Báo chí là một mặt trận
Sự ra đời của báo chí cách mạng Việt Nam là một tất yếu lịch sử, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của quá trình vận động thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay từ số đầu tiên vào ngày 21/6/1925, báo Thanh Niên đã xác định sứ mệnh "dẫn dắt nhân dân làm một sự nghiệp vĩ đại" và nhấn mạnh sự cần thiết của "sự hiệp lực của hàng ngàn, hàng vạn người" cùng chung ý chí và mục đích để đoàn kết.
Hòa chung vào khí thế cách mạng hào hùng và tinh thần đoàn kết “tất cả là một mặt trận”, chỉ trong thời gian 1925 - 1930 đã có khoảng 100 tờ báo ra đời, trong nước có Búa liềm, Cờ Cộng sản, Nhân loại…, các báo ở địa phương như Sao đỏ (Hải Phòng), Mỏ than (Hồng Quảng), Tia sáng (Nam Định)… và một số tờ xuất bản ở nước ngoài như Công nông, lính cách mệnh, Thân ái… Các tờ báo này truyền tải tư tưởng, đường lối đấu tranh cách mạng, làm dậy sóng phong trào yêu nước, huấn luyện đội ngũ cán bộ chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
 |
| Năm 1941, tờ Việt Nam độc lập do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khi ấy vừa về nước chỉ đạo xuất bản đã ra đời. |
Ngày 5/8/1930, Tạp chí Đỏ (sau này là Tạp chí Cộng sản) - cơ quan lý luận và chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, đóng góp tích cực vào công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng và phát triển lý luận của Đảng. Trong suốt những năm 1930 - 1939, báo chí cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng hoạt động công khai kết hợp bán công khai, mở rộng tầm ảnh hưởng trong xã hội, chuẩn bị lực lượng cho cao trào cách mạng 1941 - 1945.
Năm 1941, tờ Việt Nam độc lập do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khi ấy vừa về nước chỉ đạo xuất bản đã ra đời. Tờ báo là cơ quan tuyên truyền, cổ động cho Mặt trận Việt Minh, lấy tên theo mục tiêu của cách mạng, được quyết định thành lập tại Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 (10 - 19/5/1941) và chính thức xuất bản số đầu tiên ngày 1/8/1941, đánh số 101.
 |
| Tờ báo Thanh Niên là cơ quan tuyên truyền, cổ động cho Mặt trận Việt Minh, lấy tên theo mục tiêu của cách mạng, được quyết định thành lập tại Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 (10 - 19/5/1941) và chính thức xuất bản số đầu tiên ngày 1/8/1941, đánh số 101. |
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, chính thức khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Ngay sau đó, hai cơ quan báo chí cách mạng chủ lực là Đài Tiếng nói Việt Nam (7/9/1945) và Thông tấn xã Việt Nam (15/9/1945) được thành lập.
Để tập hợp lực lượng những người làm báo, ngày 27/12/1945, Đoàn Báo chí Việt Nam (sau đổi tên là Đoàn Báo chí kháng chiến, tiền thân của Hội Nhà báo Việt Nam ngày nay) được thành lập do nhà báo Nguyễn Tường Phượng làm Chủ tịch. Bước vào giai đoạn kháng chiến chống Pháp ác liệt, gian khổ, công tác đào tạo nhân lực báo chí vẫn được chú trọng. Năm 1949, Trường Dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng được mở để đào tạo cán bộ báo chí. Lớp học khai giảng ngày 4/4/1949 là lớp học báo chí đầu tiên trong lịch sử báo chí nước ta.
Tháng 7/1950, Hội Nhà báo Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ chức quốc tế các nhà báo (OIJ). Từ đây, cuộc đấu tranh lâu dài của Nhân dân ta nhằm giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc được sự ủng hộ quý báu và giúp đỡ thiết thực của OIJ. Giai đoạn này, nhiều cơ quan báo chí lớn tiếp tục ra đời, nổi bật là báo Quân đội Nhân dân (20/10/1950) và Nhân Dân (11/3/1951).
 |
| Bác Hồ là người sáng lập nền báo chí Cách mạng Việt Nam. |
Riêng giai đoạn chống Mỹ cứu nước (1945 -1975), khi đất nước bị chia cắt, dòng báo chí giải phóng như Quân Giải phóng, Văn nghệ Giải phóng, Phụ nữ Giải phóng, Đài Phát thanh Giải phóng… là nguồn thông tin chính yếu, công cụ tuyên truyền, vận động và lãnh đạo của cách mạng Việt Nam. Báo chí miền Bắc đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền chính sách xây dựng xã hội chủ nghĩa, hậu phương lớn cho tiền tuyến. Báo chí cách mạng ở miền Nam hoạt động bí mật, linh hoạt trong lòng địch, cổ vũ tinh thần đấu tranh, hun đúc khát vọng thống nhất đất nước.
