Luật Thuế Giá trị gia tăng (GTGT) sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đang được xem là một bước ngoặt mang tính toàn diện trong tiến trình cải cách hệ thống thuế tại Việt Nam. Với trọng tâm xây dựng một nền tài chính minh bạch, hiện đại và hiệu quả hơn, đạo luật này không chỉ điều chỉnh các quy định về khấu trừ, kê khai, quản lý thuế mà còn đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi số sâu rộng trong lĩnh vực tài chính công.
Một trong những thay đổi có ảnh hưởng lớn và gây chú ý nhất là quy định yêu cầu bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với cả những giao dịch hàng hóa, dịch vụ có giá trị dưới 20 triệu đồng để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Đây là một bước đi mang tính đảo ngược so với quy định trước đó vốn chỉ áp dụng cho hóa đơn trên 20 triệu đồng, nhằm triệt tiêu những kẽ hở pháp lý cho phép hợp thức hóa hóa đơn khống trong các giao dịch nhỏ lẻ.
 |
| Sáng 17/6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) - (Ảnh minh họa) |
Tuy sẽ tạo ra một số khó khăn nhất định trong giai đoạn đầu, đặc biệt với khu vực kinh doanh cá thể, hộ nhỏ hoặc chợ truyền thống vốn quen giao dịch tiền mặt, nhưng về lâu dài, quy định này giúp các đơn vị kinh doanh nhỏ xây dựng được lịch sử tài chính rõ ràng hơn, tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận tín dụng chính thức và tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số.
Song song với đó, một điều chỉnh được đánh giá mang tính hỗ trợ tích cực là việc nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế đối với hộ và cá nhân kinh doanh từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm, áp dụng từ ngày 1/1/2026. Đây là chính sách thể hiện rõ sự quan tâm, chia sẻ của Nhà nước với khu vực kinh tế nhỏ nhất trong xã hội, giúp họ giảm bớt gánh nặng về thuế và thủ tục hành chính, từ đó có thêm năng lực để duy trì hoạt động và mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh. Cùng với các thay đổi trên, một cải cách có tính nền tảng khác cũng được triển khai mạnh mẽ là việc thay thế mã số thuế cá nhân bằng số định danh cá nhân. Theo đó, từ ngày 1/7/2025, mỗi cá nhân sẽ sử dụng số định danh gồm 12 chữ số trên thẻ Căn cước công dân để thực hiện các nghĩa vụ thuế, bao gồm khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế.
Điều này không chỉ giúp người dân đơn giản hóa thủ tục, không còn phải nhớ hay lưu trữ nhiều mã số khác nhau, mà còn cho phép ngành thuế liên thông cơ sở dữ liệu với hệ thống dân cư, tài khoản ngân hàng, bảo hiểm xã hội và đăng ký đất đai nhằm tăng khả năng phân tích, giám sát và xử lý gian lận thuế trên diện rộng bằng công nghệ dữ liệu lớn (Big Data).
Trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển nhanh chóng, chính sách thuế mới cũng đã có những điều chỉnh mạnh mẽ nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử. Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP, cơ chế khấu trừ thuế tại nguồn sẽ được áp dụng, chuyển trách nhiệm kê khai và nộp thuế từ cá nhân kinh doanh sang cho các sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán như Shopee, Lazada, Tiki...
Với cách làm này, ngay khi giao dịch được xác nhận thành công, các nền tảng sẽ tự động khấu trừ thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân trước khi chuyển khoản cho người bán. Cách làm này không chỉ đảm bảo việc thu đúng, thu đủ, thu kịp thời mà còn góp phần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn giữa kinh doanh online và mô hình kinh doanh truyền thống.
Đồng thời, luật mới cũng thực hiện rà soát và điều chỉnh toàn diện danh mục các hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế; cập nhật giá tính thuế đối với hàng nhập khẩu; thay đổi biểu thuế suất đối với nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ để phản ánh sát hơn với thực tiễn sản xuất và định hướng tiêu dùng xã hội. Những nội dung này không chỉ có tác động về kỹ thuật mà còn mang tính chiến lược khi góp phần điều tiết thị trường, ổn định giá cả và khuyến khích tiêu dùng hợp lý.
