Ngắm dàn bonsai "mọc ngược" độc lạ của nghệ nhân xứ Quảng

Người ta thường trồng cây với rễ cắm sâu dưới đất, ngọn vươn lên trời. Nhưng với ông Lê Thạnh (SN 1963, trú TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam), mọi thứ được đảo ngược: gốc cây hướng lên trên, thân và cành chúc xuống đất. Cách làm tưởng như “ngược đời” ấy lại trở thành dấu ấn đặc biệt giúp ông ghi danh trong làng bonsai Việt.

Dù xuất thân dân tài chính nhưng ông Thạnh lại có đam mê trồng cây cảnh từ nhỏ. Ý tưởng về bonsai ngược đến với ông vào năm 2010, sau một chuyến đi hang động Phong Nha - nơi ông tận mắt thấy những cây rừng bám ngược vào vách đá, rễ vươn lên, sống bền bỉ trong môi trường khắc nghiệt.

Trở về Tam Kỳ, ông bắt đầu thử nghiệm trồng cây theo hướng ngược, bắt đầu từ giống linh sam, mai chiếu thủy, lộc vừng cho đến hoa giấy, tắc, chanh, ổi…

Để tạo hình bonsai ngược, ông sử dụng những lu sành, bình rượu, chum, thậm chí cả ống nhựa, khoét lỗ đặt cây theo chiều ngược. Việc tạo dáng đòi hỏi công phu: phải chọn thế, cắt cành hợp lý, tỉa rễ cân bằng và nhất là giữ cây sống khỏe dù tư thế “lạ thường”.

Ông Lê Thạnh - "dị nhân" trồng bonsai ngược - (Ảnh: Mỹ An)

Theo ông Thạnh, trồng bonsai ngược khó nhất là việc chọn lọc cây cảnh, nghiên cứu để tạo thế cho cây làm sao độc lạ. Còn phần chăm sóc không đòi hỏi quá cầu kỳ vì cây trồng trong chậu, để trên cao nên không bị ngập nước.

“Cây trồng ngược không úng nước vì nước thoát ra rất nhanh. Nhưng khó ở chỗ là người chơi phải kiên nhẫn. Nhiều người trồng ngược rồi bỏ vì thấy cây phát triển chậm, không theo quy luật quen thuộc”, ông Thạnh chia sẻ.

Hiện tại, sân thượng nhà ông trên đường Cao Thắng (TP Tam Kỳ) là nơi trưng bày gần 100 cây bonsai ngược – mỗi cây là một dáng hình lạ mắt, uốn lượn như đang “treo ngược cuộc đời” trên không trung.

Đam mê theo cách riêng và "hóa kiếp" cho cây cảnh, đến nay sân thượng nhà ông trên đường Cao Thắng (TP Tam Kỳ) là nơi trưng bày gần 100 cây bonsai ngược – mỗi cây là một dáng hình lạ mắt, uốn lượn như đang “treo ngược cuộc đời” trên không trung.

Đặc biệt, ông Lê Thạnh chơi cây cảnh không phải để kinh doanh mà phải biết tận hưởng giá trị, độc lạ của nó. Do đó, nhiều người trả ông cả chục, trăm triệu một cây, nhưng không không bán vì sợ họ mua theo giá trị chứ không "yêu cây như yêu con"…

"Vườn cây này chứa đựng cả tuổi thơ, là gia tài lớn đối với tôi", ông Thạnh chia sẻ.

Ông Thạnh tỉ mỉ chăm sóc những gốc bonsai ngược - (Ảnh: Mỹ An)

Tháng 12/2020, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) chính thức công nhận ông Lê Thạnh là “Người tạo nhiều tác phẩm bonsai ngược nhất Việt Nam”. Đây là động lực để ông tiếp tục sáng tạo ra nhiều tác phẩm bonsai.

Nhưng với ông, điều đáng quý hơn cả là việc khái niệm "bonsai ngược" trước đây gần như không tồn tại trong giới nghệ nhân, nay đã trở thành một hướng đi riêng biệt, được công nhận và học hỏi.

Năm 2020 ông Lê Thạnh được được xác lập kỷ lục là Người sáng tạo tác phẩm bonsai ngược nhiều nhất Việt Nam - (Ảnh: Mỹ An)

Hơn 60 tuổi, ông vẫn dành hàng giờ mỗi ngày chăm từng chậu cây. Mỗi buổi sáng là một buổi “đối thoại” với chúng, không lời, nhưng đủ để giữ trọn đam mê.

Ông bảo, trồng bonsai ngược không đơn thuần là chơi cây. Mà là hành trình “ngồi lại với chính mình”. Bởi có những điều, chỉ khi nhìn lộn ngược, ta mới thật sự thấy rõ đâu là gốc đâu là ngọn.

Một số hình số hình ảnh về vườn bonsai ngược của ông Lê Thạnh mà PV ghi nhận:

Ngôi nhà nằm giữa thành phố Tam Kỳ của ông Lê Thạnh nổi bật bởi cây xanh.

Những bonsai ngược đến mùa ra hoa.

Một góc xanh trên sân thượng của "dị nhân" xứ Quảng.

Theo ông Thạnh, cây bonsai ngược cũng có thể tạo thành nhiều kiểu dáng khác nhau như trực, siêu, hoành, huyền...

Dù bị nhiều yếu tố bên ngoài tác động làm xiêu vẹo, nghiêng ngả nhưng cây vẫn vươn mình để tiếp tục bám trụ, vượt mọi khó khăn tiếp tục sống và phát triển.

Ông Thạnh sử dụng các loại chậu khác biệt như bình trà, chậu gốm cổ... để làm nổi bật cho cây, giúp người xem có hứng thú, chiêm ngưỡng.

Ông Thạnh cảm thấy rất vui và tự nghĩ sẽ tạo ra nhiều thế cây "độc lạ".

`

Ngoài các loại hoa, khu vườn của ông Thạnh còn sở hữu hàng chục loại cây ăn quả bonsai như cam, chanh với nhiều thế đứng khác nhau.

Tại khu vực nhà của ông Thạnh có hàng trăm chậu cây bonsai ngược được trồng trong khuôn viên khoảng 100m2, thậm treo khắp các nơi.

Ai đến thăm cũng phải trầm trồ trước vườn bonsai ngược đẹp, độc của ông Thạnh.

Theo ông Thạnh, nghệ thuật bonsai là nghệ thuật tái hiện hình tượng cây cối từ thiên nhiên vào trong tác phẩm.

Hiện ông Thạnh đã nghỉ hưu nên dành tất cả thời gian cho việc chăm sóc vườn bonsai ngược của mình.