VNHS - Hoa vạn thọ (hay Cúc Vạn thọ) là một loại hoa rất được ưa chuộng và được trồng dùng để trang trí, phục vụ trong các dịp cúng, lễ và trưng bày trong dịp tết Nguyên đán.

Một chậu hoa vạn thọ trưng bày trong ngày Tết ngoài việc làm rực rỡ không gian Tết trong ngôi nhà của bạn thì nó còn có ý nghĩa cầu mong sức khoẻ, trường thọ và mang lại sự may mắn cho các thành viên trong gia đình.

Trồng hoa vạn thọ không khó, vì đây là loại cây dễ trồng, tuy nhiên để hoa to màu sắc rực rỡ nở đúng vào dịp Tết thì lại luôn được nhiều nhà vườn trồng hoa quan tâm. Chính vì thế đòi hỏi người trồng phải nắm vững kỹ thuật từ khâu chọn giống đến xử lý ra hoa.

1. Giống:

Hiện nay giống hoa vạn thọ được trồng chủ yếu là vạn thọ Pháp lùn và vạn thọ Pháp cao (AFM), đặc tính của 2 giống này trồng được quanh năm, thích nghi rộng, bông to, màu sắc đẹp, thích hợp trồng vào dịp tết.

- Vạn thọ Pháp lùn: Từ lúc gieo đến nở hoa là 63 - 70 ngày, chiều cao cây 40 - 50 cm.

- Vạn thọ Pháp cao: Từ lúc gieo đến nở hoa là 70 - 75 ngày, chiều cao cây 65 -70 cm.

2. Thời vụ

Thông thường trồng tập trung vào dịp tết Nguyên đán.

- Đối với vạn thọ Pháp Lùn thì gieo đầu tháng 11 âm lịch, trồng trễ nhất là vào 5-6/11 (âm lịch).

- Đối với vạn thọ Pháp Cao gieo cuối tháng 10 âm lịch trồng trễ nhất là vào 25-27/10 (âm lịch).

3. Chuẩn bị cây con

Có nhiều cách để gieo hạt, gieo hạt vào túi nilon, bầu bằng lá chuối có kích thước 4-6 cm hay gieo hạt trực tiếp vào khay ươm, tưới ẩm cho cây sau 3 - 5 ngày hạt sẽ nảy mầm. Giai đoạn này cần làm giàn và che nắng cho cây con, tránh cây bị héo cũng như cháy nắng, 10 ngày gieo sau khi gieo nới lỏng giàn che để cây con nhận ánh sáng, giúp cây cứng cáp.

Giai đoạn ươm cây con: Mỗi ngày tưới 2 lần (sáng sớm và chiều mát), nếu buổi trưa nắng nóng, giá thể khô cây dễ bị héo do mất nước cần tưới bổ sung.

4. Mật độ:

Khoảng cách trồng:  hoa vạn thọ nên trồng hàng đôi, hàng cách hàng 60 - 70 cm, cây cách cây 40 - 45cm Lượng giống: 25 - 30g/1.000m2, sử dụng mụn dừa và phân chuồng đã hoai trộn với tro làm gía thể gieo trồng.

4. Chuẩn bị đất trồng

Đất trồng hoa vạn thọ cần phải được chuẩn bị trước khi trồng khoảng 2 tuần, đất phải tơi xốp, thoát nước tốt, hỗn hợp gồm đất, phân lân, tro trấu và phân chuồng ủ hoai.

5. Trồng cây ra chậu

Cho đất vào khoảng 1/2 chậu, phần còn lại sẽ bổ sung khi bón thúc, trước 5 ngày trồng cây ra chậu cần phun thuốc ngừa nấm bệnh và sâu gây hại. Khi gieo hạt khoảng 16 ngày thì tiến hành trồng vào chậu, mỗi chậu trồng 2-3 cây, sau đó tưới nước vừa đủ ẩm cho cây phát triển ngày tưới 2-3 lần (tuỳ thời tiết).

6. Bón phân:

- 10 ngày sau khi gieo hạt sử dụng 1kg urê + Humix pha thật loãng tưới cho 1.500 chậu sau khi tưới phân cần xả nước lại tránh cây bị cháy lá.

- Bón thúc giai đoạn 15 ngày sau khi trồng ra chậu 100g NPK (16-16-8) + 100g Urê pha loãng nước tưới cho 1.500 chậu. Sau đó cứ 10 ngày tưới phân 1 lần cho đến ngày hoa nở, các lần sau liều lượng phân bón tăng dần, nếu thấy cây chậm phát triển có thể bổ sung thêm phân cá cho cây.

Trong giai đoạn này cần kết hợp bổ sung thêm lượng phân hữu cơ đã trộn sẵn cho đầy chậu, giúp cây phát triển tốt và không bị đổ ngã.

7. Xử lý cơ đọt:

Đây là khâu quan trọng, liên quan đến số lượng hoa nhiều hay ít và hoa to hay nhỏ.

