Ngày 13/7, tại kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản thế giới UNESCO diễn ra tại Paris (Pháp), tổ chức này đã chính thức phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam), mở rộng sang Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào). Đây là Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa hai quốc gia.
Hồ sơ di sản mới được ghi danh với tên gọi “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô”, dựa trên ba tiêu chí của UNESCO gồm: địa chất - địa mạo (tiêu chí viii), các quá trình sinh thái, sinh học và đa dạng sinh học.
Thành quả này là kết quả của quá trình hợp tác chặt chẽ giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam và Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào kể từ năm 2018. Quá trình được thúc đẩy mạnh mẽ sau khi Chính phủ hai nước thống nhất xây dựng hồ sơ chung vào đầu năm 2023. Đến tháng 2/2024, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Việt Nam Hoàng Đạo Cương cùng đoàn chuyên gia đã phối hợp với phía Lào để hoàn thiện và gửi hồ sơ tới UNESCO.
 |
| Du khách khám phá vẻ đẹp kỳ bí của động Phong Nha. Ảnh: TTXVN. |
Theo đánh giá của UNESCO, hệ karst Phong Nha - Kẻ Bàng và Hin Nam Nô là một trong những vùng karst nhiệt đới cổ đại, nguyên vẹn và rộng lớn nhất châu Á, hình thành cách đây khoảng 400 triệu năm. Khu vực này nằm tại điểm giao giữa dãy Annam và Vành đai đá vôi Trung Đông Dương.
Các hang động kỳ vĩ trong khu vực như Sơn Đoòng (Việt Nam) và Xe Bang Fai (Lào) được công nhận có giá trị toàn cầu. Trong đó, hang Sơn Đoòng hiện là hang động lớn nhất thế giới xét theo đường kính và chiều dài liên tục.
Khu vực còn là nơi cư trú của nhiều loài sinh vật đặc hữu như voọc đen, vượn má trắng miền Nam, các loài lan rừng quý hiếm và loài nhện săn khổng lồ – loài lớn nhất thế giới theo sải chân, chỉ được ghi nhận tại Khăm Muộn (Lào).
Về phương thức quản lý, hai quốc gia thống nhất triển khai hai kế hoạch quản lý riêng biệt nhưng phối hợp chặt chẽ nhằm bảo tồn hiệu quả giá trị di sản.
Phát biểu sau quyết định của UNESCO, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương khẳng định đây là cột mốc lịch sử, thể hiện sự hợp tác hiệu quả giữa hai quốc gia và đóng góp thiết thực cho hòa bình, an ninh khu vực theo tinh thần UNESCO. Ông cũng mời các đại biểu quốc tế đến tham quan thực địa và đề xuất hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý di sản liên biên giới.
Phía Lào cũng bày tỏ niềm tự hào khi Vườn quốc gia Hin Nam Nô trở thành phần mở rộng của Di sản thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng. Sự kiện này góp phần thắt chặt hơn nữa mối quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt - Lào, không chỉ trong lĩnh vực văn hóa mà còn ở nhiều lĩnh vực khác.
PGS.TS Lê Thị Thu Hiền – Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa – cho biết, kết quả này có được nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ và sự phối hợp tích cực giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước.
Trong thời gian tới, Việt Nam và Lào sẽ tiếp tục triển khai các nghiên cứu khoa học, đánh giá sức tải du lịch, hỗ trợ pháp lý và tăng cường năng lực bảo tồn tại cơ sở.
Tính đến nay, Việt Nam có tổng cộng 9 Di sản thế giới được UNESCO công nhận, trong đó có ba di sản liên tỉnh và một di sản liên biên giới là “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô”.
