Khám phá 4 làng cá cảnh nổi tiếng Việt Nam: Nơi nghề nuôi cá cảnh trở thành sinh kế thịnh vượng

Làng cá cảnh Yên Phụ (Hà Nội)

Đường vào làng cá cảnh Yên Phụ (Hà Nội): Ảnh: Thành Long

Nhắc đến làng cá cảnh lâu đời ở Việt Nam, không thể bỏ qua làng Yên Phụ, quận Tây Hồ, Hà Nội. Với hơn trăm năm hình thành và phát triển, Yên Phụ được coi là "cái nôi" của nghề nuôi cá cảnh miền Bắc. Từ những năm đầu thế kỷ 20, người dân Yên Phụ đã nổi tiếng với kỹ thuật nuôi cá vàng, cá chép cảnh.

Hiện nay, Yên Phụ còn khoảng 20 hộ buôn bán cá cảnh, chủ yếu là cá nhập ngoại đắt tiền được nuôi hiện đại. Dù vậy, các giống cá thuần chủng như cá vàng, cá kiếm, cá chọi vẫn được gìn giữ bởi những người yêu nghề truyền thống.

Theo báo cáo của báo Kinh tế & Đô thị, toàn phường Yên Phụ có khoảng 40 hộ gia đình chuyên kinh doanh cá cảnh, với doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Các loại cá cảnh truyền thống như cá vàng, cá chép, cá bảy màu vẫn được ưa chuộng, bên cạnh các giống cá nhập ngoại đa dạng, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Làng nghề cá cảnh Thủy Trầm (Phú Thọ)

Nghề nuôi cá chép đỏ trước kia chỉ tập trung ở làng Thủy Trầm nhưng nay đã nhân rộng ra nhiều nơi trong xã. Nghề này cũng không quá vất vả bởi cá chép đỏ ăn đúng giờ, dễ nuôi và dễ nhân giống. Ảnh: Phương Thảo

Cách trung tâm Hà Nội không xa, làng nghề cá cảnh Thủy Trầm ở xã Tuy Lộc, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đã vươn lên mạnh mẽ để trở thành một trong những trung tâm nuôi cá rồng lớn nhất miền Bắc. Nổi tiếng từ những năm 2000, Thủy Trầm đã chuyển mình từ một vùng thuần nông sang chuyên canh nuôi cá cảnh, đặc biệt là cá chép đỏ.

Nghề nuôi cá chép đỏ tại làng Thủy Trầm, Tuy Lộc, Phúc Thọ đã hình thành từ những năm 1960, phát triển mạnh mẽ và trở thành làng nghề truyền thống nổi tiếng. Để hỗ trợ người dân, năm 2017, UBND xã Tuy Lộc thành lập Hợp tác xã (HTX) cá chép đỏ và dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thủy Trầm. Chỉ một năm sau, vào năm 2018, HTX đã đạt được cột mốc quan trọng khi được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Cá chép đỏ Thủy Trầm”. Sự kiện này không chỉ khẳng định thương hiệu mà còn góp phần đẩy mạnh sản xuất, kết nối tiêu thụ, giúp cá chép đỏ Thủy Trầm vươn ra khắp cả nước.

Ông Bùi Đình Chữ, Trưởng làng nghề cá chép đỏ Thủy Trầm, cho biết giống cá này có nguồn gốc từ những năm 1960. Khi người dân Tuy Lộc ương nuôi cá tự nhiên từ sông Hồng, họ phát hiện những con cá chép toàn thân màu đỏ đẹp. Loại cá này sau đó được dùng thay cá chép ta cúng ông Công ông Táo, từ đó nghề nuôi cá chép đỏ dần trở nên nổi tiếng.

Để tối ưu hiệu quả kinh tế, những năm gần đây, các hộ nuôi cá tại làng đã tích cực dồn điền, đổi thửa và áp dụng khoa học kỹ thuật, giúp năng suất và sản lượng liên tục tăng. Trước đây, cá chép đỏ bán tại bờ đạt 80.000-100.000 đồng/kg, mang lại thu nhập bình quân 25 triệu đồng/sào và trên 40 triệu đồng/người/năm sau khi trừ chi phí. Nhờ đó, nghề nuôi cá chép đỏ không chỉ góp phần gìn giữ làng nghề truyền thống mà còn đem lại thu nhập ổn định, nâng cao đời sống và đóng góp vào công cuộc xây dựng nông thôn mới của địa phương.

Tổ hợp tác cá cảnh xã Bình Lợi (TP. HCM)

Nghề nuôi cá cảnh mang lại thu nhập cao cho người dân Bình Lợi. Ảnh: TL

Tại khu vực phía Nam, trên địa bàn TP. HCM có tổng diện tích nuôi cá cảnh khoảng 88ha với 290 cơ sở, hộ nuôi, tập trung tại TP.Thủ Đức, huyện Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Q,8. Riêng huyện Bình Chánh diện tích nuôi cá cảnh có hơn 50ha. Trong đó, xã Bình Lợi có 42ha nuôi cá cảnh.

Tổ hợp tác cá cảnh xã Bình Lợi, Bình Chánh, TP.HCM đã gặt hái thành công lớn với mô hình nuôi cá Koi, mang lại thu nhập cao cho nông dân và gần đây đã chính thức được nâng tầm thành Hợp tác xã cá cảnh Bình Lợi.

Làng cá cảnh Mỹ Thắng (Nam Định)

Trang trại nuôi cá Koi của ông Phan Văn Sơn tại khúc cua sông Hồng, xã Mỹ Tân, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định. Ảnh: Nguyễn Đức

Nghề nuôi cá cảnh là sinh kế chính của người dân xã Mỹ Thắng (Mỹ Lộc, Nam Định), đặc biệt ở thôn Kim và Đoài Đông. Với sự khuyến khích của chính quyền, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích lúa kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản từ năm 2000, nâng tổng số hộ nuôi cá cảnh lên hơn 200 với 118ha. Ban đầu, dù hiệu quả hơn trồng lúa nhưng vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu. Đến năm 2013, nhận thấy tiềm năng của thị trường cá Koi, nhiều người dân đã chủ động chuyển hướng sang nuôi loài cá này.

Nhờ Internet và mạng xã hội, cá Koi Mỹ Thắng được quảng bá rộng rãi, thu hút khách hàng từ nhiều nơi. Nghề nuôi cá Koi nhờ vậy đã trở thành mũi nhọn kinh tế quan trọng, mang lại hiệu quả cao cho nhiều hộ nông dân trong tỉnh. Ảnh: Nguyễn Đức