Ngành dịch vụ thú cưng tại Việt Nam: Cơ hội phát triển và giám sát chất lượng

Ngày nay, việc nuôi thú cưng không còn chỉ là thú vui đơn thuần mà đã trở thành một phần văn hóa sống của nhiều gia đình, đặc biệt tại các đô thị lớn. Chó, mèo và các loài vật nuôi nhỏ khác được xem như "thành viên trong nhà", được đặt tên, được tổ chức sinh nhật và đặc biệt là được chăm sóc bằng những dịch vụ riêng biệt, từ spa, làm đẹp đến tư vấn dinh dưỡng và khách sạn nghỉ dưỡng. Sự phát triển này phản ánh một thực tế rằng ngành dịch vụ thú cưng đang vươn lên mạnh mẽ, trở thành một lĩnh vực kinh doanh đầy tiềm năng và đang dần chuyên nghiệp hóa theo chuẩn quốc tế.

Hàng loạt dịch vụ spa, khách sạn, grooming, khám chữa bệnh và tư vấn dinh dưỡng cho thú cưng ra đời, trở thành ngành dịch vụ đầy tiềm năng và chuyên nghiệp. - (Ảnh: vnua.edu.vn)

Động lực thúc đẩy sự phát triển của ngành này xuất phát từ nhiều yếu tố. Trước tiên, sự thay đổi trong quan niệm nuôi thú cưng khiến các gia đình sẵn sàng chi tiền cho những dịch vụ tốt nhất để chăm sóc "người bạn bốn chân". Thứ hai, mức sống ngày càng được nâng cao giúp nhiều người có điều kiện tiếp cận và sử dụng các dịch vụ thú cưng chuyên biệt. Thứ ba, nhu cầu tìm kiếm sự tiện lợi trong đời sống hiện đại khiến các dịch vụ grooming, spa di động, hay khách sạn thú cưng được ưa chuộng mạnh mẽ.

Một trong những nhóm dịch vụ phổ biến và được sử dụng nhiều nhất hiện nay là grooming – chăm sóc lông, da, móng và vệ sinh cho thú cưng. Việc tắm rửa, cắt tỉa lông, chải chuốt không còn là điều xa xỉ mà đã trở thành hoạt động cần thiết để bảo vệ sức khỏe và giữ gìn vẻ đẹp cho thú cưng. Các cơ sở spa thú cưng hiện đại không chỉ cung cấp dịch vụ cơ bản mà còn mở rộng sang các hoạt động cao cấp như nhuộm lông nghệ thuật, massage thư giãn, làm móng, vệ sinh răng miệng và vắt tuyến hôi. Tất cả đều được thực hiện trong không gian sạch sẽ, chuyên nghiệp, có sự giám sát của nhân viên được đào tạo bài bản.

Trong đó, cắt tỉa lông và tạo kiểu là dịch vụ phổ biến nhất. Các spa cung cấp nhiều lựa chọn kiểu dáng phù hợp với từng giống chó mèo, giúp thú cưng trở nên gọn gàng, khỏe mạnh và hợp thời trang. Việc cắt tỉa đúng cách còn giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh ngoài da, nhất là trong thời tiết nóng ẩm như ở Việt Nam. Đặc biệt, dịch vụ nhuộm lông – vốn là trào lưu du nhập từ Hàn Quốc, Nhật Bản – ngày càng được giới trẻ yêu thú cưng yêu thích, giúp vật nuôi có ngoại hình mới mẻ và cá tính.

Vệ sinh tai, cắt móng, lấy cao răng, vắt tuyến hôi… là những dịch vụ nhỏ nhưng đóng vai trò lớn trong việc bảo vệ sức khỏe cho thú cưng. Chẳng hạn, việc lấy cao răng không chỉ giúp loại bỏ mùi hôi miệng mà còn phòng ngừa các bệnh về răng lợi – một vấn đề phổ biến ở chó mèo trưởng thành. Vệ sinh tai thường xuyên giúp phòng tránh ký sinh trùng, viêm tai giữa. Những dịch vụ này cần kỹ thuật chuyên môn cao và không thể làm tùy tiện tại nhà, vì vậy sự xuất hiện của các spa uy tín là lựa chọn hữu ích cho nhiều chủ nuôi.

