Trong các gia tộc quyền quý ngày xưa, việc trồng cây trong sân không phải để làm đẹp đơn thuần. Mỗi gốc cây được chọn lọc đều mang một ý nghĩa phong thủy nhất định, thể hiện khí chất của gia chủ và đồng thời gửi gắm mong ước trường tồn – hòa thuận – phát đạt. Dưới đây là 5 loài cây từng được người xưa nâng niu như báu vật trong vườn nhà.
 |
| Một cây mộc hương hàng trăm năm tuổi tại Vĩnh Phúc. Ảnh: Minh Anh |
Mộc hương được giới nho sĩ xem là loài cây mang “tâm khí thanh cao”, giống như nhân cách người quân tử: thanh mà không nhạt, tỏa mà không lấn. Hoa mộc tuy nhỏ nhưng tỏa hương xa, thơm bền – tượng trưng cho danh thơm lưu truyền, phúc đức âm thầm.
Người xưa thường trồng mộc hương trước cửa, vừa để chiêu tài, vừa giữ khí lành trong nhà. Hai cây trồng đối xứng càng thêm phần cân bằng âm dương, tượng trưng cho sự song toàn – phúc và lộc, tài và đức, đời và đạo.
 |
| Mộc hương mang ý nghĩa tài lộc, có loại hoa vàng đậm và hoa vàng nhạt. Ảnh: istok |
Cây ưa sáng, dễ sống, cho hoa mỗi độ thu về. Trong không gian cổ, chỉ cần thoảng qua hương mộc cũng đủ khiến lòng người dịu lại – như thể vườn nhà có người đọc sách thánh hiền.
 |
| Cây tùng la hán có nhiều kỹ thuật trồng khác nhau, tuy nhiên hiện nay có hai kiểu trồng chính cho loại cây này là trồng theo kiểu bonsai hoặc trồng trong chậu kiểng trong các công trình. Ảnh: Baidu |
Trong các phủ đệ xưa, Tùng La Hán luôn là loài cây được đặt ở vị trí trung tâm – nơi tụ linh khí trời đất. Hình thế cây uy nghi, dáng đứng vững vàng, là biểu trưng cho khí phách nam nhi, cho sự bền bỉ và thịnh vượng dài lâu.
Tên gọi “La Hán” gợi nhớ đến hình tượng hộ pháp, mang theo ý nghĩa trấn trạch, trừ tà, giữ bình an cho gia đạo. Càng sống lâu, Tùng La Hán càng trở nên quý, thậm chí trở thành gia bảo sống, truyền từ đời cha đến đời cháu.
Loài cây này thích hợp trồng ở sân trước hoặc bên trái hiên nhà (hướng Thanh Long), giúp nâng đỡ long mạch, tụ khí cát lành. Tuy sinh trưởng chậm nhưng chỉ cần chăm đúng mực, cây sẽ giữ được thế đẹp, khí vượng suốt trăm năm.
 |
| Người xưa có câu: “Nhà có cây lựu, phúc đức chẳng rời”. Ảnh: Pinterest |
Lựu là loài cây dân dã nhưng lại mang đậm dấu ấn tâm linh trong đời sống người Việt. Trái lựu nhiều hạt tượng trưng cho sự sinh sôi, con cháu đề huề, là biểu tượng của gia đạo hưng thịnh trong văn hóa Á Đông.
Người xưa có câu: “Nhà có cây lựu, phúc đức chẳng rời”. Hoa lựu đỏ rực – mang hỏa khí cát tường, thu hút tài vận; còn chữ “lựu” đồng âm với “lưu” (giữ) – ngụ ý giữ tiền của, giữ hạnh phúc, giữ truyền thống.
Loài cây này thích hợp trồng phía trước nhà hoặc gần cổng chính, vừa giúp thu hút dương khí, vừa tạo cảnh quan rực rỡ khi đến mùa hoa quả. Dễ trồng, ít tốn công chăm, nhưng phúc khí mang lại thì được ông bà đánh giá là “nhân – nghĩa – phú – quý – thọ” đủ đầy.
 |
| Cây ngọc lan có hoa màu trắng hay vàng đẹp mắt, nở ra có mùi thơm dịu nhẹ giúp mọi người cảm nhận sự thư giãn cùng bầu không khí trong lành khi đứng gần đó. |
Ngọc lan là loài cây vừa có giá trị thẩm mỹ, vừa mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Hoa trắng tinh khôi, hương thơm ngọt dịu, tỏa nhẹ trong không gian – gợi nên cảm giác thanh tịnh, an yên, rất hợp với gia đình hướng nội, yêu nếp sống tao nhã.
Trong phong thủy, ngọc lan mang khí lành, có tác dụng hóa giải xung đột, thu hút vận quý nhân, và giữ hòa khí giữa các thành viên trong nhà. Cây ưa sáng, dễ chăm, có thể trồng trong sân vườn hoặc dọc lối đi – mỗi bước chân trở về như đi giữa làn hương phúc hậu.
Loài cây này cũng được các bà các mẹ xưa xem là “nữ khí của vườn nhà”, thể hiện sự mềm mại, đức hạnh và hiếu hòa – một giá trị rất được coi trọng trong nếp nhà Việt cổ.
 |
| Cây trắc bá diệp là biểu tượng của sự trường thọ. Ảnh: iStok |
Khác với những loài cây hoa lá tươi tắn, trắc bá diệp mang vẻ đẹp tĩnh mịch, uy nghiêm. Từ thời phong kiến, loài cây này đã hiện diện trong vườn của các phủ quan, chùa chiền, hay nhà của các gia đình vọng tộc, bởi được xem là cây trấn trạch, giữ thế long mạch.
Với đặc tính sinh trưởng chậm nhưng sống lâu, trắc bá diệp là biểu tượng của sự kiên định, trường thọ và trí tuệ sâu lắng. Lá kim nhỏ nhưng mọc dày, tỏa ra hương dịu nhẹ, giúp không khí trong lành, tạo cảm giác thanh tịnh – như một “tường chắn khí độc” vô hình.
 |
Trồng cây trắc bá diệp trong nhà thể hiện mong muốn cha mẹ sẽ sống lâu trăm tuổi bên con cái. |
Loài cây này nên được trồng nơi thoáng gió, nhiều nắng, tránh u tối. Người xưa còn tin rằng, nhà nào trồng được cây trắc bá lâu năm thì gia đạo êm ấm, ít tai ương, làm ăn yên ổn dài lâu.
Người xưa trọng “phong thủy hữu hình” – không phải chỉ ở thế đất, mà còn ở những gốc cây, mái ngói, lối đi. Trồng đúng loài cây là trồng vào đất một lời chúc – cho hôm nay vững vàng, cho ngày mai đơm hoa kết trái.
Mộc hương: gieo khí thanh cao, hương lưu không dứt
Tùng La Hán: vững thế gia phong, tài vận trường thọ
Lựu: sinh phúc tụ tài, đông con cháu, nhiều lộc
Ngọc lan: tụ hòa khí, an lành nhẹ bước
Trắc bá diệp: trấn mạch khí, bền vững gia đạo
Năm loài cây là năm trụ vững cho một nếp nhà hiển đạt. Giữ được gốc rễ ấy, phúc sẽ về như nước, vận sẽ đến như mây, và con cháu đời sau sẽ vẫn còn được thừa hưởng hương phúc của cha ông.
