Làng hoa Tây Tựu: Di sản truyền thống và “thủ phủ hoa” của Hà Nội

Lịch sử hình thành và phát triển

Việc chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng hoa đã nâng cao giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích đất lên gấp nhiều lần, thể hiện sự chuyển dịch cơ cấu cây trồng hiệu quả.

Nghề trồng hoa ở Tây Tựu khởi nguồn từ thập niên 1960–1970 với các loại hoa truyền thống như cúc, hồng, lay ơn phục vụ tín ngưỡng và lễ Tết của Hà Nội. Đến đầu những năm 1990, nghề hoa thực sự “có đất đua nở”, trở thành nguồn thu chủ lực cho địa phương. Theo báo Vietnam News, nghề trồng hoa tại Tây Tựu đã tồn tại khoảng 100 năm, và nổi bật vào đầu những năm 1990 khi nghề phát triển mạnh mẽ hơn.

Đến cuối thập niên 1990, đầu 2000, người dân bắt đầu chuyển dịch sang trồng hoa ly – một loại hoa yêu cầu kỹ thuật chăm sóc cao và mang giá trị thương mại lớn. Từ vài hộ tiên phong vào năm 2000, đến 2013, hơn 60% hộ dân tham gia, diện tích trồng ly đạt khoảng 200 ha

Quy mô sản xuất với khoảng 290 rực rỡ quanh năm

Trồng hoa đã trở thành nghề chính, mang lại thu nhập ổn định và khá giả cho phần lớn người dân Tây Tựu.

Hiện Tây Tựu có khoảng 290 ha trồng hoa nội bộ và hơn 180 ha thuê ngoài tại các huyện lân cận (Hoài Đức, Đan Phượng, Phúc Thọ). Các loại hoa chính gồm cúc (vàng, trắng, họa mi…), hồng, ly, lay ơn, thược dược, đồng tiền… Hoa được trồng cả bốn mùa, không chỉ Tết mà quanh năm nhờ hệ thống nhà kính, nhà lưới và kỹ thuật canh tác hiện đại. Tây Tựu còn mở rộng trồng hoa ở các vùng lân cận, như Hạ Mỗ (Đan Phượng), nơi các hộ dân đạt lợi nhuận hàng tỉ đồng/ha từ hoa ly.

Giá trị kinh tế và xã hội

Hoa Tây Tựu không chỉ tiêu thụ tại Hà Nội mà còn được vận chuyển đi khắp các tỉnh thành miền Bắc và thậm chí là miền Trung.

Mức thu nhập bình quân từ trồng hoa dao động khoảng 300–600 triệu đồng/ha/năm. Vào mùa cao điểm như Tết, một ha có thể mang lại lợi nhuận lên đến 600 triệu đồng, và tạo ra hơn 500 lao động thời vụ. Tổng doanh thu của HTX Tây Tựu đạt khoảng 150 tỷ đồng/năm, tạo hàng nghìn việc làm và cải thiện rõ rệt đời sống người dân.

Việc trồng hoa đã thúc đẩy phát triển kinh tế đô thị, nâng cao giá trị sử dụng đất, chuyển đổi cây trồng từ lúa sang hoa, giúp người dân cải thiện hạ tầng, xây dựng nhà mới và nâng cao chi tiêu cho con cái

Thách thức và triển vọng trong kỷ nguyên mới

Hoa ly: Loài hoa tượng trưng cho sự sang trọng, được trồng với quy mô lớn, đặc biệt sôi động vào các dịp lễ lớn và Tết.

Những thách thức chính là đô thị hóa làm giảm diện tích trồng hoa, biến đổi khí hậu, thị trường bất định và áp lực cạnh tranh từ các vùng hoa mới .

Tuy nhiên, Tây Tựu vẫn chủ động thích ứng qua đào tạo nông dân, áp dụng kỹ thuật công nghệ cao (nhà kính, giống mới), trồng hoa chất lượng cao như lan, tulip… và phát triển du lịch nông nghiệp.