Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác bảo vệ môi trường, khắc phục hậu quả chiến tranh và ứng phó với các sự cố môi trường tại Việt Nam

VNHS - Sáng ngày 14/02/2025, tại Hà Nội, Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường (NACCET) và Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam (SOS Môi trường) đã chính thức tổ chức lễ ký kết hợp tác. Đây là một sự kiện quan trọng, đánh dấu một bước tiến mới trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó sự cố và khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam.

Trong những năm gần đây, vấn đề môi trường ngày càng trở thành một thách thức lớn đối với Việt Nam. Tình trạng ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất đai ngày càng gia tăng do tác động của phát triển công nghiệp, đô thị hóa nhanh chóng và biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, các sự cố môi trường như tràn dầu, rò rỉ hóa chất độc hại, cháy rừng, sự cố môi trường xuyên biên giới cũng liên tục xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ngoài ra, hậu quả của chiến tranh vẫn để lại những di chứng nặng nề, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm do chất độc hóa học/dioxin tại nhiều khu vực, đòi hỏi sự quan tâm và nỗ lực khắc phục lâu dài. Chính vì vậy, sự hợp tác giữa NACCET và SOS Môi trường mang ý nghĩa rất lớn trong việc nâng cao năng lực ứng phó với các sự cố môi trường và giảm thiểu hậu quả của các vấn đề môi trường tồn đọng.

Lễ ký kết diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ môi trường và tăng cường năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu. Đây là một phần trong chiến lược dài hạn nhằm hướng đến phát triển bền vững, đảm bảo an ninh môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Thỏa thuận hợp tác giữa hai đơn vị sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp nghiên cứu và triển khai các dự án cụ thể nhằm xử lý ô nhiễm, ứng phó với các sự cố môi trường và hỗ trợ cộng đồng bị ảnh hưởng bởi các tác động tiêu cực từ môi trường.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Phùng Khắc Huy Chú – Phó Tổng Giám đốc Thường trực NACCET cho biết: "Lễ ký kết hôm nay là một cột mốc ý nghĩa trong việc thúc đẩy hợp tác giữa hai đơn vị, nhằm nâng cao hiệu quả ứng phó với sự cố môi trường. Trước những thách thức ngày càng gia tăng từ ô nhiễm, sự cố tràn dầu, hóa chất độc hại và các tác động lâu dài của chất độc hóa học, việc phối hợp chặt chẽ giữa Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường và Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam là rất cần thiết. Thông qua thỏa thuận hợp tác này, chúng tôi hy vọng sẽ phát huy tối đa thế mạnh của mỗi bên, từ huấn luyện, diễn tập, nghiên cứu khoa học đến triển khai ứng phó thực tế. Sự chủ động và sẵn sàng phối hợp sẽ giúp chúng ta ứng phó kịp thời, giảm thiểu thiệt hại một cách hiệu quả nhất”.

Trong khi đó, ông Phạm Văn Sơn, Giám đốc Trung tâm SOS Môi trường chia sẻ: "Hợp tác giữa hai đơn vị hôm nay là một bước tiến quan trọng, không chỉ dừng lại ở việc trao đổi thông tin hay phối hợp chuyên môn mà còn hướng đến những hành động thiết thực, cụ thể trong công tác bảo vệ môi trường. Tôi tin rằng, với vai trò nòng cốt của NACCET cùng sự hợp tác giữa hai bên, chúng ta sẽ cùng nhau hành động, biến các thỏa thuận hợp tác thành những minh chứng cụ thể, góp phần giảm thiểu tác động của sự cố môi trường, bảo vệ an toàn cho con người và hệ sinh thái”.

Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường (NACCET) là một đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng, được thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ với nhiệm vụ chính là điều tra, đánh giá và triển khai các biện pháp khắc phục hậu quả chất độc hóa học còn tồn lưu sau chiến tranh. Ngoài ra, trung tâm còn thực hiện các nhiệm vụ quan trọng khác như xử lý ô nhiễm môi trường, ứng phó với sự cố hóa chất độc hại, đảm bảo an ninh môi trường và phối hợp với các tổ chức trong nước, quốc tế để nghiên cứu, phát triển các giải pháp xử lý ô nhiễm hiệu quả. Với sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Hóa học, NACCET đã thực hiện nhiều dự án quan trọng, góp phần làm sạch môi trường tại các khu vực bị ô nhiễm nặng, đặc biệt là các điểm nóng về dioxin.

Trong khi đó, Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam (SOS Môi trường) là đơn vị chuyên trách trong lĩnh vực ứng phó sự cố môi trường, với mạng lưới hơn 100 trạm thường trực trên toàn quốc, giúp triển khai nhanh chóng các biện pháp xử lý khi có sự cố xảy ra. Với phương châm “phản ứng nhanh – hành động hiệu quả”, SOS Môi trường đã tham gia ứng phó nhiều sự cố môi trường lớn, từ các vụ tràn dầu trên biển đến sự cố rò rỉ hóa chất độc hại tại các khu công nghiệp, góp phần giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Thỏa thuận hợp tác giữa NACCET và SOS Môi trường sẽ tạo điều kiện thuận lợi để hai đơn vị phối hợp trong nhiều hoạt động quan trọng như nghiên cứu và phát triển công nghệ xử lý ô nhiễm, tổ chức huấn luyện và diễn tập ứng phó sự cố môi trường, triển khai các dự án thực tế nhằm làm sạch môi trường và hỗ trợ cộng đồng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm. Hai bên cũng cam kết sẽ cùng nhau xây dựng các mô hình ứng phó hiệu quả, chia sẻ dữ liệu và thông tin để nâng cao khả năng dự báo và phòng ngừa các sự cố môi trường có thể xảy ra trong tương lai.

