Mỹ áp thuế đối ứng 46% lên hàng hóa Việt Nam: Nguy cơ và giải pháp cho ngành nông sản xuất khẩu

Tác động đến ngành nông sản xuất khẩu

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt 62,5 tỷ USD. Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất, chiếm 21,7% tổng kim ngạch, tương đương 13,56 tỷ USD. Việc Mỹ áp thuế đối ứng với mức thuế suất 46% đang đẩy các doanh nghiệp nông sản vào tình thế khó khăn, đối mặt với nguy cơ mất thị trường và đứt gãy đơn hàng.

Các mặt hàng chịu tác động nặng nề nhất gồm gỗ và sản phẩm gỗ, thủy sản, rau quả. Ông Huỳnh Quang Thanh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, cho biết khoảng 70% sản phẩm gỗ xuất khẩu của Việt Nam có thị trường tiêu thụ chính là Mỹ. Với mức thuế mới, nhiều doanh nghiệp đã nhận được thông báo tạm ngừng nhập hàng hoặc yêu cầu đàm phán lại giá, hợp đồng.

Chính sách thuế mới của Mỹ ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp nông sản xuất khẩu của Việt Nam - (Ảnh: Dân Việt).

Tương tự, trong lĩnh vực thủy sản, thuế suất 46% sẽ khiến chi phí xuất khẩu tăng đột biến, làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường Mỹ và buộc nhiều doanh nghiệp phải tính đến việc cắt giảm sản lượng hoặc tìm thị trường mới.

Tác động dây chuyền của sắc thuế này không chỉ dừng lại ở doanh nghiệp xuất khẩu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu hộ nông dân, người lao động trong các chuỗi cung ứng nông sản.

Giải pháp ứng phó cho doanh nghiệp nông sản xuất khẩu

Trước nguy cơ thiệt hại lớn từ quyết định áp thuế của Hoa Kỳ, Chính phủ Việt Nam đã ngay lập tức có những động thái phản ứng kịp thời, đồng hành cùng doanh nghiệp tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn.

Ngay sau khi Mỹ công bố sắc thuế, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp khẩn với các bộ, ngành liên quan và chỉ đạo thành lập Tổ phản ứng nhanh để theo dõi, đánh giá tác động và đề xuất giải pháp. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng bình tĩnh, chủ động và linh hoạt trong ứng phó, đồng thời phải lắng nghe, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, tuyệt đối không để người dân và doanh nghiệp đơn độc vượt qua khó khăn.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cử Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn làm Tổ trưởng Tổ phản ứng nhanh, phối hợp cùng Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc và các bộ, ngành liên quan chủ động đàm phán với phía Hoa Kỳ, tranh thủ các kênh đối thoại song phương nhằm giảm thiểu tác động từ chính sách thuế mới.

Về phía Bộ Nông nghiệp và Môi trường, lãnh đạo bộ sẽ tập trung chỉ đạo các địa phương và doanh nghiệp nông sản chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất, tăng cường áp dụng công nghệ cao vào chế biến, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Song song đó, các giải pháp tối ưu hóa chi phí, hạ giá thành để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế cũng đang được ngành nông nghiệp triển khai mạnh mẽ.

Một trong những giải pháp then chốt được Chính phủ và các hiệp hội ngành hàng xác định là đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Việc giảm dần sự phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ và mở rộng sang các thị trường tiềm năng như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông và các nước ASEAN được coi là bước đi chiến lược để đảm bảo tính ổn định và bền vững cho ngành nông sản.

Song song đó, các hiệp hội ngành hàng như Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam đang tích cực phối hợp cùng các doanh nghiệp thành viên xây dựng kịch bản ứng phó. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động rà soát lại các hợp đồng, tìm kiếm đối tác mới, đồng thời tái cơ cấu quy trình sản xuất để thích ứng với biến động thị trường.

Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành tăng cường xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc kết nối thị trường, cập nhật thông tin chính sách từ các đối tác thương mại lớn để doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh kế hoạch kinh doanh.

Dù đối diện với thách thức chưa từng có, song với sự chủ động vào cuộc của Chính phủ, sự đồng lòng của cộng đồng doanh nghiệp và các hiệp hội ngành hàng, ngành nông sản Việt Nam được kỳ vọng sẽ vượt qua giai đoạn khó khăn này, tiếp tục giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế.