Sự thật và huyền thoại về loài cây “biết đi” trong rừng nhiệt đới

Socratea exorrhiza – loài cây cọ được mệnh danh là “cây biết đi” nhờ bộ rễ đặc biệt, nhưng liệu khả năng di chuyển của nó có thực sự là hiện tượng sinh học?
aa

Trong những cánh rừng mưa rậm rạp của Trung và Nam Mỹ, có một loài cây mang cái tên gợi sự tò mò: “cây biết đi”. Tên khoa học của nó là Socratea exorrhiza, một loài cọ đặc biệt có bộ rễ mọc dài, cắm xuống đất như những chiếc chân nhện. Cấu trúc rễ này khiến cây trông như thể đang bước đi giữa rừng rậm, tạo nên hình ảnh kỳ lạ và hấp dẫn trong mắt du khách và giới khoa học.

Đây là một loài cây kỳ lạ trên thế giới có hệ thống rễ phức tạp hoạt động như chân, giúp cây liên tục di chuyển về phía ánh sáng mặt trời khi chuyển mùa.
Đây là một loài cây kỳ lạ trên thế giới có hệ thống rễ phức tạp hoạt động như chân, giúp cây liên tục di chuyển về phía ánh sáng mặt trời khi chuyển mùa. Ảnh: Wikipedia

Sự “chuyển động” của cây diễn ra rất chậm – nếu có thật – bằng cách mọc thêm rễ mới về phía có ánh sáng hoặc nền đất vững chắc, trong khi các rễ cũ dần khô héo, nhấc khỏi mặt đất. Một số truyền thuyết địa phương thậm chí cho rằng cây có thể “đi” được đến 20 mét mỗi năm, tương đương vài centimet mỗi ngày.

Peter Vrsansky, nhà cổ sinh vật học từ Viện Hàn lâm Khoa học Slovakia, từng tuyên bố ông tận mắt chứng kiến hiện tượng này trong một chuyến thám hiểm ở Ecuador. Ông cho rằng việc cây mọc rễ mới để tìm nền đất ổn định là một chiến lược sinh tồn sau khi đất bị xói mòn. Theo ông, cây uốn cong dần theo hướng rễ mới, trong khi rễ cũ bị bỏ lại phía sau – một quá trình kéo dài hàng năm trời.

Cây có thể di chuyển từ nơi râm mát ra ánh sáng mặt trời để phát triển lá.
Cây có thể di chuyển từ nơi râm mát ra ánh sáng mặt trời để phát triển lá. Ảnh: Wikipedia

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình. Năm 2005, nhà sinh vật học Gerardo Avalos công bố một nghiên cứu cho thấy Socratea exorrhiza thực chất không hề di chuyển. Theo ông, bộ rễ chỉ đơn thuần giúp cây đứng vững và thích nghi với môi trường, còn việc cây “biết đi” chỉ là một huyền thoại được các hướng dẫn viên truyền miệng để tăng phần kỳ bí cho chuyến tham quan rừng nhiệt đới. "Thực chất cây chỉ mở rộng tán bằng cách mọc thêm rễ sang một phía chứ không hề dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu", ông khẳng định.

Bỏ qua tranh cãi, loài cây này vẫn giữ vai trò quan trọng trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới. Lá của nó là thức ăn cho khỉ và lười; thân cây là nơi trú ẩn của nhiều loài côn trùng; còn với con người, lá và thân cây được dùng để dệt giỏ, lợp mái và xây dựng.

Đã có một cuộc tranh luận kéo dài về những cây cọ biết đi này trong cộng đồng khoa học.
Đã có một cuộc tranh luận kéo dài về những cây cọ biết đi này trong cộng đồng khoa học. Ảnh: Wikipedia

Dù sự thật có thể không ly kỳ như truyền thuyết, nhưng “cây biết đi” vẫn là một minh chứng sinh động cho sự đa dạng và kỳ diệu của thiên nhiên – nơi mà ngay cả những điều tưởng như không thể vẫn khiến con người không ngừng đặt câu hỏi và khám phá.

