đồng thời cùng khuyến nông trên môi trường số nhằm đáp ứng mục tiêu khuyến nông “tam nông” trong giai đoạn mới.

Tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chuyển đổi số đang được thực hiện trong các lĩnh vực như: Trồng trọt với cơ sở dữ liệu mã số vùng trồng; công nghệ IoT, Big Data, AI đã được ứng dụng để quản lý, phân tích môi trường, chủng loại, giai đoạn phát triển của cây phục vụ việc truy xuất nguồn gốc và theo dõi quá trình sinh trưởng của cây theo thời gian thực.

Lĩnh vực chăn nuôi với công nghệ IoT, sinh học, blockchain được ứng dụng rộng rãi trong các trang trại chăn nuôi; lĩnh vực lâm nghiệp với công nghệ GIS và ảnh viễn thám được sử dụng để giám sát, theo dõi diễn biến rừng, mất rừng, suy thoái rừng và phát hiện sớm, cảnh báo cháy rừng từ ảnh vệ sinh.

Trong kết nối chuỗi giá trị, chuyển đổi số sẽ giúp ngành nông nghiệp Việt Nam có thể thay đổi từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ, kém hiệu quả sang mô hình sản xuất mới, có sự liên kết chuỗi giá trị…

Theo Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp (Bộ NN&PTNT), mục tiêu chuyển đổi số tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được xây dựng dựa trên 3 trụ cột trong mục tiêu chuyển đổi số quốc gia là: Chính quyền số nhằm ứng dụng công nghệ số để nâng cao năng lực quản lý Nhà nước, đẩy mạnh cải cách và hiện đại hóa nền hành chính của Bộ, cung cấp dịch vụ công; tạo điều kiện để có các chính sách, quyết định chính xác, phù hợp, hiệu quả.

Hệ thống Khuyến nông Việt Nam với vai trò là cầu nối giữa Nhà nước, cơ quan nghiên cứu khoa học với hộ nông dân và thị trường, là hệ thống tư vấn, phổ biến kiến thức, các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, cung cấp thông tin, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ, kinh nghiệm sản xuất kinh doanh cho nông dân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc chuyển đổi số trong hoạt động Khuyến nông là đòi hỏi cấp thiết để phù hợp và bắt kịp với chiến lược chuyển đổi số ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Tuy nhiên, chuyển đổi số ngành nông nghiệp vẫn còn những khó khăn do nhận thức và chọn hướng đi đúng về chuyển đổi số của chính quyền, người dân và doanh nghiệp còn đang lúng túng, chưa đầy đủ… nhất là hợp tác xã, hộ nông dân; thiếu cơ sở dữ liệu lớn về ngành nông nghiệp; các cơ sở dữ liệu chuyên ngành nông nghiệp còn rời rạc, thiếu kết nối, tích hợp và chia sẻ với nhau.

Hơn nữa, sản xuất, canh tác nông nghiệp tại Việt Nam còn manh mún, nhỏ lẻ, khó áp dụng công nghệ cao; các doanh nghiệp nông nghiệp đầu tư vào chuyển đổi số chưa nhiều; chất lượng nguồn nhân lực có chuyên môn cao trong nông nghiệp số còn hạn chế.

Theo Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia Lê Quốc Thanh: “Với lực lượng khuyến nông hơn 40.000 người thì điều quan trọng là làm thế nào để tạo được không gian chuyển đổi số thống nhất trong toàn hệ thống. Vì vậy rất cần chiến lược tổng thể bắt đầu từ Trung tâm Khuyến nông quốc gia để kết nối với trung tâm khuyến nông các địa phương. Từ đó hình thành phương pháp tiếp cận mới trong chuyển đổi số của hệ thống khuyến nông. Khi thực hiện được khuyến nông số sẽ giúp đồng hành cùng nông dân trong chuyển đổi số trong hoạt động sản xuất nông nghiệp…”.

Được biết, ngay từ năm 2021, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã chủ động xây dựng Đề án Chuyển đổi số gia trong hoạt động khuyến nông giai đoạn 2021-2025. Thành công ban đầu đó là ứng dụng Khuyến nông xanh (app Khuyến nông xanh) đã tạo nên kênh tuyên truyền hữu hiệu, gần gũi và thân thiện với mọi người, xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý dự án khuyến nông. Đến tháng 8 năm 2023, các nội dung và kết quả của việc thực hiện Đề án chuyển đổi số giai đoạn 2021- 2025 đã được kế thừa và tiếp tục triển khai thực hiện theo Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ chuyển đổi số trong hoạt động khuyến nông giai đoạn 2023 – 2027.

Duy Minh