Khi cây được 30 - 35 ngày có 6 - 7 cặp lá, đồng thời các chồi ở nách lá cũng vươn lên theo. Nên tiến hành bấm đọt vào giai đoạn này để cây không vượt quá mức và giúp các chồi nách phát triển để tạo hoa đều và đẹp, chỉ nên chừa 5 - 6 cặp chồi nách sẽ tốt hơn.

Cứ 1 cặp lá sẽ cho 2 bông chính, khi ngắt bỏ xong có thể sử dụng phân bón lá có lân cao để tạo mầm hoa, các ngọn đã có nụ vươn cao tiến hành tỉa bỏ các chồi nách chỉ chừa lại nụ chính thì hoa mới lớn. Đối với vạn thọ cao bấm đọt trễ nhất là 5/12 âm lịch và vạn thọ lùn là 10/12 âm lịch.

Kỹ thuật xử lý để Hoa vạn thọ ra hoa đúng dịp Tết Nguyên Đán

* Cách xử lý khi hoa nở sớm:

- Khi cây được 45 ngày, nụ hoa phát triển bằng đầu cây nhang là kịp tết.

- Khi cây được 50 ngày, nụ hoa lớn có khả năng nở sớm cần tưới nước nhiều hơn, giữ cây không bị khô “tưới thêm phân urê theo tỷ lệ 10gram/10 lít nước”, ngày tưới 2 lần (sáng, chiều) giúp cây phát triển cành lá kéo dài thời gian sinh trưởng làm hoa sẽ nở chậm lại.

- Không nên tỉa bỏ các chồi nách, ở giai đoạn hoa bắt đầu nở thì lượng phân bón giảm, tránh lạm phân và thuốc làm cho cây chết.

* Cách xử lý khi hoa nở trễ:

- Nếu thấy hoa có khả năng nở trễ hơn dự định thì ngưng tưới nước 1-2 ngày thì nên tưới nước lại.

- Bón phân có độ kali cao, có thể sử dụng Kali nitrat (KNO3) theo nồng độ khuyến cáo để kích thích ra hoa. Lãi hết các bông chồi nách, để lại những bông chính.

Phòng trừ sâu bệnh

Ở hoa Hoa vạn thọ các loại bệnh thường gặp nhất là héo tươi do nấm, quăn đọt do bọ trĩ truyền virus. Bệnh thường xuất hiện khi độ ẩm quá cao, không cân đối dinh dưỡng, khi mưa lớn hoặc tưới mạnh gây xay xát cho cây. Có thể phòng bằng các loại thuốc như Aliette, Rovral, Daconil, Foraxyl phòng trừ các bệnh do nấm gây hại, dùng Starner phòng bệnh do vi khuẩn. Trường hợp bị virus nên nhổ bỏ cây bệnh để tránh lây lan.

- Bệnh thối gốc (lở cổ rễ): Bệnh rất phổ biến giai đoạn cây con, phần cổ rễ sát với mặt đất bị thối mềm. Nếu gặp điều kiện thuận lợi thì cổ rễ bị chuyển màu thâm đen, thối mục làm cho cây ngã ngang khi nhổ lên sẽ bị đứt gốc. Có thể sử dụng các loại thuốc gốc đồng phòng trị.

- Bệnh héo xanh: Bệnh gây hại chủ yếu giai đoạn sinh trưởng, đến lúc ra nụ hoa, tác động vào bộ phận gốc rễ, cây bị bệnh lá héo rũ đột ngột nhưng vẫn xanh, sau vài ngày cây chết hoàn toàn, nhổ hết cây bệnh đêm tiêu huỷ. Sử dụng thuốc đặc trị vi khuẩn phòng trị.

Bên cạnh đó, Hoa vạn thọ cũng thường bị sâu vẽ bùa và sâu ăn lá gây hại, có thể dùng Tregart, Regent để ngừa và trị sâu vẽ bùa, dùng Sherpa, Supracide để phòng và trị sâu ăn lá. Để hoa nở đẹp, đầy đặn và lâu tàn nên dùng thêm phân bón lá hữu cơ Supermes phun định kỳ 10 ngày 1 lần để giúp cây sinh trưởng tốt và cho hoa đẹp.

Cần đặc biệt chú ý trong kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa Hoa vạn thọ đó là nên bố trí trồng ở những nơi thoáng mát, không bị bóng rợp, cần theo dõi liên tục quá trình sinh trưởng của cây để kịp thời có biện pháp xử lý. Vào giai đoạn hoa bắt đầu ló ngòng, nên liên tục phun thuốc trừ sâu có mùi nặng (Viphenxa, Supracide) pha loãng để xua đuổi bướm không đẻ trứng vào hoa gây hư hoa làm hoa không đẹp. Cần sử dụng thêm phân bón lá hữu cơ Supermes để giúp cây sinh trưởng tốt, hoa nở đầy đặn, tươi đẹp và lâu tàn.

Hoàng Anh (theo TTKTKN)