Một yếu tố đáng chú ý khác là việc tăng cường phân quyền, phân cấp trong công tác quản lý thuế, thể hiện rõ tại Nghị định 122/2025/NĐ-CP. Theo đó, Bộ Tài chính được giao nhiều nhiệm vụ trọng yếu như hướng dẫn người nộp thuế không phải nộp lại các chứng từ mà cơ quan nhà nước đã có; xác định loại thuế cần khai theo tháng, quý, năm hoặc từng lần phát sinh; đồng thời cụ thể hóa thời hạn và hình thức nộp hồ sơ khai thuế đối với nhiều loại nghĩa vụ tài chính như thuế đất, tiền thuê đất, phí khai thác tài nguyên và lệ phí trước bạ.
Những điều chỉnh này không chỉ giúp giảm áp lực hành chính cho doanh nghiệp và người dân mà còn tăng hiệu quả vận hành cho cơ quan thuế các cấp, tạo thuận lợi cho việc triển khai đồng bộ hệ thống thuế điện tử, tiết kiệm thời gian, nhân lực và chi phí cho cả hai phía.
Có thể thấy rằng, các chính sách mới được ban hành và có hiệu lực từ tháng 7/2025 không phải là những thay đổi rời rạc mà là một chỉnh thể thống nhất, được thiết kế với tư duy cải cách đồng bộ và tầm nhìn dài hạn. Chúng cùng nhau tạo nên một kiến trúc thuế mới, đặt nền tảng cho một hệ thống tài chính quốc gia có tính minh bạch cao, vận hành bằng dữ liệu và công nghệ, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp phát triển lành mạnh, người dân tuân thủ thuận tiện và Nhà nước quản lý hiệu quả.
Trong kỷ nguyên chuyển đổi số và hội nhập toàn cầu, đây chính là bước chuyển cần thiết để đưa ngành thuế Việt Nam lên một tầm cao mới – hiệu quả hơn, công bằng hơn và hiện đại hơn. Sau đây là tổng hợp 19 nội dung quan trọng mà doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân hội viên Hội Sinh vật cảnh Việt Nam cần đặc biệt lưu ý khi các quy định mới chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025:
1. Tăng cường quản lý hóa đơn khi khuyến mại: giới hạn tối đa 50% giá bán
Từ ngày 01/7/2025, doanh nghiệp không được thực hiện giảm giá khuyến mại vượt quá 50% so với giá bán của hàng hóa, dịch vụ, trừ các chương trình do cơ quan nhà nước trung ương tổ chức hoặc nằm trong chính sách bình ổn giá. Quy định này nhằm kiểm soát tình trạng "đại hạ giá ảo”, đặc biệt trên các sàn TMĐT xuyên biên giới – vốn cổ thời điểm giảm tới 80-90%. (Căn cứ Điều 3 Thông tư 39/2025/TT-BCT)
2. Bổ sung điều kiện hoàn thuế cho doanh nghiệp áp dụng thuế suất 5%
Doanh nghiệp chỉ sản xuất, cung ứng hàng hóa dịch vụ chịu thuế 5%, nếu sau 12 tháng hoặc 4 quý có số thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên thì được hoàn. Đây là bước cải tiến để giảm áp lực tài chính cho các doanh nghiệp áp dụng mức thuế thấp nhưng đầu vào lại chịu thuế cao. (Căn cứ khoản 3 Điều 15 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
3. Sàn TMĐT có chức năng thanh toán phải khấu trừ và nộp thuế thay hộ, cá nhân kinh doanh
Kể từ 01/7/2025, các nền tảng TMĐT có chức năng thanh toán (dù trong hay ngoài nước) phải khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho họ và cá nhân kinh doanh bán hàng qua sàn. Quy định này giúp cơ quan thuế kiểm soát hiệu quả hơn hoạt động kinh doanh online vốn đang phát triển nhanh chóng. (Căn cứ Điều 4 Nghị định 117/2025/NĐ-CP)
4. Hướng dẫn khai bổ sung thuế GTGT đầu vào bị sai sót rõ ràng hơn
