Trong những năm gần đây, thú chơi tép cảnh đang dần trở thành xu hướng nổi bật trong giới sinh vật cảnh tại Việt Nam. Không cần đến bể lớn, thiết bị cầu kỳ hay chi phí đắt đỏ, người chơi vẫn có thể sở hữu một thế giới thu nhỏ sinh động, hài hòa với thiên nhiên ngay tại bàn làm việc hay góc nhà. Với vẻ đẹp tinh tế, màu sắc đa dạng và tính thẩm mỹ cao, tép cảnh không chỉ là thú vui thư giãn mà còn là cách để nhiều người tìm đến sự cân bằng trong nhịp sống hiện đại.
Tép cảnh có kích thước chỉ từ 1–3 cm, sống theo bầy và thường được nuôi trong các bể thủy sinh mini từ 15–60 lít. Sức hút của tép cảnh đến từ sự đa dạng về màu sắc như đỏ (Red Cherry), xanh dương (Blue Dream), cam, vàng, thậm chí là những dòng cao cấp như Crystal Red, Pinto, Shadow Bee... tạo nên một không gian bể thuỷ sinh sống động và có giá trị thẩm mỹ cao.
Không giống các loại cá cảnh đòi hỏi hệ thống lọc mạnh hay bể lớn, tép cảnh chỉ cần môi trường nước ổn định và hệ thống lọc nhẹ nhàng, giúp người chơi dễ dàng tiếp cận. Bên cạnh đó, khả năng tự dọn rêu của tép cũng giúp giữ cho bể luôn sạch sẽ và cân bằng sinh học tự nhiên.
 |
Hiện nay, trên thị trường thủy sinh, một số dòng tép cảnh được ưa chuộng nhất có thể kể đến:
Tép Red Cherry: Với sắc đỏ tươi bắt mắt, loài tép này nổi bật nhờ khả năng thích nghi tốt, dễ chăm sóc và sinh sản nhanh, rất phù hợp cho người mới bắt đầu.
Tép Ong (Crystal Red/Crystal Black): Sở hữu những hoa văn nổi bật màu trắng pha đỏ hoặc đen, dòng tép này không chỉ làm đẹp cho bể thủy sinh mà còn được xem như biểu tượng của thú chơi tép cảnh cao cấp.
Tép Taiwan Bee: Là lựa chọn yêu thích của dân chơi giàu kinh nghiệm, loài tép này đa dạng về màu sắc và hoa văn, nhưng đòi hỏi môi trường sống ổn định và chăm sóc kỹ lưỡng hơn.
Tép Blue Dream, Orange Sakura: Hai dòng tép này nổi bật với màu xanh lam và cam rực rỡ, dễ thích nghi, lên màu tốt và giá thành phải chăng – rất phù hợp để phối màu cho bể tép hoặc nuôi số lượng lớn.
 |
Mặc dù được đánh giá là dễ chơi, việc nuôi tép cảnh vẫn đòi hỏi sự chỉn chu ngay từ khâu thiết lập hồ.
Bể và nền: Người nuôi nên chọn bể kính từ 20–40 lít, sử dụng nền vi sinh chuyên dụng để ổn định pH và cung cấp khoáng chất cho tép. Rêu thủy sinh như rêu Java, Anubias, hoặc bucep giúp tép có nơi trú ẩn và sinh sản.
Nước: Tép nhạy cảm với môi trường, đặc biệt là các chỉ số pH, nhiệt độ và độ cứng. Nhiệt độ lý tưởng từ 22–26 °C, pH từ 6.5–7.2, độ cứng tổng (GH) từ 4–6. Hệ thống lọc bọt biển hoặc lọc thác nhẹ là lựa chọn phù hợp giúp giữ dòng nước êm và oxy hòa tan tốt.
Ánh sáng: Cường độ sáng trung bình 6–8 giờ/ngày giúp cây thủy sinh phát triển, đồng thời kích thích tép lên màu đẹp hơn.
Tép cảnh ăn tạp nhưng không phải loại thực phẩm nào cũng phù hợp. Thức ăn nên được lựa chọn kỹ, tránh chất chứa kim loại nặng (đặc biệt là đồng – rất độc với tép). Các loại thức ăn phổ biến bao gồm viên chuyên dụng, rau củ luộc chín như bí đỏ, rau cải, tảo spirulina, hoặc mùn bã vi sinh.
Tép không cần cho ăn nhiều – mỗi ngày 1 lần, lượng bằng hạt gạo là đủ cho một bầy 10–20 con. Việc dư thừa thức ăn dễ gây ô nhiễm nước, ảnh hưởng đến sức khỏe tép và hệ sinh thái bể.
Ngoài ra, người chơi giàu kinh nghiệm thường bổ sung thêm vi khoáng (montmorillonite, canxi, humic acid) để hỗ trợ quá trình lột xác và giúp tép lên màu rực rỡ hơn.
Nếu được chăm sóc đúng cách, tép cảnh sẽ bắt cặp và sinh sản sau khoảng 1–2 tháng. Con cái mang trứng ở phần bụng trong 20–30 ngày trước khi tép con nở ra.
Để bảo vệ thế hệ tiếp theo, nên hạn chế thay nước trong giai đoạn này, cung cấp thêm rêu hoặc đá nhám để tép con ẩn nấp và kiếm ăn. Việc nuôi ghép tép với cá cảnh không được khuyến khích nếu muốn duy trì bầy tép con ổn định.
