Trong thế giới cây cảnh dân dã, hoa mười giờ là cái tên không thể thiếu ở các bồn hoa sân nhà, hiên cửa hay ban công đầy nắng. Sở hữu vẻ đẹp rực rỡ, dễ trồng và sống khỏe, thế nhưng nhiều người vẫn mắc sai lầm trong khâu chăm sóc, đặc biệt là cách tưới nước. Tưới quá nhiều hay sai thời điểm đều có thể khiến cây thối gốc, ít hoa, thậm chí chết non.
Vậy làm sao để tưới cây hoa mười giờ đúng cách, giúp cây phát triển khỏe mạnh và ra hoa đều đặn quanh năm? Bài viết dưới đây sẽ mang đến hướng dẫn chi tiết từ thời điểm tưới, lượng nước phù hợp đến mẹo phòng tránh úng gốc – tất cả những gì bạn cần để có một chậu hoa mười giờ rực rỡ đúng nghĩa.
 |
Hoa mười giờ, hay còn gọi là hoa lệ nhi, tên khoa học là Portulaca grandiflora, có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Đây là loại cây mọng nước, thân mềm, chiều cao trung bình từ 10–20 cm, thường được trồng để làm cảnh nhờ màu sắc đa dạng và khả năng nở rộ vào đúng tầm 10 giờ sáng, đúng như tên gọi dân gian.
Cây ưa sáng, chịu nắng tốt, sống được cả trong điều kiện đất khô cằn. Chính vì thế, nhiều người lầm tưởng có thể bỏ mặc không cần chăm sóc. Tuy nhiên, để cây phát triển đồng đều, ra hoa đều và không bị úng thối, thì kỹ thuật tưới nước cần được đặc biệt lưu ý.
Không giống như nhiều loại cây cảnh khác, hoa mười giờ có cấu trúc rễ khá nông và thân nhiều nước. Nếu tưới vào thời điểm không phù hợp, cây rất dễ bị sốc nhiệt hoặc giữ nước quá lâu, dẫn đến tình trạng úng gốc, thối thân.
Khoảng 6h30 đến 8h sáng là thời điểm lý tưởng để tưới cây. Lúc này đất vẫn còn mát, cây dễ dàng hấp thụ nước, đồng thời nước có đủ thời gian bốc hơi trong ngày mà không gây đọng.
Tưới vào lúc nắng gắt (từ 10h–15h) khiến nước nhanh bốc hơi, không kịp thấm xuống rễ, cây dễ sốc nhiệt. Còn nếu tưới sau 5h chiều, khi độ ẩm không khí bắt đầu tăng cao, đất không kịp khô, nguy cơ gây úng rễ là rất lớn.
Tần suất và lượng nước tưới cần phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, môi trường trồng và loại đất.
Nếu trồng hoa mười giờ ngoài trời, dưới điều kiện nắng gắt, bạn nên tưới nước khoảng 2 đến 3 lần mỗi tuần. Trường hợp cây được trồng trong chậu nhỏ hoặc sử dụng loại đất có khả năng thoát nước nhanh, lượng nước bốc hơi nhiều hơn, có thể tăng tần suất tưới lên 4 lần mỗi tuần. Tuy nhiên, dù ở bất kỳ điều kiện nào, việc kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới vẫn là yếu tố quan trọng để tránh tình trạng cây bị úng nước.
Chỉ nên tưới nước cho hoa mười giờ khi đất đã khô hoàn toàn. Việc tưới theo thói quen mỗi ngày, bất kể độ ẩm của đất, có thể gây hại cho cây. Hoa mười giờ là loài cây mọng nước, rất dễ bị úng nếu đất giữ nước quá lâu, thậm chí có thể “chết ngập” khi bị tưới quá nhiều.
Trong những ngày mưa kéo dài, người trồng cần đặc biệt chú ý đến khả năng thoát nước của chậu cây. Nếu thấy nước đọng hoặc đất lâu khô, nên kê cao đáy chậu để tăng lưu thông khí và thoát nước, hoặc di chuyển cây đến vị trí khô ráo, thoáng đãng hơn nhằm bảo vệ bộ rễ khỏi nguy cơ thối hỏng.
Một cách đơn giản để kiểm tra độ ẩm đất trước khi tưới là dùng tay chọc nhẹ xuống lớp đất khoảng 3 đến 4 cm. Nếu cảm nhận thấy đất khô ráo, tơi xốp, lúc đó mới nên tiến hành tưới nước.
Với những chậu cây nhỏ, bạn có thể nhấc nhẹ chậu lên để ước lượng trọng lượng. Nếu chậu nhẹ hơn so với bình thường, đó là dấu hiệu cho thấy đất đã khô và cây cần được bổ sung nước. Ngược lại, nếu chậu vẫn nặng tay, có thể đất bên trong vẫn còn ẩm và chưa cần thiết phải tưới ngay.
 |
Tưới trực tiếp vào gốc cây là nguyên tắc đầu tiên cần lưu ý khi chăm sóc hoa mười giờ. Việc phun nước lên lá hoặc hoa không chỉ gây lãng phí mà còn tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển, đặc biệt với những cây có thân mềm như mười giờ. Nước đọng trên bề mặt lá và hoa dễ khiến hoa nhanh tàn, ngọn bị thối, ảnh hưởng đến sức sống chung của cả cây.