Bên cạnh spa và grooming, một mô hình rất được yêu thích trong những năm gần đây là khách sạn thú cưng – nơi nghỉ dưỡng an toàn và tiện nghi dành cho thú cưng khi chủ vắng nhà. Không còn phải gửi nhờ bạn bè hay người thân, chủ nuôi hoàn toàn có thể yên tâm khi thú cưng của mình được chăm sóc trong không gian riêng biệt, sạch sẽ, có đầy đủ thức ăn, lịch trình vui chơi, thậm chí được massage thư giãn như khi ở nhà. Một số khách sạn thú cưng còn cung cấp dịch vụ giám sát bằng camera, cho phép chủ theo dõi tình trạng của thú cưng mọi lúc, mọi nơi.

Đặc biệt, nhiều spa và khách sạn thú cưng hiện còn kết hợp với bác sĩ thú y để kiểm tra sức khỏe định kỳ, tiêm phòng, tẩy ký sinh trùng trước khi nhận nuôi lưu trú. Mô hình này đảm bảo an toàn, tránh lây nhiễm chéo và nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc.

Một xu hướng nổi bật khác là sự cá nhân hóa và hiện đại hóa trong chăm sóc thú cưng. Thay vì dùng chung các sản phẩm cho mọi vật nuôi, các spa hiện nay cung cấp từng dòng sữa tắm riêng phù hợp với giống loài, thể trạng, tình trạng da và thói quen sinh hoạt của từng thú cưng. Dịch vụ massage bằng thảo mộc, trị liệu bằng đèn laser hay thậm chí là các lớp yoga cho chó cũng bắt đầu xuất hiện, tạo ra trải nghiệm thư giãn, phục hồi thể chất và tinh thần cho thú cưng.

Sự phát triển của công nghệ cũng góp phần nâng tầm ngành dịch vụ thú cưng. Các spa cao cấp sử dụng phần mềm đặt lịch, lưu trữ thông tin thú cưng, báo cáo sức khỏe định kỳ và thậm chí gửi hình ảnh, video trực tiếp cho chủ nuôi trong suốt quá trình chăm sóc. Những công nghệ như bồn tắm thủy lực, máy sấy không tiếng ồn, dụng cụ cắt tỉa chuyên dụng giúp đảm bảo an toàn và giảm căng thẳng cho thú cưng.

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn, nhiều trung tâm đào tạo grooming chuyên nghiệp đã được thành lập tại các thành phố lớn, cung cấp khóa học ngắn và dài hạn cho những người yêu động vật. Việc có chứng chỉ hành nghề grooming hiện được xem như một tiêu chuẩn cần thiết để hành nghề hợp pháp và cạnh tranh trong lĩnh vực này. Thậm chí, không ít người đã khởi nghiệp thành công từ chính niềm đam mê với thú cưng, mở salon grooming, khách sạn, cửa hàng phụ kiện hoặc các dịch vụ spa di động – mang cả salon đến tận nhà khách.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của ngành dịch vụ thú cưng là yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn về mặt pháp lý. Theo Nghị định số 35/2016/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn Luật Thú y, hệ thống quản lý chuyên ngành được phân cấp từ Trung ương đến địa phương, gồm: Cục Thú y thuộc Bộ NN&PTNT (cấp trung ương), Chi cục Thú y thuộc Sở NN&PTNT (cấp tỉnh), và các trạm hoặc trung tâm dịch vụ nông nghiệp (cấp huyện). Các đơn vị kinh doanh dịch vụ thú cưng cần tuân thủ đầy đủ quy định về phòng chống dịch, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, hành nghề thú y và sử dụng thuốc thú y theo pháp luật hiện hành.