Tùy theo tính chất sai sót, người nộp thuế được lựa chọn khai bổ sung vào kỳ phát sinh (nếu làm tăng thuế phải nộp hoặc giảm thuế được hoàn), hoặc khai vào kỳ phát hiện (nếu chỉ ảnh hưởng đến số khấu trừ chuyển kỳ sau). Quy định này tạo thuận lợi cho việc tự điều chỉnh mà vẫn đảm bảo tình minh bạch và tuân thủ. (Căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
5. Bổ sung hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất GTGT 0%
Nhiều đối tượng mới được áp dụng thuế suất 0%, gồm: vận tải quốc tế, công trình thi công tại nước ngoài khu phi thuế quan, hàng bán tại khu cách ly, dịch vụ hàng hải - hàng không phục vụ vận tải quốc tế. Đây là tín hiệu tích cực thúc đẩy hoạt động xuất khẩu và đầu tư ra nước ngoài. (Căn cứ khoản 1 Điều 9 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
6. Chấm dứt hiệu lực giảm thuế GTGT 2% từ 01/7/2025 (trừ khi được gia hạn)
Nghị định 180/2024/NĐ-CP hết hiệu lực từ 30/6/2025, đồng nghĩa với việc mức thuế GTGT 10% sẽ được áp dụng trở lại. Tuy nhiên, sáng nay (17/6) Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng (thuế GTGT).
Theo đó, từ ngày 1/7/2025 đến ngày 31/12/2026, thuế suất thuế GTGT sẽ giảm 2%, còn 8% đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại khoản 3 Điều 9 Luật Thuế giá trị gia tăng, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng). Nghị quyết lần này mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế so với các nghị quyết trước đây, đồng thời kéo dài thời gian áp dụng đến hết năm 2026.
7. UBND cấp xã được trao quyền cưỡng chế về thuế
Theo Nghị định 125/2025/NĐ-CP, từ 01/7/2025, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế thì hành nghĩa vụ thuế. Đây là sự phân cấp mạnh mẽ, tạo điều kiện xử lý các trường hợp chây ý thuế ngay tại cấp cơ sở. (Căn cứ tại Điều 24 Nghị định 125/2025/NĐ-CP)
8. Mở rộng căn cứ khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa xuất khẩu
Ngoài hóa đơn và chứng từ thanh toàn, doanh nghiệp được bổ sung các tài liệu như phiếu đóng gói vận đơn, chứng từ bảo hiểm (nếu có) vào hồ sơ khấu trừ thuế GTGT đầu vào với hàng xuất khẩu. Quy định này giúp thực tế hóa điều kiện khấu trừ và hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu về mặt thủ tục. (Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
9. Doanh nghiệp cần đăng ký tài khoản định danh điện từ tổ chức trước 01/7/2025
Từ thời điểm này, các tài khoản hiện tại tại Cổng DVC Quốc gia sẽ hết hiệu lực. Doanh nghiệp phải đăng ký tài khoản định danh điện tử do Bộ Công an cấp để thực hiện thủ tục hành chính. Điều này đấy nhanh quá trình chuyển đổi số trong công tác thuế - kế toán. (Căn cứ khoản 4 Điều 40 Nghị định 69/2024/NĐ-CP)
10. Bổ sung quy định về giá tính thuế GTGT với hàng hóa khuyến mại
Hàng hóa hoặc dịch vụ dùng để khuyến mại đúng theo pháp luật thương mại sẽ có giá tính thuế GTGT bằng 0. Quy định này giúp doanh nghiệp tránh bị áp thuế GTGT trên giá trị hàng khuyến mại, tạo thuận lợi khi triển khai chiến lược marketing. (Căn cứ Điều 7 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
11. Doanh nghiệp kinh doanh trên sân không thanh toán phải tự kê khai và nộp thuế
Nếu nền tảng TMĐT không có chức năng thanh toán, thì hộ kinh doanh và cá nhân phải tự thực hiện nghĩa vụ khai và nộp thuế. Đây là điểm cần lưu ý với các cá nhân bán hàng online hiện nay - không thể phó mặc cho nền tảng nữa. (Căn cứ Điều 8 Nghị định 117/2025/NĐ-CP)
