Trong ẩm thực Việt, hoa không chỉ để ngắm mà còn hiện diện trong vô vàn món ăn dân dã lẫn cầu kỳ. Dưới đây là chín loài hoa tiêu biểu, từ bữa cơm miền Tây mùa nước nổi đến bàn tiệc cung đình mang đến hương vị lạ miệng và giá trị dinh dưỡng đáng kể cho cơ thể.
Hoa thiên lý: “thần dược” cho giấc ngủ
Những chùm bông màu xanh non, hương thơm dìu dịu của hoa thiên lý chứa nhiều vitamin, chất xơ và đạm. Canh hoặc xào hoa thiên lý giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp và chống viêm. Để món hoa thiên lý ngon hơn, chỉ chần hoặc xào nhanh tay để giữ trọn hương vị và dinh dưỡng.
Hoa điên điển: sắc vàng của mùa nước nổi
Nở rộ ở vùng đầm lầy Tây Nam Bộ mỗi mùa lũ, hoa điên điển có vị ngọt pha chút hậu đắng. Người miền Tây đem xào tép, nấu canh chua cá linh; ngoài hương vị độc đáo, loài hoa này còn giúp thanh nhiệt, lợi tiểu và an thần.
Hoa hồng: “vitamin C” tự nhiên
Không chỉ quyến rũ trong trang trí, nụ và cánh hoa hồng sấy khô để pha trà còn hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm căng thẳng, làm đẹp da nhờ hàm lượng vitamin C cao. Siro hoa hồng cũng là thức uống giải nhiệt được ưa chuộng.
Hoa atisô: “nhân sâm xanh” của Đà Lạt, Sa Pa
Atisô tươi giàu năng lượng, vitamin và khoáng chất; trà, canh hay mứt atisô nổi tiếng với công dụng giải độc gan, hỗ trợ người tiểu đường. Vị ngọt thanh, hơi chát nhẹ khiến món ăn từ atisô luôn “ghi điểm” trong ngày hè.
Hoa cúc trắng: trà an thần, kháng viêm
Cánh mỏng, nhụy vàng bắt mắt, hoa cúc chứa nhiều chất chống ôxy hóa. Tách trà cúc ấm không chỉ giúp ngủ ngon mà còn hỗ trợ giảm viêm, xoa dịu đau xương khớp; vị thanh mát của trà rất hợp dùng kèm bánh ngọt.
Hoa ban
Hoa ban trắng, tím mong manh là đặc sản ẩm thực của người Thái. Xôi hoa ban, hoa ban xào cải, canh hoa ban nấu sườn… vừa đậm phong vị vùng cao, vừa có tác dụng hạ sốt, ngừa viêm, giảm đau bụng và tiêu chảy.
Hoa thì là: thơm vị cam thảo, giàu chất xơ
Thân, lá, hoa thì là tất cả đều ăn được. Hoạt chất ôxy hóa trong hoa giúp làm chậm lão hóa, hỗ trợ tiêu hóa, bổ sung chất xơ. Khi nấu canh cá, rắc vài umbels hoa thì là sẽ dậy hương nhẹ nhàng, át mùi tanh.
Hoa sen: tinh túy “cao lương mỹ vị”
Hạt, nhụy, tim, ngó sen… đều góp mặt trong những món ăn tao nhã như vịt hấp hoa sen, cơm sen, chè sen. Sen vị ngọt tính mát, an thần, bổ tỳ vị, cải thiện tuần hoàn máu, xứng danh “quốc hoa” trong ẩm thực.
Hoa chuối: mộc mạc mà bổ dưỡng
Bắp chuối trộn gỏi tôm thịt, canh chua hay kho tiêu đều “được lòng” thực khách. Giá trị dinh dưỡng của hoa chuối giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm viêm và kích sữa sau sinh.
Lưu ý an toàn khi dùng hoa làm thực phẩm
Khi đưa hoa vào thực đơn hàng ngày, bạn nên ưu tiên những loại hoa đã được xác nhận là ăn được, có nguồn gốc rõ ràng và được trồng theo phương pháp tự nhiên, không hóa chất. Trước khi chế biến, cần rửa sạch kỹ lưỡng để đảm bảo vệ sinh. Thông thường, phần cánh hoa là bộ phận an toàn và được sử dụng nhiều nhất. Nếu còn băn khoăn về độc tính hay xuất xứ của hoa, tốt nhất nên thận trọng và không dùng, bởi bữa ăn chỉ trọn vẹn khi vừa ngon miệng vừa an toàn.
Việt Anh