Việc này sẽ giúp kiểm soát lượng nước tốt hơn, tránh tình trạng tưới quá mạnh làm trôi đất, dập thân hoặc gãy cành non. Với những cây mọc sát mặt đất như mười giờ, đây là dụng cụ lý tưởng để nước thấm từ từ vào gốc mà không gây tổn thương.
Không đổ nước ồ ạt là điều tối kỵ. Việc xối thẳng một lượng nước lớn lên bề mặt đất không chỉ khiến đất bị nén chặt lại, giảm khả năng thoát nước mà còn gây áp lực trực tiếp lên bộ rễ vốn rất mảnh và nông của cây. Hậu quả có thể là rễ bị tổn thương, thối nhũn và cây nhanh lụi tàn.
Dù bạn có tưới đúng cách đến đâu, nếu đất trồng không thoát nước hoặc chậu không có lỗ thoát, cây vẫn có thể bị úng và chết dần. Vì vậy, đất trồng nên là loại tơi xốp, có khả năng thoát nước nhanh, thường được pha trộn giữa đất thịt nhẹ với các vật liệu như cát, tro trấu hoặc xơ dừa.
Chậu phải có lỗ thoát nước tốt, đảm bảo nước dư được dẫn ra ngoài nhanh chóng sau mỗi lần tưới. Các loại chậu sành, chậu nhựa có đáy rộng và thoáng là lựa chọn tối ưu cho hoa mười giờ.
Hạn chế trồng ở nơi ẩm ướt, thiếu nắng bởi điều kiện thiếu ánh sáng sẽ làm giảm quá trình quang hợp, đồng thời đất ẩm kéo dài sẽ khiến rễ không kịp "thở", dẫn đến thối rễ và cây còi cọc. Cây chỉ thực sự phát triển khỏe mạnh khi được đặt ở nơi khô thoáng, nhiều ánh nắng, kết hợp cùng chế độ tưới hợp lý.
 |
Ngay khi phát hiện các dấu hiệu này, bạn cần:
Ngưng tưới vài ngày.
Thay đất nếu cần.
Đặt cây ở nơi có gió và ánh sáng tự nhiên để rút ẩm nhanh hơn.
 |
Sau mỗi đợt hoa tàn, nên cắt bỏ phần cành cũ để kích thích ra nhánh mới. Cây sẽ phân nhiều nhánh và nở đồng loạt hơn.
Dùng phân hữu cơ dạng loãng hoặc phân NPK tỉ lệ nhẹ (ví dụ 15-10-15) mỗi tháng 1 lần, tưới sau khi đất đã ẩm để cây dễ hấp thụ.
Đặt cây ở nơi có nắng ít nhất 5–6 giờ mỗi ngày. Thiếu nắng là một trong những nguyên nhân khiến cây ra hoa ít hoặc ngưng nở hoa.
Tưới quá nhiều với tâm lý “càng nhiều càng tốt” là sai lầm phổ biến nhất khi chăm sóc hoa mười giờ. Nhiều người nghĩ rằng tưới thật nhiều sẽ giúp cây phát triển nhanh và ra nhiều hoa hơn, nhưng thực tế, lượng nước dư thừa lại khiến rễ bị ngập úng, nhanh chóng thối rữa và khiến cây chết dần mà không kịp trở tay.
Tưới vào chiều muộn hoặc tối cũng là một thói quen sai lầm. Thời điểm này độ ẩm không khí thường cao, nước tưới không kịp bay hơi mà đọng lại suốt đêm, tạo môi trường thuận lợi cho nấm mốc, vi khuẩn phát triển. Điều này khiến cây dễ mắc bệnh, lá và hoa nhanh tàn, giảm sức sống đáng kể.
Trồng trong đất sét hoặc chậu không thoát nước là một nguyên nhân tiềm ẩn gây chết cây “êm thấm” mà người trồng không ngờ tới. Đất sét có độ giữ nước cao, khó thoát ẩm, trong khi những chậu không có lỗ thoát nước sẽ khiến nước tích tụ lâu ngày, bóp nghẹt bộ rễ. Tình trạng úng kéo dài làm rễ bị tổn thương mà không có biểu hiện rõ ràng bên ngoài, đến khi phát hiện thì cây đã héo rũ và không thể cứu vãn.
Dùng vòi tưới mạnh hoặc tưới trực tiếp lên hoa là thao tác tuy nhỏ nhưng lại có thể gây hại lớn. Lực nước mạnh dễ làm bật gốc những cây có thân mềm như mười giờ, cuốn trôi lớp đất bảo vệ rễ và làm dập nát ngọn non. Việc tưới lên hoa còn khiến hoa chóng tàn, làm giảm đáng kể vẻ đẹp và thời gian nở của cây.
Hoa mười giờ là loài hoa giản dị nhưng không kém phần rực rỡ, chỉ cần một chút tinh ý trong việc tưới nước là bạn đã có thể sở hữu một bồn hoa bung nở đầy màu sắc mỗi ngày. Hãy nhớ, tưới ít nhưng đúng, chọn thời điểm vàng, và đừng quên kiểm tra đất trước khi tưới – ba nguyên tắc đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả.
