Vị Khê (Nam Định): Cái nôi nghệ thuật Bonsai
 |
| Theo các tài liệu cổ và lời kể của người dân địa phương, nghề trồng và tạo tác cây cảnh ở Vị Khê đã có từ khoảng thế kỷ XIII, gắn liền với vị tổ nghề là cụ Tô Trung Tự. Ban đầu, người dân chủ yếu trồng và uốn nắn những cây cảnh phục vụ nhu cầu tâm linh, trang trí đình làng, chùa chiền. Dần dần, kỹ thuật được truyền từ đời này sang đời khác, hình thành nên một làng nghề trứ danh. |
Làng Vị Khê thuộc xã Điền Xá, huyện Mỹ Lộc, hình thành từ thế kỷ XIII, khởi nguồn từ nhu cầu trồng cây thế trang trí đình chùa. Người dân nơi đây vốn sống bằng nghề trồng lúa, dần chuyển sang uốn tỉa cây cảnh từ thế kỷ XIX, đặc biệt là các giống cây sanh, si, lộc vừng. Đến nay, Vị Khê là trung tâm bonsai lớn nhất miền Bắc, mỗi năm cho doanh thu hàng trăm tỷ đồng.
Sa Đéc (Đồng Tháp): Vương quốc hoa và cây cảnh miền Tây
 |
| Làng hoa Sa Đéc có lịch sử hình thành và phát triển từ hơn 100 năm trước. Ban đầu, người dân chủ yếu trồng hoa kiểng phục vụ nhu cầu Tết Nguyên Đán. Dần dần, với điều kiện tự nhiên thuận lợi (đất phù sa màu mỡ, khí hậu ấm áp quanh năm) và sự nhạy bén của người dân, nghề trồng cây cảnh cũng phát triển mạnh mẽ song song với hoa tươi. |
Bắt đầu từ nghề trồng hoa kiểng để bán Tết cách đây hơn 100 năm, nông dân Sa Đéc đã mạnh dạn chuyển đất trồng lúa sang trồng mai vàng, quất, tắc bonsai và hoa xuất khẩu. Địa phương hiện có hơn 2.000 hộ sản xuất hoa, cây cảnh, doanh thu toàn ngành đạt trên 1.000 tỷ đồng/năm.
Phù Đổng (Hà Nội): Từ vùng trồng lúa thành làng cây cảnh
 |
| Làng Phù Đổng có truyền thống nông nghiệp lâu đời. Nghề trồng cây cảnh phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ gần đây khi nhu cầu về cây xanh đô thị và cây cảnh trang trí tăng cao. Người dân Phù Đổng đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng, chuyển đổi từ trồng lúa sang cây cảnh, cây ăn quả đặc sản và cây công trình. |
Trước đây là vùng thuần nông ven sông Đuống, làng Phù Đổng (Gia Lâm, Hà Nội) bắt đầu chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đầu những năm 2000, tập trung vào các giống cây cảnh có giá trị cao như bưởi, cam, quất tạo dáng bonsai. Đến nay, gần như toàn bộ diện tích đất nông nghiệp đã chuyển sang trồng cây cảnh phục vụ thị trường Hà Nội và các tỉnh phía Bắc.
Tân Quy Đông (TP.HCM): Từ vườn tạp thành chợ hoa lớn nhất miền Nam
 |
| Tân Quy Đông hội tụ đa dạng các loại hoa Tết như mai, cúc, vạn thọ, cẩm chướng... và các loại bonsai từ nhiều vùng miền khác nhau. Đặc biệt, khu vực này còn là nơi giao dịch của nhiều loại cây cảnh độc đáo, quý hiếm, có giá trị cao, được các nhà sưu tầm tìm đến. |
Không hình thành như làng nghề truyền thống, khu vực Tân Quy Đông (Q.7) phát triển thành trung tâm mua bán hoa kiểng từ thập niên 1990. Nhiều hộ dân từ Long An, Tiền Giang, Bến Tre chuyển lên buôn bán và lập vườn tại đây, cung ứng hàng triệu cây hoa Tết mỗi năm. Tổng doanh thu ngành hoa cảnh TP.HCM ước đạt hơn 2.000 tỷ đồng/năm.
Làng cây cảnh Cái Mơn (Chợ Lách, Bến Tre): Vựa cây giống và hoa kiểng trăm năm
Đây là vựa cây giống và hoa kiểng hàng đầu miền Nam. Nổi tiếng với lịch sử hơn trăm năm, nghề này được du nhập từ thế kỷ 18. (Nguồn: Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre, Báo Kiểm toán).
 |
| Nghề trồng cây cảnh và cây giống ở Cái Mơn đã có lịch sử phát triển hơn trăm năm. Theo một số nghiên cứu, nghề này được du nhập từ đảo Pénang (Indonesia) bởi các cha xứ người Pháp vào khoảng giữa thế kỷ 18, sau đó truyền lại cho giáo dân và phát triển mạnh mẽ. |
Cái Mơn chuyên cung cấp đa dạng cây ăn quả giống (sầu riêng, măng cụt), hoa kiểng (mai vàng, cúc), bonsai và kiểng hình thú. Hàng năm, làng nghề này mang lại doanh thu hàng nghìn tỷ đồng, tạo việc làm ổn định, góp phần quan trọng vào kinh tế nông nghiệp của Bến Tre và Đồng bằng sông Cửu Long.
| Từ những vùng thuần nông, các làng cây cảnh đang thay đổi diện mạo nông thôn, mở ra mô hình nông nghiệp kết hợp nghệ thuật và kinh doanh hiện đại. Đây là hướng đi giàu tiềm năng của nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh đô thị hóa và nhu cầu không gian xanh ngày càng tăng. |
Lê Anh
