Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được UNESCO đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới. Trong đó, Bắc Ninh đóng góp hai di tích thành phần là chùa Vĩnh Nghiêm và chùa Bổ Đà.
Trao đổi với phóng viên, ông Mai Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh cho biết: Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là di sản thứ 9 của Việt Nam được vinh danh di sản thế giới.
Quần thể di sản trải dài trên địa bàn 3 tỉnh, thành phố: Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hải Phòng với 12 điểm di tích và danh thắng được quy hoạch đồng bộ gắn kết thành một thể thống nhất cả về không gian và tâm linh.
“Đây là quần thể di tích và danh thắng liên tỉnh bao gồm nhiều di tích thành phần với các đặc trưng và giá trị khác nhau. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc nghiên cứu, xây dựng hồ sơ, thống nhất quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Hồ sơ yêu cầu một khối lượng lớn thông tin và tư liệu khoa học.
Để được UNESCO công nhận, hồ sơ phải chứng minh được giá trị nổi bật toàn cầu của di sản. Vì vậy, đòi hỏi sự nghiên cứu sâu rộng, tập hợp các bằng chứng khảo cổ, lịch sử, văn hóa để làm rõ quá trình hình thành, phát triển và lan tỏa của Phật giáo Trúc Lâm. Việc tổng hợp, chỉnh sửa và bổ sung các thông tin theo yêu cầu của ICOMOS cũng phức tạp và cần sự phối hợp chặt chẽ”, ông Mai Sơn cho biết.
Tại Bắc Ninh, chùa Vĩnh Nghiêm (phường Tân An) và chùa Bổ Đà (xã Tiên Sơn) được xác định là hai trung tâm Phật giáo Trúc Lâm tiêu biểu, có vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị đạo Phật.
 |
| Chùa Vĩnh Nghiêm là ngôi chùa cổ có từ thời Lý, đến thế kỷ XIII được Phật Hoàng Trần Nhân Tông tu bổ, xây dựng thành trung tâm Phật giáo của Thiền phái Trúc Lâm. Ảnh: Báo Tiền phong. |
Chùa Vĩnh Nghiêm, còn gọi là chùa Đức La, được xây dựng từ thời Lý, đến thế kỷ XIII được Phật hoàng Trần Nhân Tông tu bổ. Chùa hiện lưu giữ kho mộc bản gồm 3.050 tấm khắc kinh Phật, sách thuốc và luật giới bằng chữ Hán, chữ Nôm – đã được UNESCO ghi danh là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Kiến trúc của chùa kết hợp giữa yếu tố cổ truyền và hiện đại, với các mái ngói cong truyền thống, chạm trổ tinh xảo, đi kèm một số hạng mục được cải tiến để phục vụ nhu cầu chiêm bái. Năm 1964, chùa Vĩnh Nghiêm được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia. Đến năm 2015, lễ hội chùa được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
 |
| Chùa Vĩnh Nghiêm là một trong những ngôi chùa cổ nhất và có giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật đặc sắc nhất ở Việt Nam. Ảnh: Báo và Phát thanh, Truyền hình Bắc Ninh. |
Trong khi đó, chùa Bổ Đà – hay còn gọi là Quán Âm Sơn Tự – nằm tại chân núi Phượng Hoàng thuộc dãy Bổ Đà, gần sông Cầu. Đây là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng của vùng Kinh Bắc.
Khu vườn tháp trong chùa được xem là một trong những vườn tháp lớn và đẹp nhất cả nước, gồm 110 ngôi tháp và mộ tháp lớn nhỏ, trong đó có 97 tháp cổ lưu giữ tro cốt của hơn 1.200 tăng ni thuộc Thiền phái Lâm Tế.
 |
 |
| Vườn tháp tại chùa Bổ Đà được công nhận là vườn tháp lớn nhất Việt Nam. Ảnh: Báo và Phát thanh, Truyền hình Bắc Ninh. |
Kiến trúc chùa Bổ Đà theo phong cách “nội thông ngoại bế”, bao quanh là tường trình đất và rặng tre xanh, tạo nên không gian thanh tịnh, biệt lập. Với quy mô vườn tháp đặc biệt, khu di tích này được Hội Kỷ lục gia Việt Nam ghi nhận là nơi có vườn tháp lớn nhất Việt Nam.
