Ngày 25/10, tại Hà Nội – Thành phố Vì hòa bình, Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng diễn ra trọng thể với chủ đề “Chống tội phạm mạng – Chia sẻ trách nhiệm – Hướng tới tương lai”. Sự kiện mang ý nghĩa lịch sử, không chỉ với cộng đồng quốc tế mà còn khẳng định vị thế và uy tín của Việt Nam trong nỗ lực kiến tạo một không gian mạng an toàn, nhân văn và bền vững.
 |
| Chủ tịch nước Lương Cường, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn và đoàn đại biểu Việt Nam dự Lễ mở ký Công ước Hà Nội. - (Ảnh: VGP) |
Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì buổi lễ, cùng sự tham dự của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres, lãnh đạo và đại diện cấp cao của khoảng 110 quốc gia, cùng nhiều tổ chức quốc tế, cơ quan Liên Hợp Quốc và chuyên gia trong lĩnh vực an ninh mạng, pháp lý. Cùng dự có Giám đốc điều hành UNODC Ghada Fathy Ismail Waly, các Ủy viên Bộ Chính trị: Phan Đình Trạc, Nguyễn Xuân Thắng, Lương Tam Quang và Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn.
Trước phiên khai mạc, Chủ tịch nước chủ trì lễ đón chính thức, chụp ảnh chung với các Trưởng đoàn dự Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao về Công ước chống tội phạm mạng. Các đại biểu tham quan Triển lãm ảnh “Việt Nam – Đất nước hòa bình, phát triển và hội nhập”, giới thiệu thành tựu đổi mới, cùng đóng góp tích cực của Việt Nam trong Liên Hợp Quốc. Trong phần nghi lễ chính thức, đại diện 60 quốc gia đã tham gia ký Công ước Hà Nội do Văn phòng Pháp lý Liên Hợp Quốc điều hành.
 |
| Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và các đại biểu tại Lễ mở ký Công ước Hà Nội. - (Ảnh: VGP) |
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường chào mừng các đại biểu đến với Hà Nội – nơi biểu tượng của hòa bình và tinh thần đoàn kết quốc tế. Với chủ đề "Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai", Lễ mở ký hôm nay thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và cam kết chung của các quốc gia cùng xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh và bền vững.
 |
| Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu tại phiên khai mạc Lễ mở ký Công ước Hà Nội.- (Ảnh: VGP) |
Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu, mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia vượt qua các khác biệt, sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung về hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh.
Trước thách thức đó, việc hình thành một khuôn khổ pháp lý toàn cầu để phòng ngừa, điều tra và xử lý tội phạm mạng là yêu cầu cấp thiết. Công ước Hà Nội – thành quả của hơn 5 năm đàm phán, hàng nghìn ý kiến và hàng chục phiên thảo luận – chính là minh chứng sinh động cho sức mạnh của chủ nghĩa đa phương và thượng tôn pháp luật quốc tế. Đây không chỉ là công cụ pháp lý, mà còn là lời cam kết mạnh mẽ của các quốc gia về hợp tác, chia sẻ trách nhiệm và cùng hành động vì một thế giới số an toàn.
Theo Chủ tịch nước, Công ước Hà Nội gửi đi ba thông điệp lớn:
Thứ nhất, khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Thứ hai, đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau, bởi chỉ khi cùng hợp tác, cùng nâng cao năng lực, chúng ta mới có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững.
Thứ ba, nhấn mạnh mục tiêu cao nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển mang lại cơ hội cho tất cả, và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.
Chủ tịch nước kêu gọi các quốc gia sớm phê chuẩn Công ước để sớm có hiệu lực, góp phần thiết lập một trật tự số công bằng, bao trùm và dựa trên luật lệ. Ông khẳng định, việc Hà Nội được chọn làm nơi khởi sinh Công ước thể hiện sự tin cậy và kỳ vọng của cộng đồng quốc tế với Việt Nam – quốc gia yêu chuộng hòa bình, chủ động và có trách nhiệm trong hệ thống đa phương. "Chúng tôi tự hào khi Hà Nội - Thủ đô của một đất nước vươn lên từ tro tàn của chiến tranh, được lựa chọn làm nơi khởi đầu kiến tạo không gian mạng hòa bình, hợp tác và tin cậy", Chủ tịch nước bày tỏ. "Việc Việt Nam đăng cai Lễ mở ký và là nước đầu tiên ký Công ước Hà Nội là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của chúng tôi đối với thượng tôn pháp luật, thực thi đầy đủ nghĩa vụ quốc tế và góp phần củng cố trật tự pháp lý toàn cầu trong không gian mạng".
