Ở nhiều vùng rừng núi phía Bắc như Lạng Sơn hay Thái Nguyên, mỗi khi mùa mưa đến, người dân lại tất bật chuẩn bị đèn pin, giỏ tre để vào rừng săn “vàng đỏ” – cách họ ví von loài nấm chẹo quý hiếm.
 |
Loài nấm này không dễ gặp. Mỗi năm chỉ xuất hiện hai đợt ngắn ngủi, mỗi đợt kéo dài khoảng một tuần. Đặc biệt, vòng đời của nấm chẹo chỉ khoảng 1–2 ngày, sau đó nhanh chóng thối rữa, nên người hái phải canh thời điểm nấm vừa nhú khỏi mặt đất. Thông thường, người dân phải dậy từ 2–3 giờ sáng, mang theo đèn rọi len lỏi dưới những tán rừng rậm để kịp thu hái khi nấm còn tươi.
Nấm chẹo thường mọc ở nơi có tán cây chẹo hoặc cây dẻ, nhưng không phải gốc cây nào cũng có nấm. Bởi vậy, việc tìm được một bãi nấm được xem là may mắn, nhiều người ví von rằng “gặp được nấm chẹo như bắt được vàng”.
 |
 |
Ngoài sự khan hiếm, nấm chẹo còn nổi tiếng bởi hương vị đặc trưng – giòn ngọt, thơm nhẹ, rất hợp khi xào với thịt bò, hầm xương hay nấu canh. Chính vì thế, đây được xem là đặc sản vùng cao mà nhiều du khách sẵn sàng săn tìm.
Trên thị trường, nấm chẹo tươi được thu mua với giá khoảng 200.000–350.000 đồng/kg, còn nấm khô – chủ yếu được thương lái Trung Quốc tìm mua – có giá lên tới 1,5–2 triệu đồng/kg. Để làm ra 1 kg nấm khô, cần tới 6–7 kg nấm tươi, nên lượng hàng luôn ở mức khan hiếm.
 |
 |
Nhờ mùa nấm ngắn ngủi này, nhiều hộ dân vùng cao có thể thu về tiền triệu chỉ trong vài ngày, góp phần cải thiện đáng kể thu nhập. Với người dân miền núi, nấm chẹo không chỉ là món quà của rừng mà còn là nguồn sinh kế quý giá, gắn liền với những buổi sớm tinh mơ họ cầm đèn rọi giữa màn sương, đi tìm lộc trời giữa đại ngàn.
