 |
| Nhà vườn Phạm Huế hiện có hơn 200 cây xanh cổ quý. Ảnh: Đức Thiện |
Cây xanh: Triết lý nuôi dưỡng và biểu tượng trường tồn
Trong nhà vườn Phạm Huế hiện có hơn 200 cây xanh cổ quý, bên cạnh một vài cây si, đa, duối… nhưng “xanh” vẫn là hồn cốt, là trung tâm trong tư duy sáng tạo. Mỗi tác phẩm là một sự kết tinh giữa kỹ thuật, cảm xúc và thẩm mỹ, nơi thiên nhiên và con người gặp nhau qua năm tháng.
Chọn cây xanh làm chủ đạo cho khu vườn nhà mình, anh Phạm Văn Huế giải thích: “Các cụ ngày xưa đã chơi cây xanh, tôi thấy nó trường tồn, gần như không bao giờ chết, nếu có thì chỉ là do mình chăm sóc sai cách. Cây xanh sống rất khỏe, uốn nắn được theo ý mình, và điều đặc biệt là chúng lúc nào cũng tươi tốt, xanh mãi theo năm tháng”.
 |
| Anh Phạm Văn Huế dành nhiều tâm huyết chăm sóc tỉ mỉ từng tác phẩm. Ảnh: Đức Thiện |
Khi được hỏi về bí quyết để cây phát triển khỏe mạnh, bộ rễ nổi đẹp, bám đá tự nhiên, mà vẫn đạt giá trị thẩm mỹ cao, anh Huế chia sẻ một cách khiêm nhường:
“Mình không dám nói đó là bí quyết, nhưng mình chú ý nhiều đến tỷ lệ nước và cách chăm bón phù hợp với từng cây. Ví dụ như xanh Nam Điền thì hãm nước nhiều hơn, còn xanh quê có thể ngâm nước thoải mái, nó không bị phì hay hỏng rễ. Mỗi cây là một cá thể, không thể áp dụng một công thức chung”.
Với điều kiện đất đai và khí hậu miền Bắc, anh vẫn duy trì phương pháp truyền thống: Đất ải, phân ủ mục, không thay chậu, không thay đất trong cả chục năm, chỉ đảm bảo cấp nước đầy đủ. “Cây già chỉ cần đủ nước là đủ sống rồi” – một cách nói mộc mạc nhưng thể hiện sự hiểu cây, sống cùng cây của anh Phạm Văn Huế.
Ưu tiên thân, bệ, tay cành: Những tiêu chí không thay đổi
Khi bắt đầu tạo tác một cây xanh, anh Huế luôn hướng tới sự hài hòa tổng thể. Tuy nhiên, nếu không đạt được điều đó, thứ tự ưu tiên sẽ là: Thân – bệ – tay cành. Anh lý giải: “Vì cây có khỏe thì chân đế phải vững, thân mạnh nạc. Tỷ lệ giữa bệ, thân và tay cành phải hợp lý thì cây mới có giá trị lâu dài”.
 |
| Khi tạo tác một cây xanh, anh Huế luôn hướng tới sự hài hòa tổng thể. Ảnh: Đức Thiện |
Bên cạnh kỹ thuật cắt giật định kỳ một đến ba lần mỗi năm (tùy tốc độ phát triển của cây), anh Huế cũng áp dụng phương pháp chăm bón theo “định mức định hình”, tức là duy trì đều đặn, có kiểm soát, không nuông chiều cây quá mức, nhưng cũng không bỏ rơi.
 |
| Anh Phạm Văn Huế (bên phải) chụp ảnh lưu niệm với ông Lê Doãn Hưng - Ủy viên BCH Hội SVC Việt Nam, Phó Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam hương sắc bên tác phẩm “Long Phượng Tương Phùng”. Ảnh: Đức Thiện |
Tại triển lãm kỷ niệm 35 năm thành lập Hội Sinh Vật Cảnh tỉnh Nam Định được tổ chức vào giữa tháng 5/2025, Nhà vườn Phạm Huế mang tới 6 tác phẩm đặc sắc, mỗi cây là một câu chuyện. Trong đó có tác phẩm mang tên “Long Phượng Tương Phùng”, được ông đặt dựa trên cảm hứng hình tượng: Phần thân như đầu con rồng, tán trên như phượng múa, biểu tượng của sự giao thoa giữa trời và đất, giữa dũng mãnh và mềm mại.