Đặc biệt, ngày 7/9/1970, sự ra đời của Đài Truyền hình Việt Nam với chương trình phát sóng đầu tiên đã đánh dấu bước tiến mới của báo chí nước nhà. Báo chí cách mạng Việt Nam bắt nhịp với nền báo chí thế giới, trở thành hệ thống đa dạng loại hình, phương tiện phục vụ công tác giáo dục chính trị tư tưởng, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu và sản xuất.
Sau ngày đất nước thống nhất, báo chí cách mạng Việt Nam phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng, hình thành hệ thống thông tấn, báo chí, phát thanh, truyền hình rộng khắp. Tính đến cuối năm 2024, cả nước có 884 cơ quan báo chí, gồm: 812 báo, tạp chí và 72 đài phát thanh truyền hình. Trong 812 báo, tạp chí có 137 báo (73 báo địa phương và 64 báo trung ương); 675 tạp chí (323 tạp chí khoa học, 275 tạp chí thuộc tổ chức hội, 77 tạp chí thuộc cơ quan bộ, ngành, tôn giáo). Nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí khoảng 41.000 người, trong đó có khoảng 21.000 nhà báo được cấp thẻ nhà báo.
 |
| Bác Hồ dành nhiều tâm huyết cho nền báo chí Cách mạng Việt Nam. |
Tiếp nối truyền thống vẻ vang được hun đúc qua một thế kỷ, báo chí cách mạng đang đẩy mạnh đổi mới nội dung và hình thức, chuyển mình mạnh mẽ sang hệ sinh thái truyền thông đa phương tiện, kiên định mục tiêu nâng cao hiệu quả truyền thông chủ trương, đường lối của Đảng, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Như lời Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ công bố và trao Giải Báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng - “Búa liềm vàng” lần thứ IX, năm 2024: “Báo chí cách mạng Việt Nam đã thực sự hòa mình vào dòng chảy của thực tiễn cuộc sống, thể hiện rõ vai trò dẫn dắt tư tưởng và đồng hành với những bước đi lớn của Đảng, tạo sự lan tỏa niềm tin, trách nhiệm, khát vọng phát triển trong mọi tầng lớp nhân dân. Những đóng góp ấy không chỉ là thành quả lao động sáng tạo mà còn là minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ, và trách nhiệm xã hội của đội ngũ báo chí trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình”.
Tự hào đứng trong hàng ngũ báo chí cách mạng Việt Nam, Tạp chí Việt Nam hương sắc là Cơ quan ngôn luận của Hội Sinh vật cảnh Việt Nam, ra số báo đầu tiên vào tháng 10/1993 với sứ mệnh lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc, tôn vinh vẻ đẹp đất nước con người Việt Nam. Tạp chí đã, đang và sẽ không ngừng đổi mới, sáng tạo, lấy chân - thiện - mỹ làm gốc, lấy tiếng nói của Nhân dân làm kim chỉ nam, lấy những giá trị truyền thống kết hợp hơi thở thời đại làm động lực phát triển.
Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam không chỉ là dịp tri ân các thế hệ nhà báo lão thành, những người đã đặt viên gạch đầu tiên, đổ biết bao tâm huyết để xây nên nền móng báo chí cách mạng quá khứ, mà còn là lời hứa với tương lai.
Tạp chí Việt Nam hương sắc sẽ luôn cố gắng nỗ lực, tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng nội dung, ứng dụng công nghệ hiện đại và đặc biệt giữ vững tôn chỉ mục đích, bản sắc văn hóa dân tộc trong từng dòng chữ, từng hình ảnh, từng chuyên trang. Bằng tất cả niềm tin và khát vọng, chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục viết nên những trang báo tử tế, trung thực, truyền cảm hứng và giàu giá trị nhân văn như chính tên gọi “Việt Nam hương sắc” mà chúng tôi mang trong mình.
Mạnh Đức
