Điểm đặc biệt của vông vang nằm ở hương vị. Lá non có vị chua dịu, thoảng chút bùi, khi nấu canh hay kho cá làm cho món ăn trở nên đậm đà hơn hẳn. Khác với me chua hay sấu chua gắt, vông vang đem lại cảm giác thanh nhẹ, ngọt hậu. Chính sự khác biệt này khiến nhiều người tò mò, thử một lần rồi nhớ mãi.
Không chỉ dùng trong món canh cá, lá vông vang còn có thể kết hợp với thịt bò, tôm, thậm chí nấu cùng các loại hải sản. Vị chua tự nhiên giúp cân bằng vị béo, tạo nên sự hài hòa trong bữa cơm. Ở nhiều vùng quê, đây từng là nguyên liệu quen thuộc trong mâm cơm ngày hè.
 |
| Lá vông vang có thể nấu canh chua hoặc dùng làm nguyên liệu cho món cá kho. |
Vông vang là cây thân bụi nhỏ, sống nhiều năm, chiều cao trung bình khoảng một mét. Phần gốc thân màu nâu đỏ, lên cao thì chuyển xanh nhạt, phủ một lớp lông mịn. Lá chia ba thùy rõ rệt, mép lá có răng cưa, mặt dưới phủ lớp lông tơ trắng bạc. Khi chế biến, người dân thường vò sơ để lớp lông rụng bớt, tránh cảm giác rát lưỡi.
Điểm nổi bật của cây chính là mùa hoa. Hoa vông vang lớn, màu vàng rực rỡ, khi nở làm sáng bừng cả góc vườn. Nhờ thế, ngoài giá trị thực phẩm, cây còn có giá trị cảnh quan, thường được trồng xen trong vườn để tạo điểm nhấn.
Trong y học cổ truyền, vông vang được ghi nhận là loài cây có nhiều công dụng. Lá có tính mát, vị nhạt và hơi nhớt, thường được dùng để nhuận tràng, lợi tiểu, tiêu độc và sát trùng. Một số địa phương còn sử dụng lá vông vang như bài thuốc giúp thanh lọc cơ thể, giải rượu.
Thân và rễ cây cũng được dân gian dùng nấu nước tắm hoặc sắc uống hỗ trợ điều trị một số chứng viêm nhẹ. Nhờ những đặc tính này, vông vang không chỉ đơn thuần là loại rau dại mà còn được xem như “cây thuốc” trong vườn nhà.
 |
| Hoa vông vang lớn, màu vàng rực rỡ. |
Ngày nay, ở các đô thị lớn, vông vang không còn phổ biến trong tự nhiên nên trở thành mặt hàng hiếm. Tại một số chợ dân sinh ở Hà Nội, thỉnh thoảng mới thấy người bán mang lá từ quê ra. Số lượng ít, lại nhiều người tìm mua nên rau thường hết nhanh.
Nhiều gia đình thành phố đã tự tìm cách trồng vông vang để có nguồn rau sạch. Cách trồng không cầu kỳ: chỉ cần dâm cành vào đất tơi xốp, tưới nước đều, cây sẽ phát triển nhanh và xanh tốt quanh năm. Đặc biệt, vào mùa mưa cây đâm chồi mạnh, lá non mọc nhiều, rất thích hợp cho việc thu hái thường xuyên.
Ngoài phục vụ bữa cơm, cây vông vang còn góp phần làm đẹp không gian sống. Một vài bụi vông vang trồng cạnh hàng rào hay trên ban công không chỉ cung cấp thực phẩm mà còn mang lại mảng xanh mát mắt, gần gũi với thiên nhiên.
Từng là loại cây mọc hoang, ít được chú ý, vông vang nay lại có mặt trong danh sách những loại rau được săn đón ở phố thị. Hành trình từ bờ rào, bờ bụi đến bàn ăn nhà hàng và chợ mạng cho thấy sức sống bền bỉ của một loài cây tưởng như vô danh.
Trong bối cảnh nhiều người tìm về hương vị tự nhiên, giản dị, lá vông vang trở thành cầu nối giữa ký ức làng quê và bữa cơm hiện đại. Vị chua thanh đặc trưng, công dụng dân gian cùng giá trị thẩm mỹ đã giúp loại rau dại này “lột xác” thành đặc sản, được người thành phố sẵn sàng trả 40.000 đồng/kg để có được.
