Xuất thân từ một người thợ cơ khí mưu sinh đủ nghề, ông Bùi Thiện Trúc, quê Hải Dương cũ, nay trở thành chủ trang trại rộng gần 100 ha tại xã Minh Thạnh (TP.HCM, trước đây thuộc huyện Dầu Tiếng, Bình Dương). Với mô hình canh tác đa dạng từ bưởi, sầu riêng, dừa đến cao su, ông mang về doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm và vừa được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025.
 |
| Vườn bưởi của ông Trúc đã có 2 ha thí điểm ban đầu đạt chứng nhận hữu cơ. Ảnh: Nguyên Vỹ |
Năm 1991, ông Trúc rời quê vào Nam lập nghiệp, ban đầu sinh sống ở Bình Phước rồi chuyển về Dầu Tiếng (Bình Dương cũ) năm 1994. Thời gian đầu, ông làm thợ sửa máy, tranh thủ trồng thêm ít cao su để cải thiện thu nhập.
Khi giá mủ cao su tụt dốc vào năm 1995, nghề cơ khí cũng không đủ trang trải, ông quyết định bỏ hẳn cơ khí, dồn sức cho nông nghiệp. Đến năm 2015, sau khi thanh lý vườn cao su và nhận thấy bưởi da xanh đang có giá cao (90.000–100.000 đồng/kg), ông mạnh dạn chuyển hướng sang cây ăn trái.
“Lúc đó, ai cũng khuyên mỗi kiểu, người bảo trồng giống chiết, người lại khuyên ghép. Tôi còn mời cả chủ vườn nổi tiếng từ miền Tây lên khảo sát đất, rồi tự tính toán đào mương thoát nước thay vì đắp mô như vùng sông nước”, ông nhớ lại.
Những ngày đầu, cây bưởi liên tục bị sâu bệnh, có năm gần như cả vườn không lớn nổi. Sau thời gian dài tham gia tập huấn, học hỏi và thử nghiệm, ông mới tìm ra quy trình chăm sóc phù hợp.
 |
| Nhân công chăm sóc vườn bưởi ở trang trại của ông Trúc. Ảnh: Nguyên Vỹ. |
Ban đầu, ông trồng thử 5 ha bưởi và 3 ha sầu riêng. Khi thành công, ông mở rộng diện tích lên 13 ha, rồi tiếp tục phát triển thành hai trang trại lớn với tổng quy mô gần 100 ha.
Hiện ông sở hữu hơn 10 ha bưởi da xanh, 5 ha sầu riêng, 5.000 cây dừa (đang cho trái bói) và diện tích cao su. Theo ông, cây ăn trái vốn đầu tư lớn và thiếu nhân công nên vẫn giữ cao su để cân đối nguồn thu.
Lợi thế lớn của vùng Minh Thạnh là nguồn nước dồi dào từ hồ Dầu Tiếng, không lo hạn mặn như miền Tây. Tuy nhiên, nhiệt độ khu vực miền Đông cao hơn 2–3 độ C, buộc nông dân phải chăm sóc kỹ lưỡng hơn để đảm bảo mẫu mã và năng suất.
Từ những buổi cà phê bàn chuyện sâu bệnh, ông Trúc cùng nhóm nông dân lập câu lạc bộ trồng cây có múi. Năm 2017, với sự hỗ trợ của Hội Nông dân và huyện, hợp tác xã Minh Hòa Phát được thành lập với 18 thành viên, ông giữ vai trò Phó Giám đốc.
Theo ông, lợi ích lớn nhất khi vào hợp tác xã là giảm chi phí và có pháp nhân để ký kết hợp đồng. Cá nhân nông dân khó tiếp cận doanh nghiệp, nhưng HTX giúp đầu vào – đầu ra ổn định hơn, giá vật tư cũng rẻ hơn do mua số lượng lớn. Hiện, ông đã có 2 ha bưởi được chứng nhận hữu cơ và dự tính mở rộng toàn bộ diện tích theo hướng này.
Trang trại của ông Trúc hiện mang về khoảng 16 tỷ đồng doanh thu/năm, lợi nhuận 6 tỷ đồng. Ông tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động với mức lương trung bình 9 triệu đồng/tháng, ngoài ra còn thuê 15–20 lao động thời vụ.
Để tiết kiệm chi phí, ông áp dụng cơ giới hóa, thuê dịch vụ drone phun thuốc thay vì đầu tư riêng. “Quan trọng nhất vẫn là chất lượng, uy tín và thị trường. Không nên chạy theo phong trào, phải tính được lãi ngay cả khi giá xuống thấp”, ông chia sẻ.
Ví dụ, khi bưởi từng đạt 100.000 đồng/kg, ông vẫn tính toán lợi nhuận ở mức 20.000–25.000 đồng/kg. Nhờ vậy, giá biến động sau này không làm ảnh hưởng nhiều. Với sầu riêng cũng vậy, ông trồng từ thời giá chỉ hơn 20.000 đồng/kg, nay được hưởng thành quả khi thị trường tăng trưởng.
Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông Trúc còn góp phần lan tỏa phong trào làm nông nghiệp bài bản tại địa phương. Ông Đỗ Ngọc Huy – Phó Chủ tịch Hội Nông dân TP.HCM – nhận định: “Mô hình của ông Bùi Thiện Trúc là minh chứng cho thấy áp dụng kỹ thuật, quản lý chi phí và sản xuất gắn với thị trường chính là chìa khóa thành công”.
Sau danh hiệu Nông dân tiêu biểu Bình Dương 2024, năm nay ông tiếp tục được vinh danh là Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025. Từ một thợ cơ khí nghèo, nay ông là hình mẫu của nông dân thời mới – dám đổi mới, đi trước thị trường và phát triển bền vững.
