Hoa ngọc lan có tên khoa học là Michelia alba, có nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á, thuộc loại cây thân gỗ được trồng phổ biến ở các nước nhiệt đới ẩm. Thân cây ngọc lan thường thẳng đứng, vỏ màu xám, phân nhiều cành nhánh. Tùy thuộc vào giống mà cây có thể cao từ 10-20m.
Lá của cây ngọc lan là lá đơn, mọc cách, hình bầu dục thuôn dài. Mặt trên lá nhẵn bóng, mặt dưới có lông tơ mịn. Lá có màu xanh đậm, tạo nên một bộ khung xanh mát cho cây.
Hoa ngọc lan khi nở có có màu trắng ngà hoặc hơi vàng, hình dáng hoa như ngón tay thon dài, xếp lớp mềm mại. Đặc biệt ngọc lan nổi tiếng và được ưa chuộng trồng làm cảnh khi có hương thơm đặc biệt thanh khiết, dịu dàng, rất dễ nhận biết, thường tỏa hương vào sáng sớm và chiều mát.
 |
| Hoa ngọc lan có vẻ đẹp mong manh, mùi hương dịu ngọt (Ảnh: Pinterest) |
Sau khi hoa tàn, quả sẽ mọc ra quả ngọc lan có hình dạng đặc biệt, gồm nhiều quả nhỏ hợp lại. Khi chín, quả có màu đen và chứa nhiều hạt.
Ngọc lan có 3 giống là ngọc lan trắng, giống ngọc lan phổ biến nhất, hoa trắng tinh khiết, hương thơm dịu nhẹ; Ngọc lan vàng hoa có màu vàng nhạt, hương thơm cũng rất đặc trưng; Ngọc lan tím giống ngọc lan này có hoa màu tím nhạt, khá hiếm gặp.
Hoa ngọc lan thường nở rộ vào khoảng thời gian từ đầu tháng 3 đến cuối tháng 8 hàng năm. Ở những vùng khí hậu nhiệt đới, thời gian nở hoa kéo dài hơn có thể đến hết tháng 12 hoặc tháng 1 năm sau.
Ngọc lan có mùi hương rất đặc biệt gợi đến cho chúng ta cảm giác tinh khiết, thanh cao, thường được ví như vẻ đẹp của người phụ nữ dịu dàng, đức hạnh.
Trong phong thủy, hoa ngọc lan thường được sử dụng vào những dịp đặc biệt như tân gia nhà mới, khai trương hoặc tổ chức tiệc cưới. Chủ nhà sẽ bỏ những bông hoa này vào một bát nước trong vắt nhằm mục đích lấy may mắn và thuận lợi. Với ý nghĩa cho sự bền bỉ, trường tổn, sức sống mãnh liệt và mang lại sự may mắn cho gia chủ.
 |
| Hai màu hoa phổ biến của ngọc lan là màu vàng và trắng ngà (Ảnh: Pinterset) |
Ngoài ra, loài hoa này còn được xem là biểu tượng cho tấm lòng hiếu thảo, sự nhân từ, thánh thiện và bao dung.
Ngọc Lan cũng thường được sử dụng đặt tên cho con gái với mong muốn con luôn xinh đẹp, ngoan ngoãn, lễ phép và xinh đẹp.
Hoa ngọc lan có vẻ đẹp nhẹ nhàng, cuốn hút cùng hương thơm quyến rũ sẽ giúp thay đổi cho không gian sống của bạn thêm đẹp đẽ và thoải mái hơn.
Theo Đông y, hoa ngọc lan có tính hơi ấm, vị đắng, cay, có tác dụng trị các chứng ho, tiểu khó, đầy hơi, buồn nôn, sốt, tăng huyết áp,... Có thể dùng pha trà để uống, với nhiều cách khác nhau, cho nhiều công dụng khác nhau như dưới đây.
Cây ngọc lan thuộc loại cây gỗ nhỡ, thân thẳng, vỏ trám trắng. Cành non và chồi thường phủ lông trắng mềm mượt óng ánh. Hoa mọc đơn lẻ ở nách lá, màu trắng, có từ 9 - 15 cánh, có mùi rất thơm, có thể dùng để cất tinh dầu thơm làm nước hoa. Mùa ra hoa và quả vào tháng 4 - 9 hằng năm. Cây được trồng ở nhiều nơi làm cảnh.
