Tận dụng diện tích bờ bao quanh trang trại lúa hữu cơ rộng hàng trăm héc-ta tại vùng Tứ giác Long Xuyên, anh Nguyễn Thanh Tuấn (ấp Lung Lớn, xã Hòa Điền, tỉnh An Giang) phát triển mô hình trồng cây nhàu, mang lại nguồn thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi tháng từ việc bán trái tươi và sản phẩm sấy khô cho doanh nghiệp dược liệu.
Trang trại lúa hữu cơ của anh Tuấn hiện có diện tích 500 ha, được canh tác theo mô hình sản xuất khép kín, chia thành 16 ô, mỗi ô rộng từ 15 đến 40 ha, thuận lợi cho việc cơ giới hóa và điều tiết nước. Bao quanh các ô sản xuất là hệ thống bờ bao, được anh tận dụng trồng thêm cây ăn trái và khoảng 40.000 cây nhàu xen canh, vừa tạo hàng rào xanh chắn gió, vừa tăng giá trị kinh tế.
Theo anh Tuấn, cây nhàu sau khoảng 1,5 đến 2 năm trồng có thể cho trái ổn định. Hiện tại, mỗi tháng trang trại thu hoạch trung bình khoảng 15 tấn trái nhàu. Trái tươi được doanh nghiệp thu mua tại vườn với giá khoảng 7.000 đồng/kg. Bên cạnh đó, anh đầu tư thêm nhà xưởng sơ chế, thuê lao động địa phương cắt lát, sấy khô trái nhàu, bán ra thị trường với mức giá 60.000 đồng/kg. Tính riêng nguồn thu từ cây nhàu, mỗi tháng trang trại mang về hơn 100 triệu đồng, chưa bao gồm doanh thu từ lúa hữu cơ và cây ăn trái.
 |
| Phần đê bao quanh trang trại được anh Tuấn tận dụng để trồng xen các loại cây ăn trái, trong đó có khoảng 40.000 cây nhàu, mỗi tháng cho sản lượng trung bình khoảng 15 tấn trái. Ảnh: Trung Chánh/ Báo Nông nghiệp và Môi trường. |
Anh Tuấn cho biết trang trại của gia đình bắt đầu được hình thành từ cuối những năm 1990, khi cha anh tham gia chương trình khai hoang tại vùng đất nhiễm phèn sâu. Sau quá trình cải tạo như san lấp mặt bằng, xây dựng hệ thống kênh mương nội đồng và đê bao chống lũ, khu vực này được chuyển đổi thành vùng sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.
Khi tiếp quản trang trại, anh Tuấn thành lập Doanh nghiệp Tư nhân Tuấn Linh, định hướng chuyển đổi mô hình sản xuất từ thâm canh lúa 3 vụ sang trồng lúa hữu cơ theo vụ dài ngày. Sản phẩm lúa gạo của trang trại hướng đến phân khúc chất lượng cao, đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Cùng với đó, anh mở rộng diện tích trồng cây ăn trái và cây nhàu ven bờ ruộng nhằm khai thác tối đa đất đai, đa dạng hóa cây trồng và cải thiện thu nhập. Cách làm này không chỉ giúp tận dụng diện tích đất không dùng để trồng lúa, mà còn góp phần ổn định hệ sinh thái trong khu trang trại. Ngoài ra, sau khi thu hoạch trái, những cây nhàu đã già được gửi tặng cho các cơ sở từ thiện làm nguyên liệu bào chế thuốc Nam.
Cây nhàu là loại cây thân gỗ nhỏ, có khả năng sinh trưởng tốt tại các vùng đất ẩm thấp. Trái nhàu có thể dùng làm nguyên liệu chế biến dược liệu hoặc thực phẩm chức năng. Hiện nay, nhiều sản phẩm từ trái nhàu như nước cốt, cao, trà, bột sấy khô... đang được sản xuất trong nước, một số đạt chuẩn OCOP và có mặt trên thị trường xuất khẩu.
Tại trang trại của anh Tuấn, trái nhàu sau khi thu hoạch được phân loại. Một phần được bán tươi cho doanh nghiệp, phần còn lại đưa vào xưởng sơ chế. Công nhân tại đây thực hiện các công đoạn như rửa sạch, thái lát mỏng và đưa vào máy sấy. Việc này không chỉ giúp tăng giá trị sản phẩm mà còn tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương.
Công ty TNHH Đầu tư Sản xuất - Thương mại Dịch vụ VITAL (VTANONI) hiện là đối tác thu mua sản phẩm nhàu của trang trại. Theo đại diện doanh nghiệp, nhu cầu nguyên liệu nhàu để sản xuất các sản phẩm dược liệu và thực phẩm chức năng ngày càng tăng, đặc biệt là các dòng sản phẩm hỗ trợ sức khỏe như trà thảo mộc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, nước uống lên men...
Từ hiệu quả mang lại, mô hình trồng cây nhàu xen canh ven bờ ruộng của anh Tuấn được kỳ vọng sẽ được nhân rộng tại nhiều địa phương khác trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Việc tận dụng diện tích đất chưa được khai thác triệt để để trồng thêm cây dược liệu không chỉ giúp tăng thu nhập cho nông dân, mà còn phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững.
Theo ngành nông nghiệp An Giang, cây nhàu đang nằm trong nhóm cây trồng tiềm năng, phù hợp để phát triển theo hướng hữu cơ và phục vụ chế biến sâu. Trong bối cảnh nhu cầu thực phẩm và dược liệu có nguồn gốc thiên nhiên ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng, việc mở rộng diện tích trồng cây nhàu trên nền đất xen canh hoặc bờ ruộng là hướng đi đáng chú ý.
