Sinh vật cảnh, nghề làm chơi ăn thật
Sinh vật cảnh, nghề nghe tưởng chỉ có chuyện chơi chơi nhưng lại là nghề 'làm chơi ăn thật', cho thu nhập chính ở nhiều vùng nông thôn.
Mỗi nghệ nhân là một "phù thủy cây cảnh"
Theo PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả, Trưởng ban Hoa cây cảnh thuộc Hội Sinh vật cảnh Việt Nam, trong những năm gần đây, ngành sản xuất và kinh doanh sinh vật cảnh ở Việt Nam có tốc độ tăng trưởng rất nhanh do người dân có nhu cầu cao về trang trí nội, ngoại thất.
Ông Trần Đình Hòa ở khu phố Phú Hậu, thị trấn Cát Tiến (huyện Phù Cát, Bình Định) đang tâm tư về nghề sinh vật cảnh. Ảnh: V.Đ.T.
Sản phẩm sinh vật cảnh cũng ngày càng được đa dạng hóa từ cây cảnh nội thất, cây cảnh ngoại thất, cây bonsai, cây hoa… cho đến các loài thú cưng như chó, mèo, chim cảnh, cá cảnh. “Nước lên thuyền lên”, khi ngành sinh vật cảnh “nổi đình nổi đám” thì các ngành sản xuất phụ kiện và thiết bị liên quan đến sinh vật cảnh cũng ăn nên làm ra.
Ngành sản xuất sinh vật cảnh ở Việt Nam trong những năm gần đây ngày càng được quan tâm hơn đến việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ vào việc chăm sóc, nuôi dưỡng, cắt tỉa tạo hình cho cây cảnh. “Sản xuất sinh vật cảnh bây giờ không chỉ dừng lại ở việc cung cấp sản phẩm cây cảnh ra thị trường, mà mỗi chủ nhà vườn sinh vật cảnh còn là một nghệ nhân thiết kế, tạo hình cây cảnh để cho ra những sản phẩm độc đáo, đẹp mắt”, PGS.TS Đặng Văn Đông chia sẻ.
Ông Trần Đình Hòa ở khu phố Phú Hậu, thị trấn Cát Tiến (huyện Phù Cát, Bình Định ) cách đây gần 20 năm từng được mệnh danh là “vua sanh xứ cát”, từng cầm trong tay 200 triệu đồng sau khi bán 90 gốc sanh vào thời điểm ấy. Ông Hòa là người rất tâm đắc với cái nghề “làm chơi ăn thật” mà mình đeo đuổi suốt mấy chục năm qua.
Theo ông Hòa, người đến với ngành sinh vật cảnh thường do niềm đam mê dẫn dắt. Thế nhưng khi đến với ngành này chỉ với niềm đam mê thôi là chưa đủ, mà cần phải có sự nỗ lực xuyên suốt và liên tục học hỏi, trau dồi thì mới phát triển được. Có khi từ một cây cảnh tầm thường nhưng qua tay một nghệ nhân tâm huyết sẽ trở thành một cây cảnh có giá trị. Mỗi nghệ nhân phải là một "phù thủy cây cảnh" thì ngành sinh vật cảnh mới cho ra đời những tác phẩm độc đáo.
Cây duối của nhà vườn Toàn Nguyễn ở xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước, Bình Định) hút mắt khách tham quan tại Triển lãm và Hội thi sinh vật cảnh khu vực miền Trung - Tây Nguyên 2023 tổ chức tại Bình Định. Ảnh: V.Đ.T.
“Người đến với ngành sinh vật cảnh có nhiều góc độ khác nhau. Cũng xuất phát từ đam mê, nhưng có người đến với sinh vật cảnh bằng lộ trình từ thấp lên cao; tự trồng cây, chăm sóc, tạo dáng, biến cây cảnh mình trồng từ vóc dáng bình thường trở thành tác phẩm có cấu trúc thẩm mỹ đặc biệt, đạt tiêu chí cổ - kỳ - mỹ.
Cũng có người do đam mê mà bỏ ra tiền chục triệu, trăm triệu, thậm chí cả tiền tỷ để mua một cây cảnh mình vừa mắt. Thế nhưng đến với sinh vật cảnh với góc độ nào thì người sở hữu cây cảnh phải am tường việc chăm sóc, phải có tính kiên nhẫn để chăm chút tác phẩm cây cảnh mình đang sở hữu để nó sống khỏe và giữ được dáng vẻ thẩm mỹ cao”, ông Hòa chia sẻ.
Ông Hòa đến với sinh vật cảnh rất sớm, bắt nguồn từ lúc còn giúp cha xách từng gàu nước để tưới cây, giúp cha tạo dáng cho cây cảnh. Sau khi cha ông Hòa mất, ông thừa kế số cây cảnh của cha để lại, nối tiếp niềm đam mê của tiền nhân và đạt được thành công. Năm 1997, ông Hòa đã có tác phẩm tham gia Triển lãm Sinh vật cảnh Bình Định lần thứ I. Lúc cây sanh trên thị trường có giá đắt hơn vàng thì khi ấy ông Hòa đã là “vua sanh xứ cát”. Sau khi cây sanh mất giá, ông Hòa vẫn duy trì nghề và mở rộng thêm đối tượng cây cảnh.
Một tác phẩm độc đáo của nhà vườn Hữu Khanh ở xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước, Bình Định). Ảnh: V.Đ.T.
“Hiện trong vườn nhà tôi có khoảng 400 tác phẩm cây cảnh gồm sanh, mai, cừa nước, cần thăng, hải châu… nhưng nhiều nhất vẫn là sanh, loại cây hồi xưa cha tôi rất thích. Sinh vật cảnh là ngành bắt nguồn từ niềm đam mê, nhưng khi đã hình thành tác phẩm thì nó là ngành mang lại kinh tế cao. Người dân các vùng nông thôn tham gia ngành sinh vật cảnh ai cũng có tiền xây dựng nhà cửa, mua sắm xe cộ, nuôi con học đại học. Mấy năm nay dù kinh tế suy thoái, sức mua cây cảnh trên thị trường giảm mạnh nhưng mỗi năm gia đình tôi vẫn có khoản thu nhập vài trăm triệu đồng”, ông Trần Đình Hòa chia sẻ.