Theo Đông y, bộ phận dùng làm thuốc là nụ hoa khi còn chưa nở, thu hái về phơi trong bóng râm đến khô, bảo quản dùng dần.
Ngoài ra, vì có mùi thơm tinh khiết, thư giãn tinh dầu hoa ngọc lan được chiết xuất tạo ra tinh dầu có công dụng kháng khuẩn nhẹ, giúp làm dịu da nhạy cảm.
 |
| Tinh dầu hoa ngọc lan được ưa chuộng (Ảnh: Pinterest) |
Có thể dùng để massage, dưỡng ẩm tự nhiên khi trộn cùng cá loại dầu nền (jojoba, dừa, hạnh nhân…).
Tinh dầu ngọc lan còn có công dụng dưỡng tóc khi trộn với dầu gội hoặc dầu xả, giúp tóc thơm mát và mềm mượt.
Hoa ngọc lan cũng được sử dụng để pha trà. Cách làm trà hoa ngọc lan cũng khá đơn giản, bạn chỉ cần thu hái nụ hoa khi chưa nở và lá về, làm sạch và phơi khô trong bóng mát, sau đó bảo quản dùng dần.
Đầu tiên đối với ngọc lan nênchọnchậu đất sét vì nó tạo độ thoáng khí rất tốt, giúp thoát nước dễ dàng và ít làm cây bị thối rễ.
Hoa ngọc lan phát triển tốt ở nơi có nhiều mùn, nên cần chọn loại đất màu mỡ, tơi xốp, hơi chua, thoát nước tốt, trộn với cát sông và đất vườn.
Khi trồng hoa ngọc lan trong chậu, bạn cần nhớ phải thay chậu để cây có không gian tiếp tục phát triển. Việc này nên được làm vào mùa xuân và mùa thu. Vào mùa đông, rễ cây ngọc lan hoạt động kém nên nếu thay chậu, cây sẽ khó mọc rễ mới.
 |
| Cây ngọc lan thích hợp trồng trong sân vườn |
Trước khi thay chậu, cần cắt bỏ những lá và rễ thối, cắt tỉa và sát trùng bằng cồn, sau đó cho rễ cây vào dung dịch thuốc để sát trùng, vớt ra phơi khô trước khi trồng.
Vào mùa hè, bạn có thể sử dụng lưới che nắng một cách thích hợp. Việc thông gió và truyền ánh sáng rất quan trọng khi trồng ngọc lan vào mùa đông, nên mở cửa sổ một cách thích hợp để thông gió.
Trong thời kỳ cây ngọc lan sinh trưởng, ta cần tưới đủ nước để giữ ẩm cho đất, liều lượng tùy theo độ khô của đất. Không nên tưới quá nhiều vì nước đọng lâu ngày dễ dẫn đến úng rễ. thối rữa. Để tránh nước ngấm vào rễ gây thối, trước khi tưới, bạn cần quan sát độ khô, ẩm của đất và điều chỉnh việc tưới cây sao cho hợp lý. Tránh để vết nước tích tụ trên lá, ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và sinh trưởng bình thường của cây...
Khi trồng cây ngọc lan, chúng ta không nên bón phân quá nhiều. Có thể dùng bã đậu làm phân hữu cơ để tưới, đồng thời duy trì nguyên tắc bón phân loãng thường xuyên. Vào mùa đông lạnh giá, rễ ngọc lan hoạt động kém, tránh bón quá nhiều phân vào thời điểm này.
Một trong những cách trồng hoa ngọc lan trong chậu hiệu quả là cắt tỉa những cành chết, lá thối, những bông hoa héo. Điều này giúp tránh tình trạng cạnh tranh dinh dưỡng, khiến các cành, lá khỏe mạnh bị thiếu chất, trở nên kém phát triển. Sau khi cắt tỉa, cần chú ý xử lý vết thương và đặt cây ở nơi thoáng mát, khô ráo.
Ngoài ra, hoa ngọc lan thường gặp vấn đề sâu bệnh sau khi nở hoa, cần phun Carbendazim và dichlorvos để ngăn ngừa. Chúng ta nên dọn sạch cỏ dại xung quanh để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển khỏe mạnh của cây.
