 |
| Không chỉ có hình dáng đẹp mắt với lá đỏ tím thu hút, cây siro còn được biết đến như một loại thảo dược dân gian có tác dụng thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và làm mát cơ thể. Ảnh: Pinterest |
Trong xu hướng sống xanh và chăm sóc sức khỏe bằng phương pháp tự nhiên, cây siro đang dần trở thành lựa chọn quen thuộc của nhiều gia đình Việt. Không chỉ có hình dáng đẹp mắt với lá đỏ tím thu hút, cây siro còn được biết đến như một loại thảo dược dân gian có tác dụng thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và làm mát cơ thể.
Hiện nay, cây siro được trồng phổ biến tại cả khu vực thành thị và nông thôn, từ ban công chung cư đến sân vườn rộng rãi. Với đặc tính dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, cây siro là loại cây “hai trong một” – vừa làm cảnh, vừa làm thuốc – phù hợp với lối sống hiện đại.
Cây siro, tên khoa học là Fridericia formosa, thuộc họ chùm ớt (Bignoniaceae), có nguồn gốc từ Nam Mỹ và hiện đã thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới tại Việt Nam. Cây dạng bụi, thân gỗ nhỏ, cao từ 1,5 đến 2,5m khi trưởng thành. Lá non có màu đỏ tím đặc trưng, khi già dần chuyển sang màu xanh sẫm, tạo hiệu ứng thẩm mỹ nổi bật nên thường được chọn trồng làm cảnh.
 |
Vừa làm cảnh đẹp - Vừa là vị thuốc hay
Lá siro khi đun lấy nước sẽ cho màu tím đỏ đẹp mắt, vị chua nhẹ, có thể uống thay nước lọc trong ngày. Theo kinh nghiệm dân gian, loại nước này có tác dụng giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa, lợi tiểu và làm mát cơ thể, rất thích hợp dùng vào mùa hè. Một số người sử dụng nước sắc lá siro pha với mật ong để uống ấm hoặc súc miệng, hỗ trợ giảm viêm họng, đau rát cổ. Dù chưa có nghiên cứu y học chính thức xác nhận hiệu quả điều trị, phương pháp này được xem là liệu pháp hỗ trợ tự nhiên, an toàn. Ngoài giá trị sử dụng, cây siro còn có hình thức bắt mắt. Lá non đỏ tím nổi bật giữa nền cây xanh giúp không gian trở nên sinh động. Cây siro thường được trồng dọc đường phố, công viên, sân vườn, thậm chí trong chậu lớn đặt tại ban công hoặc sân thượng.
 |
| Cây siro có vẻ đẹp và tương đối dễ trồng nên nhiều người thường trồng trang trí quanh nhà hoặc ban công. |
Cây siro ưa nắng, nên đặt ở nơi có ánh sáng trực tiếp từ 4 đến 6 giờ mỗi ngày. Ánh sáng mạnh giúp lá giữ màu đỏ tím đẹp hơn. Về đất trồng, cây thích hợp với đất tơi xốp, thoát nước tốt. Nên trộn đất tribat với phân trùn quế hoặc phân hữu cơ. Cây phát triển tốt ở vùng có độ ẩm cao, nhiệt độ từ 20 đến 35 độ C, phù hợp với điều kiện thời tiết tại cả miền Bắc và miền Nam.
Nhân giống cây siro phổ biến bằng phương pháp giâm cành. Chọn cành bánh tẻ dài khoảng 20–30 cm, cắt vát góc, tỉa bớt lá rồi cắm vào bầu đất ẩm. Sau khoảng 2–3 tuần, cây sẽ ra rễ và phát triển bình thường. Trồng từ hạt cũng được nhưng thời gian nảy mầm lâu và tỷ lệ sống không cao. Về chăm sóc, nên tưới nước 1–2 lần/ngày tùy điều kiện thời tiết, tránh để đất quá khô hoặc úng. Bón phân hữu cơ hoặc phân vi sinh định kỳ 2–4 tuần/lần. Cần cắt tỉa lá già và tạo tán thường xuyên để cây luôn tươi tốt và có dáng đẹp.
 |
| Cung đường đỏ rực cây siro ở Tiền Giang. Ảnh: Báo Long An. |
Cây siro hiện được trồng nhiều tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tiền Giang, Đắk Lắk và Lâm Đồng. Đây là những khu vực có khí hậu nóng ẩm, phù hợp để cây phát triển tốt quanh năm và lên màu lá đỏ đẹp. Trên thị trường, cây siro được bán khá phổ biến với mức giá dao động từ 25.000 đến 300.000 đồng tùy kích thước và độ tuổi cây. Cây giống nhỏ cao khoảng 20–30 cm có giá từ 25.000 đến 50.000 đồng, cây cao 80–120 cm dao động từ 150.000 đến 250.000 đồng, trong khi những cây lâu năm, tán đẹp trồng trong chậu lớn có thể lên đến 300.000 đồng hoặc hơn. Nhiều nhà vườn ở miền Nam hiện cung cấp cây siro online, giao hàng toàn quốc.
Mặc dù cây siro chủ yếu được trồng để lấy lá nấu nước uống, nhưng nếu được chăm sóc đúng cách, sau khoảng 1,5 đến 2 năm cây có thể bắt đầu ra hoa và kết trái nhỏ. Trái của cây siro thuộc loại quả nang, không ăn được như các loại cây ăn quả thông thường, nhưng có thể thu lấy hạt để nhân giống. Điểm tiện lợi là cây siro cho thu hoạch lá quanh năm, không cần chờ ra trái nên rất phù hợp trồng tại nhà.
 |
| Bonsai siro giống Đài Loan. Ảnh: Sina |
Để nấu nước lá siro, chỉ cần hái khoảng 20–30 gram lá tươi hoặc khô, rửa sạch, cho vào 1,5–2 lít nước, đun sôi trong 15–20 phút. Có thể thêm đường phèn, mật ong hoặc lá dứa để tăng hương vị. Nước có thể dùng nóng hoặc lạnh tùy sở thích. Không nên để nước qua đêm. Người đang mang thai, cho con bú hoặc có bệnh lý đặc biệt nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thường xuyên.
 |
| Trái siro không ăn được, dùng để nhân giống. Ảnh: Bệnh viện Quận 11 |
Lá cây siro sẽ có màu đẹp hơn nếu được trồng ở nơi có nhiều nắng. Trong điều kiện thiếu sáng, lá sẽ ngả xanh nhạt và ít sắc tím. Dù có nhiều công dụng hỗ trợ sức khỏe, nước lá siro không phải là thuốc chữa bệnh và không thể thay thế phương pháp điều trị y khoa. Cây siro cũng có thể trồng trong chậu lớn, rất phù hợp với không gian hẹp như chung cư, sân thượng hay hiên nhà.
Cây siro là minh chứng cho xu hướng sống xanh đang lan tỏa trong đời sống đô thị hiện đại. Không chỉ làm đẹp không gian sống, cây còn góp phần bảo vệ sức khỏe nhờ vào công dụng thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa từ lá cây. Với cách trồng đơn giản, ít tốn công chăm sóc và thích nghi tốt với khí hậu Việt Nam, cây siro xứng đáng là “cây nhà lá vườn” không thể thiếu cho những ai yêu thiên nhiên và mong muốn sống lành mạnh, bền vững.
