Hồ Kẻ Gỗ ở Hà Tĩnh: Vẻ đẹp kỳ vĩ giữa đại ngàn Trường Sơn

"Lá phổi xanh" giữa lòng Hà Tĩnh

Giữa núi non trùng điệp của dãy Trường Sơn, ẩn mình trong lòng đất trời Hà Tĩnh là một công trình kỳ vĩ do con người tạo dựng: Hồ Kẻ Gỗ. Đây không chỉ là hồ nước ngọt nhân tạo lớn nhất tỉnh, mà còn là biểu tượng cho ý chí kiên cường của người Hà Tĩnh trong hành trình chinh phục thiên nhiên, phục vụ sản xuất và đời sống.

Hồ Kẻ Gỗ được xem như lá phổi xanh giữa lòng Hà Tĩnh - (Ảnh: Quang Toản).

Công trình còn gắn liền với những dấu ấn lịch sử hào hùng, in đậm bóng hình cố Tổng Bí thư Lê Duẩn trong thời kỳ kiến thiết đất nước sau chiến tranh.

Hồ Kẻ Gỗ thuộc huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh), được xây dựng vào năm 1976, với diện tích mặt hồ khoảng 30 km², dung tích chứa gần 350 triệu m³ nước. Mặt hồ xanh biếc như một viên ngọc thẳm giữa đại ngàn, là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên, muốn khám phá vẻ đẹp kỳ vĩ của núi rừng và tìm hiểu lịch sử, văn hóa vùng đất “địa linh nhân kiệt”.

Sở hữu nhiều tiềm năng tự nhiên, lịch sử và sinh thái phong phú - (Ảnh: Quang Toản).

Bao quanh hồ là khu rừng tự nhiên rộng hơn 21.000 ha, hiện được quy hoạch và bảo vệ trong Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ. Hồ không chỉ là nguồn cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt cho ba địa phương Thạch Hà, Cẩm Xuyên và TP. Hà Tĩnh, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, ngăn lũ, giữ nước ngầm – góp phần bảo vệ hệ sinh thái và ổn định môi trường cho toàn khu vực phía nam tỉnh.

Hồ những cung cấp nước cho các khu vực mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, ngăn lũ, giữ nước ngầm - (Ảnh: Quang Toản).

Dù sở hữu tiềm năng tự nhiên, lịch sử và sinh thái phong phú, du lịch tại Hồ Kẻ Gỗ hiện vẫn còn khá nguyên sơ, chưa được khai thác hiệu quả. Chính vì vậy, nơi đây đặc biệt phù hợp để phát triển mô hình du lịch trải nghiệm nghỉ dưỡng kết hợp với tìm hiểu văn hóa và lịch sử địa phương.

Nơi lý tưởng phát triển mô hình du lịch tâm linh tham quan khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, Đền thờ ghi danh các anh hùng liệt sỹ tham gia trận địa sân bay dã chiến Libi trong lòng hồ Kẻ Gỗ - (Ảnh: Xuân Bắc).

Việc phát triển du lịch sinh thái có kiểm soát đang được nghiên cứu nhằm thu hút du khách yêu thiên nhiên mà vẫn bảo đảm không phá vỡ cân bằng môi trường. Những con đường mòn xuyên rừng, hoạt động quan sát chim hoang dã hay cắm trại sinh thái sẽ là lựa chọn lý tưởng nếu được tổ chức bài bản, thân thiện với thiên nhiên.

Kho báu đa dạng sinh học

Rừng quanh Hồ Kẻ Gỗ là nơi sinh sống của hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm. Theo thống kê của Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên, nơi đây hiện có hơn 100 loài thú, trên 300 loài chim và gần 1.000 loài thực vật – trong đó nhiều loài đã được ghi nhận trong Sách Đỏ Việt Nam và thế giới.

Đặc biệt, voọc Hà Tĩnh – loài linh trưởng cực kỳ nguy cấp – vẫn tồn tại tại đây với số lượng nhỏ. Loài này hiện chỉ còn phân bố rải rác ở một số vùng núi đá vôi của Bắc Trung Bộ. Ngoài ra, nhiều loài chim di cư quý hiếm như cò thìa, vịt trời, sếu đầu đỏ cũng từng được ghi nhận ghé qua Hồ Kẻ Gỗ trong mùa di trú.

Nằm giữa đại ngàn Trường Sơn đây là Kho báu đa dạng sinh học - (Ảnh: Xuân Bắc).

Không chỉ là nơi “trú ẩn” an toàn cho các loài hoang dã, Hồ Kẻ Gỗ còn là mắt xích quan trọng trong hành lang sinh thái rừng miền Trung, kết nối các quần thể sinh học từ Quảng Bình đến Nghệ An.

Hồ Kẻ Gỗ là biểu tượng của khát vọng chinh phục thiên nhiên của người Hà Tĩnh ngày nay không chỉ mang giá trị thủy lợi, mà còn là kho báu sinh thái cần được gìn giữ bằng trách nhiệm và tình yêu với thiên nhiên. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học ngày càng nghiêm trọng, bảo vệ Hồ Kẻ Gỗ chính là góp phần bảo vệ tương lai xanh cho dải đất miền Trung khắc nghiệt này.