Bích Bông

Tin mới

Cây cũng biết hù dọa: 16 loài thực vật kỳ quái nhất thế giới

Cây cũng biết hù dọa: 16 loài thực vật kỳ quái nhất thế giới

Từ những bông hoa có hình dáng như trái tim rỉ máu đến loài cây phát ra mùi xác thối để thu hút côn trùng, thế giới thực vật kỳ quái hơn ta tưởng rất nhiều.
1,3 tỷ lượt xem: Vải thiều thành siêu sao mạng xã hội Trung Quốc, đưa nông nghiệp - văn hóa - du lịch cùng bứt phá

1,3 tỷ lượt xem: Vải thiều thành siêu sao mạng xã hội Trung Quốc, đưa nông nghiệp - văn hóa - du lịch cùng bứt phá

Vải thiều Mậu Danh đang tạo nên cơn sốt khắp mạng xã hội Trung Quốc, trở thành biểu tượng ngọt ngào được hàng triệu người dân khắp cả nước tích cực quảng bá. Từ các video triệu view trên Douyin đến những màn thử thách độc đáo và chiến dịch livestream bùng nổ, vải thiều không chỉ là nông sản mà đã trở thành tài sản văn hóa mới, góp phần quảng bá thành phố Mậu Danh và thu hút khách du lịch.
Trung Quốc: Nông dân sập bẫy "AI biến hình" lừa đảo hàng tỷ đồng

Trung Quốc: Nông dân sập bẫy "AI biến hình" lừa đảo hàng tỷ đồng

Những câu chuyện đau lòng từ Trung Quốc đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới, vô cùng tinh vi: sử dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) để giả mạo hình ảnh và giọng nói, nhắm vào những nông dân, những người chưa có nhiều kinh nghiệm về công nghệ. Hàng tỷ đồng mồ hôi công sức của bà con có thể "bốc hơi" chỉ sau một cuộc gọi hay video "ảo".

Tin bài khác

Cá cảnh “lên sóng”, tiền đổ về bể: Trung Quốc biến thú chơi tĩnh lặng thành ngành sinh lời tỷ đô từ livestream

Cá cảnh “lên sóng”, tiền đổ về bể: Trung Quốc biến thú chơi tĩnh lặng thành ngành sinh lời tỷ đô từ livestream

Từ một thú vui tao nhã trong vườn nhà, ngành cá cảnh Trung Quốc đang lột xác nhờ làn sóng thương mại điện tử và đặc biệt là hình thức bán hàng qua livestream. Với quy mô sản xuất hàng trăm tỷ nhân dân tệ mỗi năm, cá cảnh đang vươn mình trở thành một "cơn sốt mới" trên các nền tảng mạng xã hội.
Nhựa tan trong nước biển: Hướng đi tiềm năng cho đại dương sạch

Nhựa tan trong nước biển: Hướng đi tiềm năng cho đại dương sạch

Trong bối cảnh ô nhiễm nhựa trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất toàn cầu, nhiều quốc gia và tổ chức nghiên cứu đang không ngừng tìm kiếm các giải pháp công nghệ mới nhằm thay thế nhựa truyền thống, thúc đẩy phát triển bền vững. Nhật Bản vừa công bố một phát minh đáng chú ý: vật liệu nhựa có khả năng phân hủy hoàn toàn trong nước biển chỉ sau vài giờ.
AgroChemEx Vietnam 2025: Không gian kết nối doanh nghiệp nông dược, mở rộng thị trường toàn cầu

AgroChemEx Vietnam 2025: Không gian kết nối doanh nghiệp nông dược, mở rộng thị trường toàn cầu

AgroChemEx Vietnam 2025 chính thức khai mạc tại TP.HCM với sự góp mặt của hơn 350 doanh nghiệp trong và ngoài nước. Triển lãm quốc tế phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và hóa chất nông nghiệp mở ra không gian kết nối công nghệ – thị trường, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp xanh Việt Nam.
Xem thêm
Nhà vườn Phạm Huế: Đam mê cây xanh và triết lý “chung một cội nguồn”

