Chim trĩ có sức sống mạnh mẽ, khả năng thích nghi cao và có thể nuôi ở nhiều điều kiện khí hậu khác nhau tại Việt Nam. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả kinh tế tốt, việc tìm hiểu kỹ về đặc điểm sinh học, môi trường sống và nhu cầu dinh dưỡng cũng như tìm kiếm thị trường tiêu thụ đầu ra cho loài chim hoang dã này là điều cần thiết.
Do điều kiện sống và thích nghi nhanh với thời tiết nắng nóng ở miền Trung của chim trĩ, ông Hoàng Văn Thường (SN 1949) ở thôn Kim Sơn, xã Kỳ Bắc, huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) nuôi và nhân giống thành công với số lượng đàn lên tới 60 cặp.
Chim trĩ vốn là một loài động vật hoang dã có tên trong sách đỏ (tên khoa học: Phasianus colchicus) là loài chim thuộc họ Trĩ, nổi bật với bộ lông sặc sỡ, đặc biệt là chim trống. Loài chim này không chỉ được nuôi làm cảnh mà còn được đánh giá cao nhờ giá trị kinh tế từ thịt, trứng và lông.
 |
| Loài chim hoang dã nuôi đúng kỹ thuật đem lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình. |
Ông Thường cho biết, trong quá trình đi chơi, ông tham quan mô hình nuôi chim trĩ thấy đẹp nên nuôi vài cặp để làm cảnh. Nhưng sau khi tìm hiểu biết được chim trĩ dễ nuôi, thịt chim trĩ là thực phẩm giàu dinh dưỡng, việc nuôi loài chim này lại không đòi hỏi quá nhiều công chăm sóc và mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Từ đó, ông thực hiện nhân giống và xây dựng thêm chuồng trại bắt đầu cho việc xây dựng mô hình nuôi chim trĩ. Ông học hỏi thêm một số kinh nghiệm các từ các mô hình khác và trên các trang mạng, thông tin đại chúng từ đó nắm bắt các kỹ thuật cơ bản để chăm sóc sao cho chim đạt hiệu quả cao nhất.
Thức ăn chủ yếu cho chim trĩ là lúa, ngô, cám, rau quả và một ít thức ăn cám công nghiệp. Chuồng nuôi dùng lưới thép ngăn từng ô rộng khoảng 2- 3m2/cặp nhưng nay ghép 2 con mái và 1 con trống vào một chuồng để dễ chăm sóc. Trong môi trường nuôi, cũng có thể ghép cặp một trống với nhiều con trĩ mái để sinh sản. Nếu có đủ trống, nên ghép chung một trống và một mái trong cùng một chuồng để đảm bảo việc đẻ trứng thành công hơn.
 |
| Chuồng trại khá đơn giản, chi phí thấp. tuy nhiên cần phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ thoáng mát |
"Con giống ở độ tuổi từ 1 - 3 tháng được bán ra với giá 1,6 triệu đồng/cặp; từ 4 - 7 tháng tuổi có giá 2,2 triệu đồng/cặp; chim trưởng thành trên 2 năm có giá 4,5 đến 5 triệu đồng/cặp. Do giá con giống đến chim trưởng thành quá cao, đầu ra thị trường cũng rất khó khăn. Thịt chim trĩ có giá trị dinh dưỡng đáng kể nhưng giá thịt thương phẩm cao quá khó tiêu thụ. Năm nào thuận lợi cho thu nhập khoảng từ 80 đến 100 triệu đồng" - ông Thường cho biết thêm.
Trời nắng nóng cần phải làm hệ thống tưới nước trên mái làm mát đảm bảo nhiệt độ cho chim phát triển, đặc biệt mùa thay lông và chim non cần phải chú trọng tăng cường sức đề khác cho chim, ngoài ra phòng ngừa dịch, tiêm phòng và theo dõi thường xuyên. Đảm bảo chuồng trại sạch sẽ thoáng mát, trung bình mỗi ngày vệ sinh chuồng nuôi, cho chim ăn 2 lần vào buổi sáng và chiều tối để đảm bảo chim phát triển khoẻ mạnh, thay lông đẹp.
 |
| Chim trĩ trưởng thành có giá từ 4,5- 6 triệu đồng/cặp |
Chim trĩ giống bình quân sau khi nuôi đến 8 tháng tuổi có thể sinh sản. Thời gian đẻ thường từ đầu tháng 1 đến khoảng tháng 4. Sau đó ngừng sinh sản khoảng một tháng rồi sinh sản lứa tiếp theo đến tháng 9 tháng 10 là dừng sinh sản để thay lông. Bình quân mỗi năm, một chim mái có thể sinh sản từ 68-80 trứng. Đặc tính của chim trĩ là có khả năng sinh sản đa thê. Trong tự nhiên, chúng thường có một trống cặp kè với vài ba trĩ mái để đi kiếm ăn trong mùa sinh sản.
Hiện tại, chim trĩ chủ yếu bán lẻ cho khách hàng ở nhiều tỉnh thành như: Bắc Ninh, Hà Nội, Khánh Hoà, Quảng Ngãi... chủ yếu để chơi cảnh.
Ông Phan Chí Nguyện - Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Bắc cho hay: Đầu tiên hộ gia đình ông Thường nuôi thử, dù là mô hình mới nhưng qua theo dõi và đánh giá sơ bộ, loài chim hoang dã này mang lại hiệu quả kinh tế so với gia súc gia cầm. Không gây ô nhiễm môi trường, chi phí đầu tư thấp, phù hợp với phát triển kinh tế nông hộ. Chúng tôi nhận thấy trên địa bàn có nhiều hộ gia đình có đủ khả năng phát triển kinh tế từ mô hình này. Nếu mô hình phát triển tốt, đầu ra thị trường tiêu thụ ổn định chúng tôi khuyến khích các hộ dân học hỏi nhân rộng và phát triển mô hình này nhằm đem lại thu nhập cho người dân. Hiện tại chưa có đề án nào hỗ trợ cho mô hình hộ gia đình nếu nhân rộng được mô hình nhiều hộ gia đình chăn nuôi phát triển xã xây dựng đề án đề xuất hỗ trợ mô hình phát triển kinh tế này.
Xuân Bắc - Quang Toản
