Việt Nam tiếp nhận 10 cổ vật do Mỹ trao trả, trong đó có chiếc rìu hậu kỳ đá mới, ba rìu đồng, một nồi gốm văn hóa Đông Sơn. Theo Bảo tàng Lịch sử quốc gia, trong số hiện vật Việt Nam tiếp nhận từ Mỹ còn có ba tượng cá sấu đá thế kỷ 1-2 sau Công Nguyên, hai tẩu đồng thế kỷ 17-18.
Các hiện vật này được tìm thấy tại Mỹ gần 10 năm trước. Năm 2013, trong cuộc điều tra tại bang Indiana, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã phát hiện ông Donald Miller (hiện đã qua đời), tự xưng là nhà từ thiện và nhà khảo cổ nghiệp dư, lưu giữ trái phép bộ sưu tập lớn cổ vật và hài cốt của gần 500 người người Mỹ bản địa và nước ngoài.
Các cổ vật do phía Mỹ trao trả Việt Nam. Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
Năm 2014, FBI thu hồi hơn 7.000 hiện vật. Donald Miller sau đó từ bỏ quyền sở hữu với các đồ vật này, hợp tác với FBI, mong muốn hiện vật được trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp. Vì vậy, năm 2019, FBI công bố trên website, tuyên bố mong muốn trao trả tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp, đồng thời kêu gọi chính phủ nước ngoài liên hệ và cử chuyên gia giám định liên hệ với FBI.
Sau khi tiếp nhận thông tin, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ đã gửi Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch thông báo về việc FBI đề nghị trao trả một số cổ vật được xác định có nguồn gốc Việt Nam. Giữa năm 2022, Cục Hợp tác quốc tế (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) đã gửi văn bản đến Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ khẳng định việc tiếp nhận số cổ vật nêu trên đúng theo Luật Di sản văn hóa. Bảo tàng Lịch sử quốc gia được giao tiếp nhận cổ vật qua đường ngoại giao.
Tháng 8, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ đã tiếp nhận số cổ vật từ FBI. Hai tháng sau, 10 cổ vật được mang về Việt Nam, chuyển cho Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Hội đồng Giám định cổ vật thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã kiểm tra.
Bảo tàng Lịch sử quốc gia đang hoàn thiện hồ sơ khoa học và tiếp tục nghiên cứu, xây dựng kế hoạch phát huy giá trị của 10 cổ vật.
Viết Tuân