Nghề hái ra tiền nhưng chưa được quan tâm đúng mức
Làng nghề mai cảnh Nhơn An (thị xã An Nhơn, Bình Định) là một trong những làng nghề cây cảnh tiêu biểu người dân có cuộc sống ấm no, sinh ra nhiều tỷ phú từ những vườn mai cảnh.
Theo nghệ nhân Phan Văn Sáu, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh xã Nhơn An (thị xã An Nhơn, Bình Định), năm 1980, cụ Đặng Văn Lang, một người dân trong xã ươm trồng cây mai vàng trong sân nhà để thưởng ngoạn. Không ngờ cụ Lang chính là người khởi nguồn hình thành nên làng nghề trồng mai cảnh Nhơn An, sau đó nhanh chóng lan rộng ra các xã Nhơn Phong, Nhơn Hạnh, Nhơn Hậu, Nhơn Khánh, Nhơn Mỹ và 5 phường Bình Định, Nhơn Hưng, Nhơn Thành, Đập Đá và Nhơn Hòa (thị xã An Nhơn) với hàng ngàn hộ dân tham gia trồng hơn 2 triệu chậu mai các loại trên diện tích 145ha.
Riêng ở nơi được mệnh danh là cái nôi của nghề trồng mai cảnh, người dân xã Nhơn An đã ươm trồng, lai tạo được nhiều giống mai đẹp như cúc mai, mai giảo, mai đọt xanh. Đặc biệt, các nghệ nhân ở Nhơn An còn chọn những giống mai tốt làm cây đầu dòng để nhân giống và gìn giữ nguồn gen.
Cũng theo ông Sáu, hiện xã Nhơn An đã mở rộng diện tích trồng mai cảnh lên 90ha với 400.000 cây, gồm hơn 1.500 hộ tham gia. Ở Nhơn An có khoảng 80% hộ trồng mai đã áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào việc trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và xử lý cây mai ra hoa tập trung đúng dịp Tết Nguyên đán. Mai cảnh ở Nhơn An rất phong phú, nhưng tập trung chủ yếu là mai dáng long, bonsai và mai lùm cung ứng cho thị trường cả nước vào những dịp Tết.
Cây mai hiện đã thực sự là cây làm giàu cho người dân Nhơn An với tổng thu nhập hàng năm từ 50 - 60 tỷ đồng. Theo kết quả điều tra của Trung tâm Quy hoạch nông nghiệp và nông thôn Bình Định, lợi nhuận 1ha mai cảnh 6 năm tuổi đạt gần 2 tỷ đồng, bình quân mỗi năm nhà vườn lãi hơn 322 triệu đồng/ha. Riêng mai bonsai 10 năm tuổi trở lên lợi nhuận bình quân mỗi năm gần 505 triệu đồng/ha. Hộ trồng mai ít nhất ở Nhơn An cũng có mức doanh thu 40 triệu đồng/năm, hộ trồng nhiều trên 1 tỷ đồng/năm.
“So với cây lúa, cây mai cảnh cho nông dân thu nhập cao hơn 10 lần, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động nông nhàn. Thu nhập của người dân tăng cao nhờ trồng mai cảnh nên hiện tỷ lệ hộ nghèo ở xã Nhơn An đã giảm chỉ còn 2%”, nghệ nhân Phan Văn Sáu, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh xã Nhơn An cho hay.
Nhìn tác phẩm cây cảnh kỳ vĩ như thế này mới hiểu được chủ nhân của nó đã phải kỳ công đến chừng nào. Ảnh: V.Đ.T.
Những kết quả đạt được của ngành sinh vật cảnh trong những năm qua rất rõ, tuy nhiên, theo PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả, Trưởng ban Hoa cây cảnh thuộc Hội Sinh vật cảnh Việt Nam, việc thực hiện Nghị định 52/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn gắn với ngành kinh tế sinh vật cảnh hiện vẫn còn nhiều bất cập.
Ví như hiện nay ngành sinh vật cảnh thiếu trầm trọng kinh phí đầu tư cơ sở hạ tầng, kinh phí nghiên cứu và phát triển sản phẩm cũng như quảng bá thương hiệu; chất lượng và chuẩn hóa sản phẩm còn hạn chế; người trồng thiếu kiến thức và kỹ năng chuyên môn; đặc biệt chính sách hỗ trợ chưa đủ khuyến khích phát triển ngành sinh vật cảnh.
“Chúng tôi mong những năm tới đây, ngành sinh vật cảnh sẽ được nhà nước quan tâm, có chính sách hỗ trợ, khuyến khích đầu tư để phát triển; giảm các thủ tục phức tạp để tạo thuận lợi cho việc khởi nghiệp, khuyến khích nghiên cứu và áp dụng các phương pháp, công nghệ tiên tiến trong chăm sóc tác phẩm.
Song song đó, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và truyền thông về sinh vật cảnh; xây dựng mô hình liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, ngành sinh vật cảnh cần được phát triền nguồn nhân lực, đào tạo nâng cao nghiệp vụ để phát triển bền vững”, PGS.TS Đặng Văn Đông chia sẻ.
Vũ Đình Thung
Xem thêm nội dung về Sinh vật cảnh qua các kênh của Tạp chí Việt Nam Hương Sắc
Tiktok: https://tiktok.com/@tapchivietnamhuongsac |
Tin mới


