Cúc chi vàng óng và hành trình gìn giữ làng nghề dược liệu ở Hưng Yên

Dưới nắng chiều vàng óng, những luống hoa cúc chi thẳng tắp ở Văn Lâm (Hưng Yên) trải dài như tấm thảm rực rỡ, gợi nhớ về một làng nghề truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm. Làng Nghĩa Trai, xã Tân Quang từ lâu nổi tiếng là “làng dược liệu” của miền Bắc, nơi từng có gần 20ha trồng các loại cây thuốc, đặc biệt là cúc chi. Loài hoa nhỏ nhắn, vàng tươi này còn được gọi là “cúc Tiến Vua”, bởi xưa kia thường được chọn dâng tiến vào cung đình để pha trà và làm thuốc.

Trồng cúc chi là nghề truyền thống của một số hộ dân Văn Lâm (Hưng Yên). Trước đây tập trung ở làng Nghĩa Trai, nay đã chuyển sang xã Lương Tài do đất trồng hạn chế. Ảnh: Dân trí.

Hiện nay, do diện tích đất ở Nghĩa Trai không còn nhiều, bà con đã đưa cúc chi về trồng tại xã Lương Tài, tạo nên những cánh đồng vàng rực mỗi dịp cuối năm. Cây được gieo trồng vào tháng 6 âm lịch và thu hoạch từ tháng 11 đến giáp Tết Dương lịch. Mỗi vụ, không khí trên đồng ruộng trở nên nhộn nhịp, một người có thể hái được 20–30kg hoa tươi mỗi ngày. Sau khi thu hoạch, hoa được sấy khô bằng than củi để giữ hương vị và bảo quản lâu dài. Một số hộ dùng cách sấy bằng diêm sinh rẻ hơn, nhưng chất lượng không cao bằng cách truyền thống. Giá hoa khô dao động từ 200.000 đến 500.000 đồng/kg, còn hoa tươi chỉ khoảng 35.000–45.000 đồng/kg.

Hoa cúc chi được dùng để làm dược liệu, pha trà và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ảnh: Dân trí.

Cúc chi không chỉ làm đẹp cho đồng ruộng mà còn mang lại thu nhập đáng kể. Trung bình mỗi sào hoa có thể lãi từ 10–12 triệu đồng. Với mô hình sản xuất quy mô lớn tại Lương Tài, hiệu quả kinh tế còn đạt hơn 243 triệu đồng/ha/vụ. Nhờ đó, nghề trồng và chế biến cúc chi đang trở thành nguồn sống ổn định, đồng thời giữ gìn được nét đẹp của làng nghề truyền thống. Sau những bông hoa rực rỡ là bao công sức, mồ hôi và niềm tự hào của người dân quê.

Hoa cúc chi có vị hơi đắng, thanh ngọt nhẹ, mùi hương dịu mát. Theo y học cổ truyền, hoa có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giúp giảm đau đầu, chóng mặt, mất ngủ. Vì vậy, một chén trà cúc chi không chỉ đơn thuần là thức uống, mà còn là vị thuốc quý, gắn liền với đời sống của người dân. Ngày nay, giữa nhịp sống hiện đại, những cánh đồng cúc chi ở thôn Khuốc Bến, xã Lương Tài vẫn vàng rực mỗi độ hoàng hôn, nhắc nhớ về một nghề truyền thống lâu đời, là niềm tự hào của vùng đất Phố Hiến.