Vào một sáng sớm tháng Sáu đầy nắng nhẹ và rộn ràng không khí lễ hội, chúng tôi ghé thăm làng nghề Đông Khương (Điện Bàn, Quảng Nam) – nơi đang diễn ra Festival Mỳ Quảng 2025 trong hai ngày 7 và 8/6 do tỉnh và thị xã tổ chức.
Nổi bật giữa không gian lễ hội là khu trưng bày sinh vật cảnh “Cây cảnh nghệ thuật Đức Hùng” với những tác phẩm độc đáo, tinh xảo và đầy sức sống, phản ánh rõ nét dấu ấn của một nghệ nhân cao tuổi tài hoa xứ Quảng.
Từ đam mê trở thành thương hiệu
Nghệ nhân Lê Đức Hùng (sinh năm 1964, trú tại Đông Khương 1) đã có hơn 30 năm đắm mình trong nghệ thuật cây cảnh. Dù đã ở tuổi xế chiều, ông vẫn miệt mài lao động, sáng tạo và học hỏi không ngừng. Khu vườn gần 1.000m² của ông là không gian sống động với gần 100 loại cây cảnh, bonsai, hoa kiểng – mỗi cây đều mang hình hài riêng, chứa đựng tâm huyết của người nghệ nhân.
Từ những chậu cây nhỏ giá chưa tới một triệu đồng, ông đã xây dựng nên một mô hình quy mô, với nhiều tác phẩm có giá trị hàng chục, hàng trăm triệu đồng. Bên cạnh đó, ông còn đầu tư phát triển mai vàng và nghệ thuật hòn non bộ – loại hình được ưa chuộng trong các quán cà phê sân vườn, khu nghỉ dưỡng. Các công trình ông thực hiện không chỉ đẹp mắt mà còn mang tính nghệ thuật cao, hài hòa giữa thiên nhiên và không gian kiến trúc.
 |
| Nghệ nhân Lê Đức Hùng bên một tác phẩm SVC trong khuôn khổ Festival mỳ Quảng năm 2025. |
Đưa "nhãn viên" – "con mắt của khu vườn" – vào đời sống
Những năm gần đây, tại Vĩnh Điện và vùng lân cận, nghệ thuật “nhãn viên” – hồ nước nhỏ đáy sơn đen hoặc xanh, phản chiếu mây trời, điểm xuyết sen súng và cá Koi – ngày càng được ưa chuộng bởi vẻ đẹp thanh tao, nhẹ nhàng. Nghệ nhân Lê Đức Hùng là người tiên phong đưa nhãn viên, thủy hoa viên và hòn non bộ đến gần hơn với đời sống người dân, vừa làm đẹp cảnh quan, vừa nuôi dưỡng tâm hồn.
Với bàn tay khéo léo và óc thẩm mỹ tinh tế, ông đã góp phần tạo nên nhiều công trình cảnh quan đặc sắc cho các resort, quán cà phê sân vườn trong vùng. Không chỉ cung cấp sinh vật cảnh phù hợp, ông còn trực tiếp thiết kế, thi công và hoàn thiện từng chi tiết để đảm bảo tính thẩm mỹ và sự chỉn chu trong từng công trình.
 |
| Nghệ nhân Lê Đức Hùng đứng bên những tác phẩm đặc sắc. |
Áp dụng công nghệ 4.0 hiện đại hóa nghề truyền thống
Dẫu tuổi đã cao, nhưng ông Hùng không ngần ngại tiếp cận công nghệ hiện đại. Ông thành thạo sử dụng máy tính xách tay, điện thoại thông minh và Internet để nghiên cứu, thiết kế hình ảnh 3D, 4D các công trình. Mỗi khi khách hàng cần tư vấn, ông có thể gửi mô phỏng kỹ thuật số chi tiết để khách dễ hình dung. Sau khi đạt thỏa thuận, ông trực tiếp giám sát thi công, lựa chọn từng viên đá, từng loại vật tư một cách tỉ mỉ.