Hà Nội công bố danh sách 36 loại cây trồng được chuyển đổi trên đất trồng lúa

Cơn sốt "bánh yêu nước" mừng đại lễ 30/4: Chiếc bánh nhỏ chứa đựng tình yêu lớn
Tin bài khác

Ninh Thuận chốt lộ trình sáp nhập với Khánh Hòa: Tỉnh mới có bờ biển dài nhất, có yến sào, mực một nắng trứ danh

Bệnh viện Đa khoa Hoàng Việt: Hướng tới không gian xanh trong đô thị y tế tương lai

Góp ý Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi): Hướng đến việc tạo môi trường phát triển cởi mở, minh bạch và bền vững
Đọc nhiều

Bã cà phê – “thuốc tiên” giá 0 đồng giúp cây phát triển vượt trội

HP Việt Nam với chiến dịch trồng cây xanh vì một tương lai bền vững

Chọn mua bonsai sim tím: 5 điều cần biết để không “tiền mất, cây hỏng”

Hoa nở, lá xanh không nhờ nước mà nhờ bạn hiểu điều cây cảnh muốn

Hội thảo “Cây cảnh - Thuốc nam chăm sóc sức khỏe cộng đồng” tại Hải Phòng

Nước vo gạo được thêm thứ này, cây kiểng nào cũng phát triển mạnh

Vườn thẳng đứng bioponic: Khi sắc xanh nảy mầm giữa lòng phố thị

Phúc Yên, Vĩnh Phúc: Cần chú trọng gìn giữ lá phổi xanh trong hoạt động chỉnh trang đô thị

