Nằm bên dòng sông Đáy, làng Vị Khê (phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình) từ lâu được biết đến là một trong những làng nghề cây cảnh nổi tiếng bậc nhất cả nước. Trải qua hơn 800 năm hình thành và phát triển, người dân nơi đây vẫn gìn giữ nghề truyền thống, biến từng gốc cây, tán lá thành tác phẩm nghệ thuật sống động, mang giá trị cả về thẩm mỹ lẫn kinh tế.
Chia sẻ với Vietnamnet, ông Nguyễn Công Khanh (SN 1972), Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh phường Vị Khê, hiện hơn 95% hộ dân trong phường gắn bó với nghề. Riêng làng cổ Vị Khê, gần như 100% số hộ làm cây cảnh, nhiều gia đình sở hữu vườn trị giá hàng chục tỷ đồng.
Đi khắp Vị Khê, dễ dàng bắt gặp những vườn sanh, tùng, sung... được uốn nắn, chăm sóc suốt nhiều thập kỷ. Mỗi cây không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn chứa đựng tâm huyết, sự sáng tạo và cả linh hồn của nghệ nhân.
 |
| với giá hàng tỷ đồng. Nghề trồng hoa và cây cảnh ở làng Vị Khê có lịch sử hơn 800 năm. Ảnh: Vietnamnet. |
Ông Nguyễn Công Khanh là một trong những người tiếp nối truyền thống ấy. Gắn bó với cây từ nhỏ, hiện ông sở hữu khu vườn rộng khoảng 5.000 m² với hơn 200 tác phẩm, chủ yếu là sanh Nam Điền. Chỉ tính từ đầu năm 2025 đến nay, ông đã bán 6 tác phẩm, trong đó có hai cây sanh cổ thụ dáng long hoá và trực hoá, tuổi đời 70–80 năm, được chuyển nhượng với tổng giá trị 3 tỷ đồng.
Trước đó, năm 2018, ông từng gây chú ý khi bán hai tác phẩm “Tam Đa” và “Đi cùng năm tháng” với giá 9,5 tỷ đồng. Cả hai đều nhiều lần đoạt giải vàng tại các triển lãm cây cảnh lớn trong nước.
Không riêng ông Khanh, nhiều gia đình khác cũng sở hữu vườn cây “khủng”. Ông Nguyễn Thành Nam (SN 1982) gần đây đã bán một cặp sanh dáng long hoá cho khách hàng ở Hưng Yên với giá 4,2 tỷ đồng. Những thương vụ tiền tỷ liên tiếp khẳng định vị thế đặc biệt của cây cảnh Vị Khê trên thị trường.
 |
 |
| Hơn 95% hộ dân trong phường Vị Khê vẫn gắn bó với nghề cây cảnh. |
Theo các nghệ nhân, để tạo ra một cây cảnh có giá trị, khâu chọn phôi là quan trọng nhất. Từ gốc phôi, người thợ phải kiên trì nhiều năm chăm sóc, cắt tỉa, uốn nắn để định hình dáng thế. Mỗi tác phẩm ra đời là kết quả của hàng chục năm gắn bó, không chỉ đòi hỏi kỹ thuật mà còn cả sự sáng tạo và niềm đam mê.
“Có cây nghe giá vài tỷ đồng tưởng lớn, nhưng thực ra chúng tôi đã chăm sóc, tạo tác suốt gần 30 năm. Nếu tính ngày công thì chẳng đáng là bao. Nghề này quan trọng nhất là kiên nhẫn và tình yêu với cây”, ông Khanh chia sẻ.
 |
| Tác phẩm sanh cổ thụ nghệ thuật. Ảnh: Vietnamnet. |
Ngày nay, cây cảnh Vị Khê không chỉ hiện diện trong các không gian kiến trúc, sân vườn, mà còn góp phần làm rạng danh nghề truyền thống của địa phương. Những tác phẩm độc đáo của làng nghề đã vươn ra khắp cả nước, mang lại nguồn thu lớn cho người dân, đồng thời giữ lại hồn quê qua từng dáng thế cổ kính.
Với lịch sử hơn 800 năm, làng Vị Khê đang tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những trung tâm cây cảnh hàng đầu Việt Nam – nơi mỗi gốc cây đều chứa đựng cả giá trị nghệ thuật, văn hóa và kinh tế.
