Bà mẹ Bắc Ninh biến sân thượng 100 m² thành “siêu thị rau sạch” giữa mùa bão giá

Bốn năm trước, chị Trang Vy, hơn 30 tuổi, sống tại phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh bắt đầu làm vườn với mong muốn có nguồn rau sạch cho gia đình. Từ vài chậu rau thử nghiệm, đến nay khu vườn 100 m² của chị đã được quy hoạch thành ba khu riêng: trồng rau ăn lá, rau củ và khu ươm giống.

“Chi phí đầu tư ban đầu khoảng 30–50 triệu đồng, chủ yếu cho chậu, đất và hệ thống tưới. Từ đó đến nay, mỗi tháng tôi chỉ tốn khoảng 200.000–300.000 đồng để mua thêm phân bón, đất và hạt giống", chị cho biết.

Thời gian đầu, chị Vy gặp nhiều khó khăn: đất chưa chuẩn, sâu bệnh nhiều, cây trồng liên tục hỏng. Có lần mưa lớn làm đổ cả giàn cà chua, khiến công sức hai tháng “đổ sông đổ bể”.

“Nhiều lúc nản nhưng vì đam mê nên tôi tự tìm hiểu, thay đất, bổ sung phân hữu cơ, cải tạo lại dần nên vườn ngày càng ổn định,” chị kể.

Theo chị Vy, khâu làm đất quan trọng nhất. Tỷ lệ “vàng” mà chị áp dụng là: 5 phần đất thịt, 3 phần giá thể (tro trấu, bã mía, vỏ lạc) và 2 phần phân hữu cơ hoai mục.

Chị tận dụng gần như toàn bộ rác hữu cơ trong nhà. Vỏ hàu, vỏ sò được nghiền nhỏ bổ sung canxi, giúp cây cứng cáp, chống thối rễ, hạn chế nứt quả. Bã cà phê, vỏ trứng nghiền trộn vào đất giúp đất tơi xốp, hạn chế sâu bệnh.

Ngoài ra, chị còn xin trái cây hỏng ở các cửa hàng để ủ phân.

Với thời tiết mưa ẩm kéo dài – “ác mộng của nông dân sân thượng” – chị Vy luôn xử lý ngay khi trời tạnh. Đất ẩm lâu khiến rễ yếu, vì vậy chị rải nấm trichoderma và một ít thuốc kiến quanh gốc cây.

“Khi rau bị rệp, tôi pha dầu neem với nước ấm và giấm, phun liên tiếp 3 ngày là sạch rệp mà vẫn an toàn,” chị chia sẻ. Vào mùa nắng gắt, chị dùng bã mía nghiền nhỏ phủ mặt đất để giữ ẩm, giảm nóng cho rễ.

Với rau ăn lá, chị tuân thủ nguyên tắc “trồng thưa – đúng vụ” và tưới phân đạm tự ủ (dịch đậu tương, đạm cá) mỗi 7 ngày.

Là người mê cà chua, chị trồng đủ loại: bi lùn, bạch tuộc, Nova, Semco. Bí quyết của chị là siêng vun gốc.

“Khi thấy gốc nổi nốt sần, đó là dấu hiệu cây cần đất mới trộn vỏ trứng. Vun thêm đất giúp kích thích ra rễ, cây vươn cao và khỏe hơn,” chị nói.

Chị cũng thích trồng củ cải để ăn và trưng Tết. Khi cây có lá thật, chị vun đất phủ kín gốc để củ mọc thẳng. “Năm ngoái tôi thu hoạch rất nhiều củ cải thần tài, củ cải tím, củ cải xanh Hàn Quốc. Năm nay tôi đang háo hức cho vụ mới.”

Đến nay, chị Vy đã làm chủ hoàn toàn các khâu từ làm đất, chăm cây, bón phân đến xử lý sâu bệnh. Khu vườn luôn đa dạng rau quả, rau thơm. Mỗi mùa, chị lại thử nghiệm thêm giống mới.

Trong bối cảnh nhiều gia đình thèm rau nhưng e ngại về chi phí và an toàn thực phẩm, chị Vy cho rằng sự “vượt lười” của mình trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết. Rau thu được, chị chia bớt cho hàng xóm và người thân. Chị cũng chia sẻ kinh nghiệm, truyền cảm hứng để nhiều gia đình bắt đầu trồng vườn.

Tự cung tự cấp rau củ mang lại cảm giác chủ động trong việc ăn uống; mưa bão, ngập lụt hay biến động giá cả cũng không còn là nỗi lo đối với gia đình chị.