Lựu vốn quen thuộc như một loại trái cây thơm ngon, giàu dưỡng chất. Ít người biết rằng trong Đông y, gần như toàn bộ cây lựu – từ rễ, vỏ, hoa đến hạt – đều có thể sử dụng để chữa bệnh. Theo lương y Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội), lựu không chỉ là món ăn tráng miệng chứa nhiều chất chống oxy hóa, mà còn là vị thuốc quý, thường được dùng trong các bài thuốc trị giun, tiêu chảy, viêm tuyến tiền liệt hay sâu răng.
 |
Dùng khoảng 60g rễ lựu, thái nhỏ, ngâm với 750ml nước trong 6 giờ. Sau đó sắc lấy 500ml nước, chia làm 3 lần uống vào buổi sáng, mỗi lần cách nhau 30 phút. Sau liều thứ hai nên dùng thêm thuốc tẩy để loại bỏ giun sán ra ngoài.
Dùng 15g vỏ lựu, sắc ba lần, mỗi lần với một bát nước. Sau đó cô còn khoảng 250ml, chia thành 3–4 lần uống trong ngày cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.
Kết hợp 15g vỏ lựu với 10g hạt cau già, sắc 3 lần, cô còn 100ml. Thêm 20g đường cát rồi uống trước khi ngủ (sau ăn khoảng 3 giờ). Uống liên tục 3 ngày.
Dùng vỏ lựu, a giao, đương quy (mỗi loại 10g), thêm hoàng liên, hoàng bá, gừng tươi (mỗi loại 5g) và cam thảo bắc 6g. Sắc 3 lần, cô còn 250ml, chia thành 4 lần uống trong ngày. Thực hiện 7–10 ngày.
Hoa lựu 6g, rửa sạch, sắc với 250ml nước còn 100ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày, dùng liên tục 5–7 ngày.
 |
Dùng vỏ quả hoặc vỏ thân lựu, sắc đặc và ngậm trực tiếp tại chỗ răng đau.
Dùng 30g hoa lựu tươi, nấu canh với thịt lợn ăn hằng ngày.
Lưu ý: Nguyên liệu nên chọn loại sạch, không hóa chất. Nếu dùng khô, cần ngâm nước trước vài giờ. Trong thời gian áp dụng, nên kiêng rượu bia.
 |
Theo lương y Bùi Đắc Sáng, lựu chín chứa nhiều axit amin và vi chất tốt cho tiêu hóa, hỗ trợ chống loét, điều hòa huyết áp, ổn định đường huyết và giảm cholesterol. Tuy nhiên, cách ăn lựu cần đúng để tránh rủi ro.
Đã từng có trường hợp trẻ nhỏ bị tắc ruột do nuốt quá nhiều hạt lựu. Vì vậy, trẻ em không nên ăn hạt, thay vào đó nên uống nước ép để hấp thu dưỡng chất an toàn hơn. Người lớn có thể ăn cả hạt nhưng phải nhai kỹ để tránh ảnh hưởng tiêu hóa.
Mặc dù quả lựu rất giàu dinh dưỡng và được coi là vị thuốc quý trong Đông y, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Những người đang bị viêm loét dạ dày cần hạn chế ăn lựu vì tính chát của vỏ và hạt có thể khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Người gặp các vấn đề về răng miệng như sâu răng hay viêm nướu cũng nên tránh, bởi vị chua ngọt của lựu dễ làm răng nhạy cảm hơn. Với những ai đang mắc cúm, lựu có thể gây cảm giác khô rát cổ họng, khiến triệu chứng khó chịu hơn. Đặc biệt, trẻ nhỏ không nên ăn nhiều hạt lựu vì dễ gây nóng trong hoặc tắc ruột, thay vào đó cha mẹ nên ép lấy nước cho bé uống. Ngoài ra, bệnh nhân tiểu đường cũng cần cân nhắc khi ăn lựu bởi lượng đường trong loại quả này có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết.
Lựu là loại quả vừa ngon miệng vừa giàu giá trị dược liệu. Tuy nhiên, để an toàn và phát huy hiệu quả, cần ăn đúng cách, lựa chọn phương pháp chế biến phù hợp với từng đối tượng. Với trẻ em, nước ép lựu vẫn là lựa chọn an toàn nhất.