Nhà vườn Phạm Huế: Đam mê cây xanh và triết lý “chung một cội nguồn”

Chủ nhà vườn Phạm Huế không chỉ tạo tác cây cảnh, mà còn nuôi dưỡng một tình yêu bền bỉ với thiên nhiên, với nghệ thuật và với cội nguồn gia đình.
Nhà vườn An Hiên: "Tinh hoa đệ nhất nhà vườn" xứ Huế

Nhà vườn An Hiên: "Tinh hoa đệ nhất nhà vườn" xứ Huế

Nằm yên ả bên bờ bắc sông Hương, nhà vườn An Hiên từ lâu được mệnh danh là “tinh hoa đệ nhất nhà vườn" xứ Huế.
Hành trình săn lùng và vận chuyển cây sanh cổ thụ từ An Giang ra Hà Nội

Hành trình săn lùng và vận chuyển cây sanh cổ thụ từ An Giang ra Hà Nội

Nghệ nhân Vũ Xuân Lành (biệt danh “Gã Đầu Bạc”) vừa hoàn thành việc di dời cây sanh cổ thụ gần 100 năm tuổi từ An Giang về Hà Nội.
Người xưa dạy: Chọn cây hợp mệnh để giữ khí nhà, vượng tài, an thân

Người xưa dạy: Chọn cây hợp mệnh để giữ khí nhà, vượng tài, an thân

Chọn cây hợp mệnh không chỉ giúp “phúc khí đầy nhà, tài lộc vào cửa” mà còn tạo nên thế vượng bền vững cho gia đạo.
Người xưa dặn con cháu nên trồng 3 loại cây này ở hướng Thanh Long

Người xưa dặn con cháu nên trồng 3 loại cây này ở hướng Thanh Long

Trong truyền thống Á Đông, mỗi loại cây, mỗi vị trí trồng trong sân vườn đều mang theo một triết lý phong thủy sâu sắc.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân và cây xanh quê trăm tuổi: Dấu thời gian in trên gân rễ

Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân và cây xanh quê trăm tuổi: Dấu thời gian in trên gân rễ

Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân đã có những chia sẻ với Tạp chí Việt Nam hương sắc về tác phẩm xanh quê cổ thụ “Nam Tào Bắc Đẩu” có tuổi đời hơn 100 năm.
Từ chiếc lá tưởng như bỏ đi, nữ nhân viên văn phòng khởi nghiệp với nước rửa chén sinh học

Từ chiếc lá tưởng như bỏ đi, nữ nhân viên văn phòng khởi nghiệp với nước rửa chén sinh học

Chị Âu Chúc Mai (Kiên Giang) quyết định khởi nghiệp với sản phẩm nước rửa chén sinh học lên men từ... lá ổi, loại lá vốn bị xem là phế phẩm trong vườn nhà.
Giữ hồn đá cổ, tôn vinh bonsai nghệ thuật tại khu vườn của nghệ nhân Hưng Yên

Giữ hồn đá cổ, tôn vinh bonsai nghệ thuật tại khu vườn của nghệ nhân Hưng Yên

Khu vườn của nghệ nhân Chử Minh Nghiệp ở Văn Giang (Hưng Yên) là không gian hoài cổ độc đáo, nơi hội tụ bonsai nghệ thuật và hàng trăm hiện vật đá cổ quý hiếm.
"Đất lành chim đậu" và 4 loài vật mang lại may mắn khi xuất hiện tình cờ trong nhà

"Đất lành chim đậu" và 4 loài vật mang lại may mắn khi xuất hiện tình cờ trong nhà

Không phải ngẫu nhiên mà tổ tiên ta đúc kết câu “đất lành chim đậu” – một câu thành ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa triết lý sống, triết lý ứng xử với thiên nhiên.
Ba nông dân đổi đời "trồng ra bạc tỷ" khi chuyển đổi cây trồng

