Giữa thành thị hiện đại, nơi mọi thứ đều hướng đến tốc độ và tiện nghi, ít ai nghĩ vẫn còn những người trẻ dành tâm huyết cho những điều xưa cũ, bình dị. Nguyễn Ngọc Trà, 32 tuổi, là một kiến trúc sư trẻ nhưng trong anh luôn âm ỉ một ngọn lửa khác - ngọn lửa gìn giữ văn hóa qua những chiếc bánh truyền thống, mộc mạc nhưng đầy tinh tế.
 |
| Kiến trúc sư Nguyễn Ngọc Trà. |
Từ bản vẽ đến gian bếp - một hành trình trở về gốc rễ
Là một kiến trúc sư, Nguyễn Ngọc Trà quen với những đường nét hình khối, với logic thiết kế và tầm nhìn không gian. Nhưng có một thế giới khác nơi anh thả hồn mỗi khi rời khỏi công việc - đó là gian bếp nhỏ, nơi những chiếc bánh bèo, bánh bột lọc, bánh ít... ra đời bằng chính đôi tay cần mẫn và tâm hồn yêu văn hóa xưa.
"Em làm bánh từ lúc nhỏ, như một thú vui cá nhân. Không ai dạy bài bản cả, chỉ học từ mạng, từ cô bác quen biết, ai làm ngon thì em hỏi. Rồi tự rút kinh nghiệm sau mỗi lần làm thử," anh chia sẻ khi được hỏi về cơ duyên gắn bó với bánh Huế.
 |
| Ngọc Trà bên những chiếc bánh truyền thống tự tay làm. |
Dù không làm để bán, Trà vẫn kiên trì với cách làm thủ công truyền thống: ngâm gạo, xay bột, sên nhân đậu xanh, tôm thịt… "Cầu kỳ lắm, mỗi loại bánh đều có bột riêng, nhân riêng. Làm một mẻ mất rất nhiều công đoạn, nhưng mình thích cái quá trình đó. Nó giống như việc thiết kế vậy - cần kiên nhẫn và trân trọng từng chi tiết nhỏ", anh cho biết thêm.
Với Trà, từng chiếc bánh là một công trình - không chỉ đẹp về hình thức mà còn hài hòa về hương vị. Mỗi chiếc bánh như một mảnh ký ức được nặn lại, cẩn thận, chỉn chu và đầy tình cảm. Anh không đặt ra ranh giới giữa công việc và sở thích, bởi với anh, thiết kế hay làm bánh đều cùng phục vụ một đích đến: tạo ra những giá trị bền vững, mang lại cảm xúc cho người khác.
 |
| Bánh bèo là món ăn đặc trưng của miền Trung Việt Nam, đặc biệt nổi tiếng ở Huế. |
Giữ hồn Việt trong từng chiếc bánh nhỏ
"Đối với mình, không có bánh nào là ngon nhất hay nhì. Mỗi loại bánh mang một hương vị khác nhau, nhưng khi ăn kèm với nhau, chúng tạo thành một sự cân bằng, hài hòa rất Việt Nam," Trà nói.
Và thật vậy, bánh bột lọc với lớp vỏ dai trong, nhân tôm thịt giòn tươi, gói trong lá chuối thì càng thơm mùi lá hòa quyện vị béo mặn của nhân. Bánh bèo mỏng mềm, ăn kèm đậu xanh tán và tôm chấy, thêm chút mỡ hành tạo nên sự mềm - bùi - mặn ngọt vừa vặn. Bánh nậm, bánh đúc, bánh ít… mỗi món một hình, một hồn, nhưng tất cả đều gắn với những câu chuyện văn hóa và tinh thần đoàn kết của người Việt.
 |
| Bánh ít mặn - món bánh dẻo thơm gói trong lá chuối, với lớp bột nếp mềm mịn bao lấy nhân tôm thịt đậm đà, là một thức quà dân dã mang đậm hồn vị quê nhà miền Trung. |
 |
| Bánh nậm và bánh bột lọc lá có hương vị đặc trưng riêng. |
Với Trà, bánh truyền thống không chỉ là món ăn mà còn là ký ức, là cầu nối các thế hệ, là biểu tượng sống động của văn hóa Việt. Anh nói:
“Ăn các loại bánh này, người ta không chỉ cảm nhận được vị ngon mà còn thấy được tâm huyết và tình cảm của người làm bánh. Đó là cách người Việt xưa gói ghém yêu thương, mong cầu sung túc, viên mãn qua từng chiếc bánh nhỏ xinh.”
Trong dòng chảy ẩm thực hiện đại, nhiều món bánh ngoại nhập như bánh Hàn, bánh Nhật, bánh Âu… từng gây sốt, rồi nhanh chóng trôi vào quên lãng như một trào lưu. Trong khi đó, những chiếc bánh truyền thống vẫn âm thầm len lỏi qua từng con hẻm nhỏ, quán xưa, bữa cơm gia đình. “Mình không dám nói bánh cổ truyền nào cũng ngon, nhưng nó là quốc hồn. Nó cần được bảo tồn bằng hành động cụ thể”, Ngọc Trà nói thêm.
 |
| Với Trà, bánh truyền thống không chỉ là món ăn mà còn là ký ức, là cầu nối các thế hệ, là biểu tượng sống động của văn hóa Việt. |
Trà nhắc đến món wagashi của Nhật như một ví dụ thành công. Dù chỉ là bánh đậu ngọt đơn giản, người Nhật đã biến nó thành biểu tượng văn hóa nhờ việc cách điệu, làm đẹp và gắn với nghi thức truyền thống. “Bánh Việt cũng vậy, nếu mình biết cách làm đẹp, trình bày phù hợp thời đại thì sẽ được đón nhận. Cốt lõi vẫn là giữ được hương vị gốc và tinh thần của món bánh.”
 |
| Bánh cổ truyền được Ngọc Trà biến tấu với tạo hình bắt mắt. |
 |
| Những chiếc bánh được tạo hình khéo léo nhờ đôi tay của chàng kiến trúc sư. |
Nguyễn Ngọc Trà không chỉ làm bánh, anh “giữ” bánh - như cách người ta giữ gìn một giá trị tinh thần. Anh không kinh doanh, không PR rầm rộ, chỉ lặng lẽ làm bánh mỗi khi có dịp, chia sẻ cho bạn bè, người thân như một cách gìn giữ văn hóa từ căn bếp nhỏ.
“Mình nghĩ giữ gìn truyền thống không nhất thiết phải to tát. Đôi khi, chỉ cần làm đúng, làm thật lòng - là đã góp phần rồi,” anh cười hiền.
Và đúng thế - mỗi chiếc bánh Trà làm không chỉ mang hương vị tinh tế của ẩm thực xưa, mà còn mang theo cả một tấm lòng: với quê hương, với ký ức và với chính bản sắc dân tộc mà anh đang âm thầm gìn giữ trong từng lớp bột, từng hương vị thanh tao, đậm đà.
Khải Minh
