Giữa thôn Văn Minh, xã Phú Thái (TP Hải Phòng), hai cây đa cổ thụ đứng soi bóng qua bao mùa nắng mưa. Trải qua hơn 200 năm, “cặp đa đôi” vẫn xanh tốt, tán lá giao hòa trên con đường làng, tạo nên một vòm xanh tựa cổng đón khách – hình ảnh thân thuộc mà người dân nơi đây luôn tự hào.
 |
| Cây đa đôi di sản ở xã Phú Thái, TP Hải Phòng. Ảnh: Băng Tâm. |
Theo người dân xã Phú Thái (trước đây là xã Kim Anh, huyện Kim Thành, Hải Dương cũ) địa phương hiện còn bốn cây đa được công nhận là cây di sản Việt Nam. Đó là cây đa trong khuôn viên Nghĩa trang liệt sĩ xã Kim Anh (cũ), hai cây đa đôi ở thôn Văn Minh và cây đa cổ ở thôn Đồng Mỹ.
Trong số đó, hai cây đa đôi ở thôn Văn Minh được xem là “già” nhất, với tuổi đời ước chừng hơn hai thế kỷ. Mỗi cây có một thân chính lớn, xung quanh là nhiều thân phụ vươn lên, đan cài vào nhau tạo thành tán rộng hàng chục mét. Thân lớn nhất có đường kính gần 2 m, vỏ cây xù xì, rễ phụ buông xuống tầng tầng lớp lớp như minh chứng cho tuổi tác.
Từ xa nhìn lại, hai tán đa giao nhau giữa con đường nhỏ dẫn vào khu dân cư số 7, tạo thành vòm cổng xanh rợp. Người dân nơi đây vẫn quen gọi đó là “cổng làng Văn Minh”, nơi mỗi sáng, trẻ nhỏ đi học, người lớn ra đồng đều đi qua dưới bóng mát của hai “cụ” đa.
 |
| Hai cây đa sừng sững 2 bên đường ở cụm dân cư số 7 Văn Minh. Ảnh: Băng Tâm. |
 |
| Mỗi cây có một thân lớn và hàng chục thân nhỏ. Thân lớn nhất đường kính gần 2 m. |
 |
| Hàng chục thân nhỏ vằn vện từ gốc đến ngọn, tăng thêm sự cổ kính cho 2 cây đa. |
Không chỉ có cặp đa đôi trăm tuổi, xã Phú Thái còn lưu giữ hai cây đa cổ khác tại thôn Quyết Thắng và Đồng Mỹ. Hai cây này đều cao trên 10 m, tán rộng từ 3–5 m, tuổi đời khoảng 150 năm, thân cây vạm vỡ, rễ nổi ngoằn ngoèo – mang đậm dấu ấn của thời gian.
Ngày 5/4/2024, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã công nhận bốn cây đa ở xã Kim Anh (cũ) là Cây Di sản Việt Nam. Đây là danh hiệu dành cho những cây cổ thụ có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và sinh thái.
Đến nay, dưới sự chăm sóc của chính quyền và người dân, bốn cây đa di sản vẫn xanh tốt quanh năm, đứng vững qua bao mùa bão gió. Với người dân Phú Thái, những “cụ đa” không chỉ là bóng mát giữa làng quê, mà còn là chứng nhân của bao biến động – từ thời kháng chiến, lập làng đến hôm nay.
“Cây đa đôi là niềm tự hào của cả thôn. Mỗi khi đi xa, nhìn thấy hình ảnh hai tán đa giao nhau, ai cũng thấy nhớ nhà,” một người dân địa phương chia sẻ.
 |
| Với người dân địa phương, 2 cây đa di sản không chỉ là cây xanh cho bóng mát mà còn là chứng nhân lịch sử, là báu vật trăm năm mà người dân mong muốn gìn giữ. Ảnh: Băng Tâm. |
Hai thân cây lớn, hàng chục thân nhỏ vươn lên từ gốc, những đường vân sần sùi in dấu thời gian, tất cả tạo nên vẻ uy nghi, cổ kính mà hiếm nơi nào có được. Giữa nhịp sống hiện đại, hình ảnh cặp đa đôi vẫn lặng lẽ tỏa bóng mát, chở che cho làng quê, như lời nhắc nhớ về cội nguồn và truyền thống bao đời.