Đặc biệt, mạng xã hội trở thành “người bạn đồng hành” trong việc quảng bá thương hiệu cá nhân. Những hình ảnh, video về các tác phẩm bonsai, hòn non bộ đăng tải trên mạng đã thu hút sự quan tâm của nhiều người yêu cây cảnh trong và ngoài tỉnh. Nhờ vậy, ông không chỉ mở rộng thị trường tiêu thụ mà còn khẳng định chỗ đứng của mình trong giới sinh vật cảnh Việt Nam.
 |
| Một góc trưng bày tác phẩm SVC của nghệ nhân Lê Đức Hùng. |
Không dừng lại ở đó, ông Hùng còn là người sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm. Ông thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật trồng, cắt tỉa cây cho người yêu nghề; cung cấp cây giống và tư vấn miễn phí. Ông mong muốn nghề chơi cây cảnh không chỉ là thú chơi cá nhân mà còn là ngành nghề phát triển bền vững tại địa phương.
Gần 30 năm đắm say với sinh vật cảnh
Hơn 30 năm gắn bó với cây cảnh, nghệ nhân Lê Đức Hùng không chỉ sống với đam mê mà còn không ngừng sáng tạo nghệ thuật. Từ những ngày đầu uốn tỉa theo thế cây truyền thống như Phúc – Lộc – Thọ, ông nâng cao tay nghề qua việc học hỏi từ sách, Internet và các chuyến đi thực tế. Phong cách chơi cây của ông mang chiều sâu văn hóa, kết hợp hài hòa thiên nhiên và triết lý sống Á Đông.
Với ông, một hòn non bộ đẹp phải hài hòa yếu tố "tam sơn", "ngũ hành", cùng hình ảnh làng quê thu nhỏ: tiều phu, mục đồng, lũy tre, suối chảy…, gợi ký ức thanh bình, thư thái.
 |
| Ban đêm, khu vực trưng bày cây cảnh nghệ thuật của nghệ nhân Lê Đức Hùng lung linh trong ánh điện. |
Hiện ông là Ủy viên BCH Hiệp hội làng nghề Việt Nam, Tổng thư ký hiệp hội thủ công mỹ nghệ tỉnh Quảng Nam, hội viên Người cao tuổi và sinh vật cảnh Điện Bàn, đồng thời làm MC cho nhiều sự kiện văn hóa – xã hội. Ông đã nhận được nhiều Huy hiệu, Giấy khen từ các cấp, ngành trong suốt quá trình cống hiến.
Những tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn cá nhân
Trong số hàng trăm tác phẩm đã tạo ra, nghệ nhân Lê Đức Hùng đặc biệt ghi dấu ấn với những tác phẩm giá trị, mang tính nghệ thuật cao như các tác phẩm: Cây đa làng, An yên, Huynh đệ, Thành tâm… Mỗi cây được chăm chút tỉ mỉ, uốn tỉa công phu để thể hiện dáng thế riêng. Không đơn thuần là cây cảnh, đó là những tác phẩm mang câu chuyện và tâm tư của người nghệ nhân.
Ông Hùng cũng sáng tạo bằng cách chiết ghép các loài cây, tạo giống mới phù hợp khí hậu, thổ nhưỡng địa phương và thị hiếu khách hàng. Nhờ đó, giá trị cây cảnh tăng lên rõ rệt: từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng. Một số tác phẩm được đánh giá cao tại các triển lãm sinh vật cảnh trong khu vực.
 |
| Nghệ nhân Lê Đức Hùng trong một lần làm MC cho Festival nghề truyền thống Quảng Nam năm 2024.. |
Từ thầy giáo về hưu đến nghệ nhân tài hoa
Ít ai ngờ rằng ông đến với sinh vật cảnh từ khi còn là giáo viên. Sau khi nghỉ hưu, thay vì an nhàn, ông dành trọn tâm huyết cho đam mê với cây cỏ, hoa lá. Với đôi tay khéo léo và trái tim yêu thiên nhiên, ông xây dựng thương hiệu “Cây cảnh nghệ thuật Đức Hùng”.
Năm 2022, ông chính thức được công nhận là nghệ nhân sinh vật cảnh, ghi dấu hành trình lao động và sáng tạo bền bỉ. Những cống hiến của ông không chỉ góp phần làm đẹp cho đời mà còn giữ gìn nét văn hóa truyền thống của dân tộc.
Tại Festival Mỳ Quảng 2025, ông mang đến khoảng 70 tác phẩm bonsai đặc sắc. Mỗi cây là một điểm nhấn nghệ thuật giữa không gian lễ hội sôi động, giúp du khách vừa thưởng thức ẩm thực, vừa chiêm ngưỡng vẻ đẹp tinh tế của nghệ thuật sinh vật cảnh xứ Quảng.
Tiên Sa