Phát biểu tại lễ ký, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres bày tỏ, trong chuyến thăm gần đây nhất đến Việt Nam vào năm 2022, ông đã một lần nữa nhận thấy tầm nhìn truyền cảm hứng hướng tới tương lai và vai trò sống còn của Việt Nam trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu.
 |
| Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres: Công ước của Liên Hợp Quốc về tội phạm mạng là một công cụ mạnh mẽ, có tính ràng buộc pháp lý nhằm củng cố hệ thống phòng thủ tập thể của chúng ta trước tội phạm mạng.- (Ảnh: VGP) |
Điều này khiến Hà Nội trở thành địa điểm đăng cai hoàn toàn phù hợp cho thời khắc này. Đây là một thành phố biểu trưng cho tinh thần của kỷ nguyên số: Đổi mới sáng tạo, nắm bắt cơ hội và tăng cường kết nối. Và Liên Hợp Quốc tự hào được hợp tác cùng Việt Nam để biến ngày hôm nay thành hiện thực, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc nhấn mạnh.
Cũng theo ông António Guterres, chúng ta đang sống trong một thời đại của những thay đổi công nghệ vượt bậc. Hàng hóa và dịch vụ được luân chuyển chỉ bằng một cú nhấp chuột. Tuy nhiên, mọi cuộc cách mạng công nghệ đều có mặt trái của nó.
Một điểm nhấn quan trọng của Công ước là quy định về chia sẻ chứng cứ kỹ thuật số xuyên biên giới, tạo điều kiện cho các cơ quan tư pháp hợp tác điều tra, truy tố hiệu quả hơn. Lần đầu tiên, hành vi phát tán hình ảnh nhạy cảm không có sự đồng thuận được công nhận là tội phạm quốc tế. Bên cạnh đó, Công ước chú trọng bảo vệ nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em – những đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong không gian mạng – thông qua quyền được bồi thường, hỗ trợ pháp lý và loại bỏ nội dung vi phạm.
Giám đốc điều hành UNODC Ghada Waly đánh giá việc ký kết Công ước là thành tựu lịch sử sau nhiều năm đàm phán phức tạp, thể hiện sự đồng thuận hiếm có giữa các quốc gia. Bà cảm ơn Việt Nam vì đã đăng cai sự kiện, thể hiện vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế. Theo bà, trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, tiền điện tử và dữ liệu lớn, Công ước Hà Nội sẽ là “kim chỉ nam toàn cầu” cho hợp tác tư pháp, chia sẻ thông tin và bảo vệ con người trong không gian số. UNODC cam kết tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo và chuyển giao năng lực cho các quốc gia nhằm thực thi hiệu quả văn kiện này.
Trải qua 8 phiên đàm phán chính thức và 5 phiên họp giữa kỳ kéo dài hơn 30 tháng, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua Công ước vào ngày 24/12/2024. Văn kiện gồm 9 chương, 71 điều, quy định rõ các hành vi tội phạm mạng, cơ chế điều tra, dẫn độ, xử lý tài sản phạm tội, bảo vệ nhân chứng và nạn nhân. Việc tên gọi “Công ước Hà Nội” được ghi nhận trong lời văn chính thức thể hiện sự trân trọng của cộng đồng quốc tế đối với đóng góp của Việt Nam trong quá trình đàm phán, đồng thời khẳng định vị thế và trách nhiệm của Việt Nam trong việc kiến tạo trật tự số dựa trên hợp tác, hòa bình và luật lệ.
Công ước Hà Nội không chỉ là một văn kiện pháp lý toàn cầu, mà còn là biểu tượng của tinh thần hợp tác và nhân văn trong kỷ nguyên số. Hà Nội – thành phố nghìn năm văn hiến, nơi giao thoa giữa truyền thống và hiện đại – nay một lần nữa khẳng định vai trò là Thủ đô của hòa bình, đối thoại và đồng thuận quốc tế, nơi những cam kết lớn của nhân loại về an ninh mạng và tương lai số được khởi sinh.
