Sinh ra và lớn lên ở huyện Tiên Phước – vùng đất được mệnh danh là “thủ phủ dó bầu” của xứ Quảng nên từ nhỏ, Võ Hiền và Phạm Minh Đức (cùng SN 2000, trú xã Tiên Mỹ) đã quen thuộc với trầm hương từ những ngày còn để tóc cháy nắng rong ruổi trong rừng.
Năm 2021, cả hai lên đường nhập ngũ, cùng đóng quân tại Quân đoàn 3 ở Bình Định. Sau hai năm quân ngũ, cuối năm 2023, họ trở về quê hương với mong muốn bắt đầu một hành trình mới – một hành trình mà cả hai đều gọi là "quyết tâm sống được bằng nghề của quê mình".
Đức chia sẻ, ở Tiên Phước quê mình trồng rất nhiều cây dó bầu. Loại cây này khi bị thương sẽ tiết ra chất nhựa xung quanh vết thương. Nhựa cây tiết ra một thời gian sẽ trở nên đậm đặc hơn và ăn vào các thớ gỗ. Mà trong nhựa cây dó bầu lại chứa tinh dầu. Từ đó phần gỗ bị nhựa cây thấm vào có mùi thơm tinh dầu và đổi màu - Đó chính là trầm hương. Tuy nhiên, tùy vào cơ địa từng cây, không phải cây dó bầu nào cũng có thể tạo ra trầm hương.
 |
| Đôi bạn thân Võ Hiền và Phạm Minh Đức khởi nghiệp với đèn ngủ bằng trầm hương. Ảnh: Mỹ An |
Gom góp khoản trợ cấp xuất ngũ, vay thêm 200 triệu đồng, Hiền và Đức dựng nên một xưởng nhỏ chưa đến 100m² tại mảnh đất tổ tiên để lại.
Ban đầu, họ gặp không ít khó khăn bởi nghề làm trầm cảnh ở địa phương vốn đã có nhiều cơ sở lâu năm. Nhưng bằng sự sáng tạo và tinh thần học hỏi, Hiền và Đức nghĩ ra ý tưởng chế tác đèn ngủ từ trầm hương - sản phẩm chưa ai làm ở địa phương.
"Chẳng ai làm đèn ngủ từ trầm nên tụi mình phải tự mò, từ khâu chọn nguyên liệu, đến mày mò làm máy. Có hôm mình thức tới khuya, vì chỉ sai một góc khoan thôi là hỏng cả khúc trầm", Hiền nhớ lại.
 |
| Mất 3 tháng mày mò nghiên cứu, Hiền và Đức mới cho ra đời những sản phẩm đầu tay. Ảnh: Mỹ An |
Sau ba tháng miệt mài thử nghiệm, chiếc đèn đầu tiên ra đời. Khi bật sáng, hơi nóng từ bóng đèn làm tinh dầu trong gỗ trầm tiết ra, hương lan nhẹ nhàng trong không gian, không nồng như xông trầm, cũng không thoảng như nước hoa – một kiểu hương ấm áp, tĩnh tại, như thở nhè nhẹ trong giấc ngủ.
Chỉ sau một năm, cơ sở nhỏ ấy đã sản xuất hàng trăm chiếc đèn ngủ với giá dao động từ 2 đến gần 30 triệu đồng. Mỗi tháng, họ bán được vài chục sản phẩm, chủ yếu cho khách ở Quảng Nam, Đà Nẵng, Hà Nội, TP HCM và cả những người Việt xa quê muốn mang một chút “hương rừng” vào ngôi nhà phố thị.
 |
| Hiện đèn ngủ tỏa hương của Hiền và Đức rất đa dạng mẫu mã. Ảnh: Mỹ An |
 |
| Sản phẩm đèn ngủ bằng trầm hương của đôi bạn được khách hàng yêu thích vì thân thiện môi trường, tỏa hương dịu nhẹ, giải toả stress. Ảnh: Mỹ An |
 |
| Giá đèn ngủ phụ thuộc vào giá trị của trầm hương. Ảnh: Mỹ An |
Không chỉ dừng lại ở đèn ngủ, đôi bạn còn chế tác bonsai trầm cảnh – những tiểu cảnh nghệ thuật mô phỏng cây cổ thụ từ trầm vụn, dây đồng và kẽm. Nghề thủ công giờ đây trở thành phương tiện kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa thiên nhiên và con người.
 |
| Thân cây được làm bằng trầm hương, cành lá làm từ dây đồng. Ảnh: Mỹ An |
 |
| Bonsai trầm hương giá từ 700.000 đồng đến vài chục triệu đồng. Ảnh: Mỹ An |
Xưởng nhỏ gần 100m² của họ hiện tạo việc làm ổn định cho 2 lao động trẻ tại địa phương. Hiền và Đức cũng đang hoàn thiện hồ sơ để đưa sản phẩm tham gia OCOP Quảng Nam – bước đầu xây dựng thương hiệu cho trầm hương Tiên Phước dưới bàn tay người trẻ.
Dẫu còn nhiều gian nan, nhưng với đôi tay bền bỉ và một lòng yêu quê, họ vẫn ngày ngày cần mẫn giữa hương trầm, thắp sáng từng chiếc đèn – như thắp lên giấc mơ bình dị, nhẹ nhàng mà không kém phần sâu sắc của người trẻ biết yêu đất và chọn ở lại.
 |
| Những cây dó bầu đặc trưng xứ Tiên Phước là nguồn cảm hứng khởi nghiệp cho người trẻ xứ Quảng. Ảnh: Mỹ An |
Trầm hương – thứ hương của đất, của thời gian – giờ đây được đánh thức bởi bàn tay tuổi trẻ. Giữa vùng quê yên ả, ánh đèn từ xưởng nhỏ ấy vẫn sáng mỗi đêm, lan tỏa một mùi hương chậm rãi mà bền lâu – như chính cách mà hai người trẻ chọn đi qua cuộc đời.
"Tụi mình không mơ làm giàu lớn, chỉ mong sống ổn với nghề của quê hương. Làm được sản phẩm sạch, đẹp, thân thiện với môi trường và mang nét riêng của Tiên Phước là vui rồi", Hiền cười hiền.
Mỹ An