Biến cỏ dại và gỗ thải thành nhựa sinh học: Bước đột phá của Hàn Quốc trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa

Robot cá: Giải pháp công nghệ mở ra kỷ nguyên nuôi thủy sản thông minh

F&B đẩy mạnh cam kết xanh góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn thiên nhiên

Dự án Noble Crystal Long Biên và Noble Palace Long Biên: Tạo ra khu đô thị xanh hài hòa với thiên nhiên, nhiều tiện ích hiện đại

Bệnh viện Đa khoa Hoàng Việt: Hướng tới không gian xanh trong đô thị y tế tương lai

Công ty Châu Giang tiên phong chuyển đổi số trong sản xuất lan hồ điệp

Tái thiết không gian xanh cho Hà Nội: Những mảng màu cần được nối lại

Hồng Hạc City: Định hình chuẩn mực đô thị xanh hiện đại tại miền Bắc

Dưa hấu đã mất mùa còn rớt giá thê thảm, nông dân thủ phủ dưa hấu ở Quảng Nam "khóc ròng"

Dự án Phú Thị Riverside: Phát triển một đô thị xanh bền vững trong lòng Thủ đô Hà Nội

Khai mạc triển lãm mỹ thuật với chủ đề “Bài ca thống nhất”tại Hà Nội

Cây kim tiền ra hoa: Dấu hiệu tài lộc và cách chăm để đón lộc trời

Thành lập TT Bảo vệ rừng và Di sản thế giới Phong Nha-Kẻ Bàng: Vùng lõi của di sản, điểm sáng cho bảo tồn

Chiêm ngưỡng ngôi chùa được làm từ vỏ ốc và san hô độc nhất vô nhị ở Việt Nam

Về Bắc Ninh ăn dưa gang muối đắm đuối hương vị quê nhà

Phát hiện lại loài cá đầu rắn Chel sau 85 năm: Một kỳ tích trong thế giới động vật

Biến hóa sân thượng 33m² thành khu vườn đẹp như tranh vẽ giữa lòng thành phố

Bí ẩn đàn dê sống sót hơn 250 năm không nước ngọt trên đảo hoang Brazil

Khám phá 4 loài chim cảnh khiến người Trung Hoa mê đắm qua bao thế kỷ

Người phụ nữ Việt và những mùa mộc lan nở rộ ở châu Âu

Bí quyết chọn cây cảnh hợp mệnh Kim, trồng đến đâu lộc đến đó

Chanh ngón tay – "Bảo vật" mới của giới bonsai Việt

Khu vườn rực rỡ sắc hoa của người đàn ông 73 tuổi ở Bắc Giang

Hồng Hạc City: Định hình chuẩn mực đô thị xanh hiện đại tại miền Bắc

5 loại cây thơm tự nhiên, đủ sức thay thế cả kệ tinh dầu

Giải mã tín dụng xanh: Chìa khóa thúc đẩy phát triển bền vững trong xã hội hiện đại

Công ty Châu Giang tiên phong chuyển đổi số trong sản xuất lan hồ điệp

Tái thiết không gian xanh cho Hà Nội: Những mảng màu cần được nối lại

Tín dụng xanh - Hướng đi tất yếu của ngành ngân hàng trong chiến lược tăng trưởng xanh bền vững

HP Việt Nam với chiến dịch trồng cây xanh vì một tương lai bền vững

Phạm Tùng Thiên – Người "thổi hồn" vào Mai chiếu thủy đất An Giang

Nghệ nhân "răng Sún" ở Hội An thổi hồn vào gốc tre, đưa nghề lạ ra thế giới

Biến vỏ ốc xấu xí thành tác phẩm khảm long lanh, giá trị tiền tỷ

“Vũ điệu thiên nga” - Tuyệt phẩm bonsai hàng chục tỉ của đại gia Thái Nguyên

Từ giấc mơ tuổi thơ của cô gái nhỏ đến khu vườn phố thị đầy rau xanh, hoa nở rực rỡ ai cũng ước ao

Chiêm ngưỡng ngôi chùa được làm từ vỏ ốc và san hô độc nhất vô nhị ở Việt Nam

“Đại lão” bồ đề hơn 900 năm tuổi, xòe tay giữa làng cổ Dịch Diệp

Ngắm ngôi nhà cổ bằng gỗ mít triệu đô không bán của lão nông xứ Quảng

Cây dành dành: Vị thuốc trong chậu cảnh ai cũng nên biết
