Hơn mười năm trước, khi bạn bè đồng trang lứa chọn ở lại Thủ đô lập nghiệp, anh Vi Văn Giới (thôn Nà Vàng, xã Vân Sơn, Bắc Ninh) gây bất ngờ khi quyết định trở về quê làm nông. Mang theo kỳ vọng của gia đình về một tương lai thoát nghèo, nhưng anh lựa chọn con đường ngược lại, đầy rủi ro và thiếu điểm tựa.
Những ngày đầu bắt tay vào làm nông nghiệp, anh thử nhiều mô hình như trồng keo, nuôi lợn, nuôi gà ri nhưng đều thất bại. “Làm giàu nơi phố thị đã khó, ở vùng núi quanh năm khô cằn càng khó hơn”, anh nhớ lại.
 |
| Anh Vi Văn Giới nhân giống thành công gà lục đinh Nà Vàng, mở hướng thoát nghèo cho bà con vùng cao Vân Sơn ở tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: Mai Toan/ Nông nghiệp và Môi trường. |
Cơ hội đến khi Giới tham quan một mô hình chăn nuôi ở Lạng Sơn và biết đến giống gà lục đinh – giống gà bản địa 6 ngón, thịt săn chắc, thơm ngon, từng được xem là “gà tiến vua”. Nhận thấy tiềm năng, anh quyết tâm mang giống gà này về quê để nhân nuôi.
Tuy nhiên, khí hậu và thổ nhưỡng khác biệt khiến tỷ lệ sống của gà rất thấp. Nhiều lứa gần như mất trắng, khiến anh nhiều lần muốn từ bỏ. Nhưng ý nghĩ về cái nghèo vẫn đeo bám, thôi thúc anh tiếp tục tìm cách.
Giới rong ruổi đến nhiều bản làng, vừa học kỹ thuật chăn nuôi truyền thống, vừa tự nghiên cứu phương pháp chăm sóc, phòng bệnh theo hướng hiện đại. Nhờ kết hợp nuôi bán tự nhiên trên đồi, cải tạo chuồng trại và tối ưu nguồn thức ăn, đàn gà dần thích nghi tốt với điều kiện địa phương.
Sau hơn một năm, anh nhân giống thành công hàng trăm con gà lục đinh khỏe mạnh, chất lượng thịt giữ được hương vị đặc trưng.
 |
| Gà lục đinh (gà 6 ngón) là giống gà quý, thịt săn chắc, thơm ngon, từng được xem là “gà tiến vua”. Ảnh: Dũng Thiệu/ Nông nghiệp và Môi trường. |
Từ thành công ban đầu, Giới mở rộng quy mô lên hàng nghìn con và xây dựng thương hiệu “Gà 6 ngón Nà Vàng”. Anh liên kết với gần 20 hộ dân trong thôn, hỗ trợ kỹ thuật, cung cấp giống và bao tiêu đầu ra, hình thành mô hình sản xuất – tiêu thụ bền vững.
Hiện sản phẩm trứng gà 6 ngón đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, tiêu thụ ổn định tại Hà Nội, Quảng Ninh, Ninh Bình… Nhờ chất lượng thịt săn chắc, ít mỡ, gà 6 ngón Nà Vàng trở thành đặc sản được nhiều nhà hàng đặt mua.
“Tôi đặt mục tiêu làm ra sản phẩm sạch nhất, ngon nhất. Dù thời gian nuôi lâu hơn, giá bán cao hơn nhưng chưa bao giờ lo đầu ra”, Giới nói.
Năm 2022, anh thành lập Hợp tác xã Phú Cường nhằm xây dựng chuỗi sản xuất khép kín, ứng dụng mã QR truy xuất nguồn gốc, hướng tới tiêu chuẩn VietGAP và OCOP cho sản phẩm thịt gà.
Năm 2023, mô hình của anh được công nhận là mô hình thanh niên phát triển kinh tế tiêu biểu của huyện Sơn Động cũ của tỉnh Bắc Giang cũ, nay thuộc tỉnh Bắc Ninh. Anh cũng được mời chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp cho thanh niên địa phương.
 |
| Hiện nay sản phẩm trứng gà 6 ngón đã được công nhận OCOP 3 sao. Ảnh: Dũng Thiệu/ Nông nghiệp và Môi trường. |
Nhờ mô hình liên kết, mỗi năm các hộ trong xã cung cấp hàng nghìn con gà thương phẩm, mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Chính quyền xã Vân Sơn đang hỗ trợ anh hoàn thiện quy trình để hướng tới chứng nhận OCOP cho thịt gà lục đinh.
Ông Đàm Văn Lịch, Trưởng phòng Kinh tế xã Vân Sơn, đánh giá: “Vi Văn Giới là tấm gương thanh niên dân tộc thiểu số dám nghĩ, dám làm. Mô hình gà 6 ngón vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa góp phần bảo tồn nguồn gen quý”.
Không chỉ dừng ở việc nhân giống gà, thương hiệu trứng “Gà 6 ngón Nà Vàng” của anh cũng được thị trường đón nhận, trở thành sản phẩm chủ lực của hợp tác xã.
Hành trình “bỏ phố về rừng” của Vi Văn Giới cho thấy nếu người trẻ có kiến thức, có ý chí và biết khai thác giá trị bản địa, việc làm giàu ngay tại quê hương không còn xa vời.