12. Chuyển đổi mã số thuế cá nhân sang số định danh cá nhân
Từ 01/7/2025, cá nhân sẽ sử dụng số định danh thay cho mã số thuế trong toàn bộ hệ thống thuế. Việc này giúp đồng bộ hóa dữ liệu dân cư với dữ liệu thuế, tạo nền tảng cho việc triển khai các chính sách thuế tự động và minh bạch hơn trong tương lai. (Căn cứ khoản 2 Điều 38 Thông tư 86/2024/TT-BTC)
13. Giá tính thuế GTGT hàng nhập khẩu sẽ bao gồm các loại thuế liên quan
Từ 01/7/2025, giá tính thuế GTGT của hàng nhập khẩu sẽ bao gồm giá nhập khẩu - thuế NK + thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có) + thuế bảo vệ môi trường (nếu có). Doanh nghiệp cần cần trọng trong việc xác định thuế GTGT đầu vào để tránh kê khai thiếu. (Căn cứ theo điểm b khoản 1 Điều 7 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
14. Điều chỉnh thuế suất GTGT đối với nhiều nhóm hàng hóa - dịch vụ
Một số hàng hóa từng áp dụng thuế suất 5% như đường, lâm sản chưa chế biến, thiết bị giảng dạy, hoạt động nghệ thuật sẽ chuyển sang 10%. Ngược lại, phân bón, tàu khai thác thủy sản chuyển từ không chịu thuế sang 5%. Việc cập nhật đúng nhóm hàng chịu thuế là yêu cầu bắt buộc khi lập hóa đơn và khai thuế. (Căn cứ Điều 9 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
15. Doanh nghiệp hoạt động trong nước chịu thuế 5% không được miễn điều kiện thanh toán
Tất cả hàng hóa, dịch vụ mua vào – dù dưới 20 triệu đồng – đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì mới được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. (Căn cứ khoản 2 Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
16. Tăng thẩm quyền xóa nợ thuế cho Bộ Tài chính
Từ ngày 01/7/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính được quyền xóa nợ thuế, phạt và tiền chậm nộp với khoản nợ từ 15 tỷ đồng trở lên đối với doanh nghiệp, hợp tác xã được quy định tại khoản 3 Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019, thay vì Thủ tướng như trước đây. Quy định này giúp rút ngắn thời gian xử lý các khoản nợ thuế kéo dài. (Căn cứ khoản 1 Điều 5 Nghị định 122/2025/NĐ-CP)
17. Bổ sung quy định về định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức
Song song với việc đứng các tài khoản cũ, doanh nghiệp buộc phải đăng ký định danh điện tử tổ chức. Đây là bước chuyển tất yếu trong quá trình số hóa và tích hợp dữ liệu giữa ngành thuế và các bộ ngành khác.
18. Nhiều hàng hóa - dịch vụ bị loại khỏi danh sách không chịu thuế
Các mặt hàng như phân bón, máy móc chuyên dùng nông nghiệp, tàu xa bờ, lưu ký chứng khoản, dịch vụ sàn giao dịch chứng khoán... sẽ không còn thuộc đối tượng miễn thuế GTGT như trước. DN cần rà soát lại toàn bộ danh mục hàng hóa và cập nhật thuế suất tương ứng. (Căn cứ Điều 5 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024)
19. Trách nhiệm cập nhật thông tin định danh khi thay đổi thông tin doanh nghiệp
Theo hướng dẫn từ Cơ quan Thuế, doanh nghiệp sau khi được cấp mã định danh điện tử tổ chức, nếu có bất kỳ thay đổi nào liên quan đến thông tin pháp lý (tên, địa chỉ người đại diện...) thì phải cập nhật kịp thời trên hệ thống. Việc chậm cập nhật có thể dẫn đến gián đoạn khi thực hiện các thủ tục hành chính điện tử.
Trên đây là tổng hợp 19 chính sách thuế có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.
Phạm Hùng
