Ra đời vào tháng 10/2024, Câu lạc bộ Sinh vật cảnh Mai Sơn (xã Mai Sơn) hiện quy tụ 20 thành viên có cùng niềm yêu thích cây cảnh. Dù mỗi người có nghề nghiệp, công việc khác nhau, họ đều tìm đến đây để chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi kỹ thuật tạo dáng, cắt tỉa và nhân giống cây. Mỗi buổi sinh hoạt, mỗi cuộc trò chuyện trong câu lạc bộ đều trở thành dịp để những người yêu cây cùng trao đổi, lan tỏa niềm say mê với nghệ thuật bonsai.
Anh Trần Quốc Đoàn, thành viên câu lạc bộ, cho biết: “Vườn bonsai của tôi có khoảng 200 chậu với hơn 20 loại như si, túc, sộp, duối, hải châu, hồng ngọc mai… Có những cây đã gắn bó hơn 20 năm, như người bạn chứng kiến từng chặng đường cuộc sống. Việc chăm sóc, uốn tỉa đòi hỏi sự kiên nhẫn và cảm xúc. Mỗi sáng, ngắm những tán cây xanh mướt, dáng thế uốn lượn giúp tôi thấy bình yên và thư thái sau giờ làm việc.”
 |
| Hội viên CLB Sinh vật cảnh Mai Sơn, xã Mai Sơn giao lưu, trao đổi kinh nghiệm chăm sóc cây cảnh, bonsai. Ảnh: Báo Sơn La. |
Phong trào cây cảnh – bonsai ở Sơn La không chỉ dừng lại ở sở thích cá nhân mà đang trở thành một ngành kinh tế sinh thái mang lại giá trị cao. Mỗi tác phẩm bonsai là “đứa con tinh thần” được tạo nên từ bàn tay khéo léo, khối óc sáng tạo và tâm hồn người nghệ nhân. Giá trị của bonsai được xác định không theo khuôn mẫu cố định, mà phụ thuộc vào thị hiếu và cảm nhận thẩm mỹ của người chơi.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Chi hội trưởng Chi hội Sinh vật cảnh phường Chiềng Sinh, cho biết: “Từ một phôi gốc hoặc cây sưu tầm, nếu được bàn tay người nghệ nhân chăm sóc, tạo dáng đúng cách thì giá trị có thể tăng gấp nhiều lần. Gia đình tôi hiện có 3 vườn với hơn 30 loại cây, tổng giá trị lưu vườn hơn 1 tỷ đồng, doanh thu đạt 200–500 triệu đồng mỗi năm. Có cây trị giá hàng trăm triệu, thậm chí lên đến cả tỷ đồng. Người chơi bonsai không chỉ thỏa mãn đam mê mà còn có thể sống được bằng nghề.”
 |
| Ảnh: Báo Sơn La. |
Trong nghệ thuật bonsai, người trồng luôn coi trọng yếu tố “nhất dáng, nhì da”. Một cây đẹp cần có dáng thế hài hòa, thân và tán phân bổ cân đối, thể hiện sự hòa hợp giữa con người – thiên nhiên – trời đất. Các dáng phổ biến như hoành, trực, xiên, huyền… đều hướng đến bố cục tổng thể mang hình khối tam giác, hội tụ đủ bốn yếu tố “cổ – kỳ – mỹ – văn”.
Theo các nghệ nhân, chăm bonsai không chỉ là kỹ thuật mà còn là cách rèn luyện tâm tính. Người trồng học được sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và trân trọng thời gian – bởi để một cây nhỏ trở thành tác phẩm hoàn thiện, có khi cần đến hàng chục năm.
Chia sẻ với Báo Sơn La, ông Bùi Minh Sơn, Chủ tịch Hội Khoa học Tổng hợp tỉnh, cho biết: Hội được thành lập trên cơ sở hợp nhất các hội ngành nghề nông nghiệp, kinh tế và lịch sử. Những năm gần đây, phong trào sinh vật cảnh, đặc biệt là cây cảnh, bonsai ở Sơn La phát triển mạnh. Từ thú vui đơn lẻ, nay đã trở thành nghề sản xuất, kinh doanh mang lại thu nhập cao, tạo việc làm cho người lao động. Hằng năm, Hội đã phối hợp tổ chức các lớp tập huấn nâng cao tay nghề cho người chơi, tổ chức cho các hội viên đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm trong và ngoài tỉnh.
 |
| Phong trào sinh vật cảnh đã lan tỏa đến 20/75 xã, phường của tỉnh. Ảnh: Báo Sơn La. |
Toàn tỉnh hiện có 41 chi hội sinh vật cảnh với hơn 600 hội viên, trong đó có 5 nhà vườn tiêu biểu cấp Trung ương và 69 nhà vườn tiêu biểu cấp tỉnh. Nhiều vườn cây ở Mộc Châu, Yên Châu, Mai Sơn, Tô Hiệu, Chiềng Sinh, Sông Mã… đạt giá trị lưu vườn 2–3 tỷ đồng, doanh thu trung bình gần 1 tỷ đồng mỗi năm.
Phong trào sinh vật cảnh đã lan tỏa đến 20/75 xã, phường của tỉnh, với nhiều chuyên ngành đa dạng như cây cảnh nghệ thuật, chim cảnh, gỗ lũa, hoa lan... Không ít khu vườn trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách, góp phần lan tỏa lối sống gần gũi thiên nhiên, nâng cao đời sống tinh thần và khơi dậy niềm tự hào về văn hóa địa phương.