 |
| Tác phẩm “Chung một cội nguồn” của nhà vườn Phạm Huế thể hiện triết lý sống và tình cảm gia đình sâu sắc. Ảnh: Đức Thiện |
Một tác phẩm khác mang tên “Chung một cội nguồn”, thể hiện triết lý sống và tình cảm gia đình sâu sắc. “Cây như một người cha, xung quanh là các nhánh con. Tôi làm cây này lấy ý tưởng từ nhà mình, ba anh em cùng một bố. Bây giờ anh em vẫn làm ăn chung, gắn bó như một cộng đồng, nên muốn cây cũng thể hiện tinh thần đó” - Anh Phạm Văn Huế chia sẻ.
Không gian sống xanh, nơi ươm mầm nghệ thuật
Khu vườn của anh Phạm Văn Huế không chỉ là nơi trưng bày cây cảnh, mà còn là không gian sống, nơi anh dành phần lớn thời gian mỗi ngày để “trò chuyện” cùng cây. Những tác phẩm được anh ví như những “người bạn”, như “đứa con tinh thần”, bởi vì từ việc chọn giống, nuôi trồng, cắt giật, uốn thế…, tất cả đều được thực hiện bằng tay, bằng tâm và bằng kinh nghiệm.
 |
| Các tác phẩm cây xanh đều được nhà vườn Phạm Huế thực hiện chăm sóc bằng tay, bằng tâm và bằng kinh nghiệm. Ảnh: Đức Thiện |
“Cây quý là cây tự nhiên, không ghép, không làm giả. Điển hình như cây này, anh em xem không đóng, không ghép gì cả, đấy là điều đáng quý” – anh Huế vừa nói, vừa đưa tay vuốt nhẹ thân cây già với dáng trầm mặc mà kiêu hãnh.
Khi nói về sức hút đặc biệt của cây xanh trong nghệ thuật bonsai Việt, anh Phạm Văn Huế cho rằng ngoài giá trị thẩm mỹ và giá trị vật chất, cây xanh còn mang theo giá trị văn hóa. “Chơi cây là chơi sự bền vững, chơi thời gian. Cây càng lâu năm càng quý. Nó dạy mình kiên nhẫn, chăm chút và nhìn xa” – anh Huế nhấn mạnh.
 |
| Mỗi một tác phẩm đều là một phần ký ức và là cuộc sống của anh Huế cùng gia đình. Ảnh: Đức Thiện |
Không đặt nặng việc thương mại, anh Huế cho biết có những cây đã gắn bó 15 đến 20 năm nhưng chưa từng rời khỏi chậu. Không bán, không đổi, vì chúng là một phần ký ức và là cuộc sống của anh cùng gia đình.
Ở tuổi trung niên, anh Phạm Văn Huế vẫn ngày ngày miệt mài giữa khu vườn đầy nắng gió, cần mẫn chăm chút từng tán cây, mảng rêu, đường rễ. Không ồn ào trên truyền thông, không phô trương trên mạng xã hội, mà anh chọn cách gìn giữ vẻ đẹp thầm lặng, bền bỉ như chính loài cây mà anh yêu quý: Cây xanh - loài cây trường tồn và bất khuất.
 CLB cây cảnh nghệ thuật 30/4 Hải Hậu: Tăng cường giao lưu, nâng tầm tác phẩm Sinh vật cảnh Những năm gần đây, phong trào sinh vật cảnh tại huyện Hải Hậu (Nam Định) phát triển mạnh mẽ, thu hút đông đảo người yêu ... |
 Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân và cây xanh quê trăm tuổi: Dấu thời gian in trên gân rễ Trong chuyến công tác tại xóm Quang Hải, xã Hải Quang, tỉnh Ninh Bình, phóng viên Tạp chí Việt Nam hương sắc đã có dịp ... |
 Nghệ nhân SVCVN Mai Xuân Thịnh Hải Minh - Hải Hậu - Nam Định Nghệ nhân SVCVN Mai Xuân Thịnh Hải Minh - Hải Hậu - Nam Định |
Đức Thiện
