Ứng dụng công nghệ biến lá dứa thành sợi dệt may: Bước đột phá “xanh” từ phế phẩm nông nghiệp

Từ thí nghiệm đến sản xuất đại trà: Hành trình 3 năm đưa lá dứa lên sàn dệt

Theo báo VnExpress, sau hơn 3 năm nghiên cứu, startup Ecofa đã hợp tác cùng nông dân và hợp tác xã tại Điện Biên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Tiền Giang để thu gom lá dứa – phần phế phẩm chiếm hơn 60% trọng lượng cây dứa – làm nguyên liệu đầu vào.

Nhờ ứng dụng công nghệ xử lý 18 công đoạn tách – đánh bông – kéo sợi, công ty hiện sản xuất được 18 tấn sợi mỗi tháng, với kế hoạch mở rộng lên 50 tấn vào cuối năm 2025. Mỗi tấn sợi cần đến 60 tấn lá dứa tươi, giúp giảm phát thải khoảng 17 tấn CO₂ so với cách đốt bỏ truyền thống.

Kỹ sư Đậu Văn Nam, nhà sáng lập Ecofa, cho biết trên VietnamPlus (Báo điện tử Thông tấn xã Việt Nam):

“Sản xuất sợi từ lá dứa từng tồn tại ở quy mô nhỏ, thủ công, nhưng chưa có ai thực sự làm được ở mức công nghiệp. Chúng tôi là những người đầu tiên áp dụng công nghệ để thực sự thương mại hóa vật liệu này."

Công nghệ và liên kết chuỗi: Yếu tố quyết định thành công

Không đi một mình, Ecofa bắt tay cùng Bảo Lân Textile, một đơn vị chuyên về R&D sợi sinh thái, để hoàn thiện toàn bộ chuỗi sản xuất – từ xử lý lá, sản xuất tơ, đến dệt thành vải.

Thương hiệu vải sinh học Ananas ra đời từ chính chuỗi này. Tùy theo nhu cầu, tơ lá dứa có thể phối trộn linh hoạt với các sợi sinh học khác như bông hữu cơ (organic cotton), bamboo biocell (sợi sinh học tre sản xuất bằng công nghệ khép kín – close-loop system), lụa, len, tạo ra nhiều dòng sản phẩm như jean, thun, khăn tắm, vải dệt kim, dệt thoi...

Chia sẻ với báo Tuổi Trẻ, ông Dave Quách, sáng lập Bảo Lân Textile cho biết:

"Sợi vải từ lá dứa không phải là chất liệu mới, nhưng chúng tôi cùng Ecofa đã nâng cấp nó lên tầm thương hiệu, kết hợp giữa công nghệ, thời trang và giá trị môi trường."

Nguồn nguyên liệu khổng lồ đang bị lãng phí

Theo chị Vũ Thị Liễu, nhà sáng lập Ecosoi, một startup khác cũng theo đuổi công nghệ tái chế lá dứa thì hiện nay đa số nông dân vẫn chọn đốt bỏ vì lá có nhiều gai, xay nghiền thành phân bón hoặc thức ăn chăn nuôi rất tốn chi phí.

Chị từng là chuyên gia môi trường làm việc tại các dự án của UNDP, Ngân hàng Thế giới và Bộ Tài nguyên & Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường). Chia sẻ trên VietnamNet, chị cho biết:

“Đốt lá dứa phát sinh nhiều CO₂ và có nguy cơ ngấm hóa chất xuống nước ngầm. Cách duy nhất là biến nó thành sản phẩm có giá trị kinh tế, thì người dân mới ngừng đốt.”

Ecosoi đã phát triển máy tách xơ dứa không dùng hóa chất từ năm 2021, sau đó liên tục nâng cấp thành phiên bản tự động hóa, góp phần xử lý hàng trăm tấn lá mỗi tháng với chi phí thấp và không gây ô nhiễm.

Thời trang xanh: Xu hướng và cơ hội của ngành dệt Việt Nam

Nhà sáng lập, Tổng giám đốc Faslink Trần Hoàng Phú Xuân tại không gian triển lãm các trang phục làm từ vải sợi dứa. Ảnh: VNE

Theo bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), loại sợi từ lá dứa là bước tiến lớn về phát triển nguyên liệu trong nước gắn với xu hướng thời trang bền vững toàn cầu.

“Dệt may Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Việc hai startup nội địa nghiên cứu và sản xuất được nguyên liệu xanh, đủ tiêu chuẩn dệt vải, không chỉ giúp ngành giảm chi phí, mà còn tạo lợi thế khi tiếp cận các thị trường khó tính như EU, Mỹ.”