Tại một số địa phương, sau khi sáp nhập các trạm chuyên ngành vào Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp, Phòng Nông nghiệp hoặc Phòng Kinh tế được giao trách nhiệm giúp UBND cấp huyện quản lý hoạt động thú y (Đến nay, việc sát nhập còn 2 cấp, nên cấp huyện đã không còn và được chuyển đổi). Do vậy, việc cấp phép kinh doanh, kiểm tra định kỳ, xử lý vi phạm trong lĩnh vực dịch vụ thú cưng cần được các cơ quan chức năng chú trọng thực hiện để đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng và sức khỏe cộng đồng.

Hàng loạt dịch vụ spa, khách sạn, grooming, khám chữa bệnh và tư vấn dinh dưỡng cho thú cưng ra đời, trở thành ngành dịch vụ đầy tiềm năng và chuyên nghiệp. - (Ảnh: vnua.edu.vn)

Sự phát triển nhanh chóng của các bệnh viện thú y, spa, khách sạn thú cưng… đã mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng nuôi thú cưng. Tuy nhiên, đi kèm với đó cũng là những rủi ro tiềm ẩn nếu hoạt động không được giám sát chặt chẽ. Trên thực tế, đã có một số trường hợp các cơ sở tự phát, không phép hoặc hoạt động thiếu chuyên môn gây hậu quả đáng tiếc cho thú cưng và chủ nuôi.

Chính vì vậy, công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các bệnh viện thú cưng, cơ sở dịch vụ grooming, spa, khách sạn thú cưng… cần được tăng cường hơn nữa. Các cơ quan quản lý chuyên ngành thú y ở cấp tỉnh và huyện cần thường xuyên tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành, thanh tra định kỳ – đột xuất để kịp thời phát hiện, xử lý những sai phạm trong khám chữa bệnh, vệ sinh thú y, quản lý thuốc, hành nghề không có giấy phép, sử dụng lao động không qua đào tạo, hoặc điều kiện vật chất không đảm bảo.

Đặc biệt, đối với các bệnh viện thú cưng, nơi tiếp nhận số lượng lớn vật nuôi mỗi ngày, việc giám sát chặt chẽ các quy trình kiểm tra sức khỏe, tiêm phòng, cách ly, vệ sinh sát trùng là điều bắt buộc nhằm ngăn ngừa nguy cơ lây lan dịch bệnh. Ngoài ra, các cơ sở phải tuân thủ quy định về hồ sơ lưu trữ bệnh án, báo cáo dịch tễ và chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra sự cố ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Để bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng, rất cần thiết thiết lập đường dây nóng, cổng phản ánh trực tuyến và các kênh tiếp nhận phản ánh từ chủ nuôi về chất lượng dịch vụ hoặc các sự việc bất thường. Bên cạnh vai trò của cơ quan nhà nước, chính người tiêu dùng cũng cần chủ động tìm hiểu, lựa chọn cơ sở uy tín, có đầy đủ giấy phép hành nghề và nhân viên được đào tạo bài bản.

Tăng cường công tác quản lý không chỉ góp phần nâng cao chất lượng ngành dịch vụ thú cưng, mà còn giúp hình thành môi trường phát triển minh bạch, lành mạnh, hướng tới chuyên nghiệp hóa và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực chăm sóc động vật.

Tổng thể, ngành dịch vụ chăm sóc thú cưng tại Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển mạnh, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp và khởi nghiệp cho giới trẻ. Với tình yêu động vật, sự sáng tạo và tinh thần cầu tiến, bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào lĩnh vực này thông qua con đường học nghề grooming, mở spa, kinh doanh phụ kiện hoặc làm việc tại các cơ sở thú y uy tín. Đồng thời, người nuôi thú cưng cũng cần nâng cao nhận thức trong việc lựa chọn dịch vụ an toàn, hợp pháp và chất lượng để đảm bảo sức khỏe cho những người bạn bốn chân thân thiết của mình.