Trinh nữ hoàng cung vốn là loài cây ưa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Với đặc điểm hai mùa mưa – khô rõ rệt, Việt Nam được đánh giá là nơi phù hợp để loài cây này sinh trưởng quanh năm. Cây có khả năng phát triển tốt cả khi trồng ngoài nắng hoặc dưới bóng râm, đồng thời thích hợp với loại đất có độ pH trung tính đến hơi axit, giữ ẩm tốt.
Điều khiến trinh nữ hoàng cung được săn đón chính là giá trị y học. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra trong lá và củ của cây chứa các hoạt chất alkaloid như lycorine, pseudo lycorine hay hippadine, có tác dụng kìm hãm sự phát triển của khối u, ngăn ngừa di căn tế bào ung thư. Bên cạnh đó, cây còn được sử dụng trong điều trị viêm khớp, vết bầm tụ máu, bệnh viêm họng hạt, viêm phế quản và một số bệnh lý phụ khoa.
Chính những dược tính này đã nâng cao giá trị kinh tế của trinh nữ hoàng cung, khiến nhiều nông dân mạnh dạn đầu tư sản xuất quy mô lớn.
Một ví dụ điển hình là ông Nguyễn Văn Minh (huyện Tân Biên, Tây Ninh). Trước đây, gia đình ông sở hữu hơn 4.000 m² đất trồng lúa nhưng thu nhập bấp bênh. Sau khi tìm hiểu, ông quyết định chuyển sang trồng trinh nữ hoàng cung. Ông Minh cho biết vốn đầu tư ban đầu không nhỏ, ít nhất 100 triệu đồng cho một vườn mới, nhưng lợi nhuận mang lại ổn định hơn hẳn so với lúa hay khoai mì.
Trinh nữ hoàng cung được đánh giá là cây ít tốn công chăm sóc. Sau khoảng 6 tháng gieo trồng, người nông dân có thể thu hoạch lứa lá đầu tiên. Cứ mỗi 40–60 ngày, cây lại cho thu hoạch tiếp. Cách chế biến cũng khá đơn giản: cắt lá, phơi khô ngay tại ruộng là có thể bán cho thương lái.
Ngoài lá, củ cây cũng mang giá trị cao. Củ giống hiện có giá 5.000–6.000 đồng/củ, trong khi củ thương phẩm dao động 3.000–3.500 đồng. Từ 2 năm tuổi, mỗi gốc bắt đầu cho nhiều lá hơn, giúp nâng sản lượng thu hoạch. Theo tính toán, một hecta trinh nữ hoàng cung ở giai đoạn này có thể mang về khoảng 70 triệu đồng mỗi vụ.
 |
| Ông Minh cho biết vốn đầu tư ban đầu không nhỏ, ít nhất 100 triệu đồng cho một vườn mới, nhưng lợi nhuận mang lại ổn định hơn hẳn so với lúa hay khoai mì |
Chị Nguyễn Quỳnh Như (Trảng Bàng, Tây Ninh), người có hơn 8 năm gắn bó với loại cây này, cho biết: “Cứ sau 4–6 tuần từ khi trồng, có thể bắt đầu thu hoạch lá. Nguồn thu nhập khá đều, tuy nhiên vào mùa mưa, việc phơi khô lá khó khăn hơn, lá dễ xỉn màu, giá bán chỉ còn 15.000–20.000 đồng/kg. Còn khi trời nắng, lá vàng đẹp, giá có thể đạt 30.000–40.000 đồng/kg”.
Nhờ kết hợp thu hoạch lá và củ, mỗi hecta trinh nữ hoàng cung có thể mang lại lãi 100–150 triệu đồng/năm. Đây là mức thu nhập cao hơn nhiều so với trồng lúa hay hoa màu truyền thống.
Nguồn nguyên liệu từ cây này hiện được nhiều công ty dược phẩm trong và ngoài nước thu mua. Lá tươi thường được lấy sau mỗi 2–3 tháng, trong khi củ trưởng thành được khai thác sau 2–3 năm. Việc tận dụng toàn bộ cây – từ lá, thân đến củ – giúp gia tăng hiệu quả sản xuất, tối ưu quỹ đất và hạn chế lãng phí.
 |
| Trinh nữ hoàng cung – cây dược liệu quý, vừa cho lá vừa cho củ, mang lại giá trị kinh tế cao |
Đáng chú ý, nhiều nông dân còn áp dụng mô hình trồng xen canh trinh nữ hoàng cung với rau màu hoặc các loại dược liệu ngắn ngày khác. Cách làm này vừa tăng thu nhập, vừa hạn chế rủi ro về giá cả. Nhờ giá trị y học lẫn kinh tế, cây trinh nữ hoàng cung đang được kỳ vọng trở thành một trong những giống dược liệu chủ lực, góp phần nâng cao đời sống nông dân và thúc đẩy ngành dược trong nước.
Việt Anh (Tổng hợp)
