Hợp tác công – tư thúc đẩy du lịch nông nghiệp vùng nho, táo Nam Trung Bộ

Tiềm năng lớn từ vùng nho, táo Nam Trung Bộ

Khu vực phía nam Khánh Hòa (Ninh Thuận cũ) và đông bắc Lâm Đồng (Bình Thuận cũ) được xem là “thủ phủ” của nho và táo. Theo TS Phạm Trung Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (Viện Nha Hố), hai loại cây trồng này nhiều năm qua mang lại nguồn thu ổn định, giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu nông nghiệp địa phương.

Hiện toàn vùng có khoảng 1.200–1.300 ha nho với sản lượng 25.000–30.000 tấn mỗi năm, cùng khoảng 1.000 ha táo tập trung ở khu vực đồng bằng và ven biển.

Du lịch nông nghiệp đang dần trở thành xu thế hiện nay. Ảnh: PC.

Trong vài năm gần đây, xu hướng du lịch trải nghiệm nông nghiệp phát triển mạnh, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Các vườn nho Ba Mọi, Thái An, đồng cừu An Hòa, ao sen Mỹ Nghiệp… trở thành điểm đến quen thuộc. Nhiều sản phẩm chế biến như rượu nho, mứt nho, siro nho, mật táo hay táo sấy ngày càng đa dạng, được thị trường đánh giá cao.

Dù vậy, phát triển du lịch nông nghiệp vẫn gặp nhiều hạn chế: mô hình tự phát, thiếu liên kết, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, hoạt động quảng bá và đào tạo nhân lực còn yếu. “Hợp tác công – tư trong khuyến nông gắn với du lịch là giải pháp cần thiết để phát triển bền vững”, TS Hiếu nhận định.

Mô hình hợp tác nhiều bên cùng hưởng lợi

Trước thực trạng trên, Viện Nha Hố đã xây dựng mô hình liên kết sản xuất nho và táo theo tiêu chuẩn VietGAP gắn với du lịch sinh thái tại phía nam Khánh Hòa và đông bắc Lâm Đồng. Mô hình có quy mô 16 ha (8 ha nho, 8 ha táo), với 80 hộ nông dân tham gia.

Viện phối hợp với chính quyền địa phương cung ứng giống táo đạt chất lượng, vật tư làm giàn, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đạt chuẩn. Đồng thời, các lớp tập huấn được triển khai nhằm hướng dẫn nông dân quy trình canh tác VietGAP, kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh tổng hợp, kiến thức về du lịch sinh thái và kỹ năng phục vụ du khách.

Viện Nha Hố đã xây dựng mô hình liên kết sản xuất nho, táo theo hướng VietGAP gắn với du lịch sinh thái. Ảnh: PC.

Nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã như HTX Dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thái An, HTX nông nghiệp Phước Thể, Công ty TNHH Sản xuất và Thu mua nông sản Thái Thuận tham gia liên kết chuỗi giá trị từ sản xuất, thu mua, chế biến đến tiêu thụ nho, táo. Các đơn vị này đóng vai trò phát triển sản phẩm du lịch nông nghiệp, đầu tư cơ sở vật chất phục vụ khách tham quan, đồng thời tạo việc làm và tăng thu nhập cho cộng đồng.

TS Hiếu cho biết hợp tác công – tư giúp huy động nguồn lực xã hội, giảm gánh nặng ngân sách nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả đầu tư. Nhà nước hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối thị trường và xây dựng thương hiệu vùng nho – táo; doanh nghiệp đảm nhận khâu công nghệ, cơ sở vật chất, bao tiêu đầu ra ổn định.

Tác động kinh tế – xã hội rõ rệt

Nhờ chương trình đào tạo và chuyển giao kỹ thuật từ Viện Nha Hố và các đơn vị liên kết, nông dân tiếp cận được phương thức sản xuất tiên tiến, nâng cao kỹ năng và ý thức sản xuất sạch theo tiêu chuẩn VietGAP.

Mô hình còn tạo thêm nhiều việc làm trong lĩnh vực sản xuất, hướng dẫn du lịch, dịch vụ lưu trú và ẩm thực, góp phần giảm nghèo bền vững cho khu vực nông thôn. Sự gắn kết giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân giúp hình thành các hợp tác xã kiểu mới, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

“Trong mô hình này, Nhà nước định hướng sản xuất VietGAP; doanh nghiệp đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm, xử lý rác thải; đồng thời hỗ trợ xây dựng tour du lịch trải nghiệm vườn nho, táo kết hợp văn hóa và ẩm thực bản địa. Sự phối hợp này giúp lan tỏa thương hiệu vùng nho – táo Nam Trung Bộ”, TS Hiếu đánh giá.