Trong thời gian tới, hai đơn vị dự kiến sẽ triển khai một số dự án cụ thể, bao gồm các chương trình xử lý ô nhiễm đất nhiễm dioxin tại các điểm nóng còn tồn đọng, các dự án nghiên cứu về công nghệ xử lý hóa chất độc hại, cũng như các chương trình nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường và phòng tránh rủi ro từ các sự cố môi trường. Bên cạnh đó, NACCET và SOS Môi trường cũng sẽ tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế để tranh thủ sự hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính nhằm triển khai hiệu quả các chương trình bảo vệ môi trường tại Việt Nam.

Lễ ký kết hợp tác giữa NACCET và SOS Môi trường không chỉ mang ý nghĩa chiến lược mà còn thể hiện sự chủ động và quyết tâm của Việt Nam trong việc đối phó với các thách thức môi trường hiện nay. Sự hợp tác này sẽ góp phần nâng cao năng lực ứng phó với các sự cố môi trường, giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Với những cam kết mạnh mẽ và sự phối hợp chặt chẽ giữa hai bên, NACCET và SOS Môi trường được kỳ vọng sẽ trở thành những đơn vị tiên phong trong công tác bảo vệ môi trường, góp phần xây dựng một Việt Nam xanh, sạch và phát triển bền vững.

Khi nhắc tới các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực môi trường đặc biệt là ứng phó sự cố thì Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam (gọi tắt là “SOS Môi trường”) luôn được nhắc tới. Cái tên SOS Môi trường đối với các nhà khoa học thì đây là nơi hội tụ những người đầy tâm huyết và sẵn sàng hành động vì môi trường.

Với sự nỗ lực không ngừng, Trung tâm SOS Môi trường đã thành công trong việc giải quyết các sự cố môi trường góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường bền vững, tiêu biểu như ứng phó sự cố tràn dầu tàu An Bình Phát 68, tàu Giang Anh, tàu ma King Rich tại vùng biển Cù Lao Chàm, hàng loạt các sự cố tràn đổ hóa chất tại kho, cháy bồn chứa axít tại cảng… Những kết quả này không chỉ phản ánh sự chuẩn bị kỹ lưỡng và khả năng ứng phó nhanh của Trung tâm SOS Môi trường, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ và phục hồi môi trường. Song song với các hoạt động ứng phó sự cố, Trung tâm SOS Môi trường đã không ngừng đẩy mạnh các chương trình đào tạo, tập huấn và diễn tập, nhằm nâng cao năng lực và kỹ năng của các đơn vị liên quan. Đặc thù của các chương trình tập huấn này không chỉ tập trung vào xử lý tràn dầu, mà còn mở rộng sang các hoạt động liên quan đến ứng phó sự cố môi trường nói chung, bao gồm hóa chất độc hại và các tình huống khẩn cấp khác.

Đội ngũ kỹ thuật của SOS không ngừng nghiên cứu, đổi mới và sáng tạo để sản xuất ra những sản phẩm tiên tiến, phù hợp với đặc thù sự cố của Việt Nam, dựa trên kinh nghiệm thực tế trong ứng phó các sự cố tràn dầu và hóa chất trên toàn quốc. Những sản phẩm này không chỉ nâng cao hiệu quả ứng phó mà còn thỏa mãn các yêu cầu ngày càng cao về tính bền vững, đồng thời tối ưu hóa chi phí trong công tác bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, Trung tâm SOS Môi trường tự hào xây dựng và duy trì mạng lưới ứng phó sự cố môi trường với hơn 100 trạm trực ứng phó sự cố trải rộng trên khắp cả nước với trang bị vật tư và đội ngũ chuyên gia sẵn sàng phản ứng nhanh với mọi tình huống sự cố, phối hợp hiệu quả với các lực lượng chức năng, doanh nghiệp và cộng đồng, giúp giảm thiểu tối đa tác động của sự cố đến môi trường và sức khỏe con người.

Thượng tướng, Viện sỹ Nguyễn Huy Hiệu – Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cho biết “Tôi đã dự nhiều chương trình diễn tập với sự tham gia của Trung tâm ứng phó sự cố môi trường Việt Nam, chương trình nào cũng ấn tượng, nhưng tôi nhớ nhất sự kiện Diễn tập phòng thủ dân sự do Bộ Tư lệnh Hóa học tổ chức, ở đó tôi nhìn thấy được sự tập trung chuyên môn, các thiết bị kỹ thuật tiên tiến, sự cải tiến cho phù hợp từng hoạt động với sự chú tâm của toàn đội ngũ, tôi cảm nhận thấy khi mọi người gọi các thành viên của SOS Môi trường là “những người lính” hoàn toàn chính xác, đó là những người lính nhiệt tâm, sẵn sàng hành động bất cứ lúc nào và bất cứ nơi đâu”(1)

Phạm Hùng

Ghi chú:

(1). https://www.vietnam.vn/trung-tam-ung-pho-su-co-moi-truong-viet-nam-sos-moi-truong-hanh-dong-vi-moi-truong-bang-tri-thuc-va-long-biet-on