Ba nông dân đổi đời "trồng ra bạc tỷ" khi chuyển đổi cây trồng

Không ít người trong số đó đã “trồng ra bạc tỷ” từ những loại cây tưởng chừng dân dã, ít ai ngờ tới.
Cập nhật quy định kiểm dịch: Thông tư số 28/2025/TT-BNNMT có hiệu lực từ ngày 1/7/2025

Cập nhật quy định kiểm dịch: Thông tư số 28/2025/TT-BNNMT có hiệu lực từ ngày 1/7/2025

Từ ngày 1/7/2025, Thông tư số 28/2025/TT-BNNMT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường chính thức có hiệu lực, thay đổi quy trình kiểm dịch sản phẩm động vật nhập khẩu
Sửa đổi quy trình đánh giá sản phẩm OCOP theo Quyết định 1489/QĐ-TTg mới nhất

Sửa đổi quy trình đánh giá sản phẩm OCOP theo Quyết định 1489/QĐ-TTg mới nhất

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1489/QĐ-TTg ngày 6/7/2025 sửa đổi, bổ sung một số nội dung Quyết định số 148/QĐ-TTg.
Thay đổi đơn vị hành chính: Doanh nghiệp cần cập nhật để không bị gián đoạn hoạt động

Thay đổi đơn vị hành chính: Doanh nghiệp cần cập nhật để không bị gián đoạn hoạt động

Việc chuyển đổi từ đơn vị hành chính ba cấp sang hai cấp đang đặt ra những thử thách chưa từng có cho doanh nghiệp trên nhiều lĩnh vực. Không chỉ gây ra
Vì sao nhiều người trồng cây cảnh được một thời gian là cây héo chết?

Vì sao nhiều người trồng cây cảnh được một thời gian là cây héo chết?

Nhiều người yêu thích cây cảnh nhưng lại gặp phải tình trạng chung: trồng cây nào, cây đó héo úa hoặc chết sau một thời gian ngắn.
Hướng dẫn cập nhật địa chỉ người nộp thuế theo địa giới hành chính mới

Hướng dẫn cập nhật địa chỉ người nộp thuế theo địa giới hành chính mới

Việc điều chỉnh địa giới hành chính đang khiến nhiều người nộp thuế bối rối khi địa chỉ trên hóa đơn không trùng với giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Văn Phú – Đèo Cả đề xuất Đại lộ cảnh quan ven sông Hồng

Văn Phú – Đèo Cả đề xuất Đại lộ cảnh quan ven sông Hồng

Liên danh Công ty CP Phát triển Bất động sản Văn Phú và Tập đoàn Đèo Cả vừa đề xuất dự án “Đại lộ và cảnh quan ven sông Hồng” theo hình thức đối tác công tư.
Lạng Sơn siết chặt quản lý vật tư nông nghiệp, đảm bảo vụ mùa thắng lợi

Lạng Sơn siết chặt quản lý vật tư nông nghiệp, đảm bảo vụ mùa thắng lợi

Nhằm đảm bảo vụ mùa đạt kết quả cao, các ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn đang tập trung tăng cường công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp (VTNN).
Cây cũng biết hù dọa: 16 loài thực vật kỳ quái nhất thế giới

Cây cũng biết hù dọa: 16 loài thực vật kỳ quái nhất thế giới

Từ những bông hoa có hình dáng như trái tim rỉ máu đến loài cây phát ra mùi xác thối để thu hút côn trùng, thế giới thực vật kỳ quái hơn ta tưởng rất nhiều.
Báo quốc tế: Cá cơm ít dần, nước mắm truyền thống Việt Nam đối mặt tương lai bất định

Báo quốc tế: Cá cơm ít dần, nước mắm truyền thống Việt Nam đối mặt tương lai bất định

Biến đổi khí hậu và tình trạng đánh bắt quá mức đang khiến cá cơm - nguyên liệu không thể thiếu để làm nước mắm truyền thống ngày càng khan hiếm.
Tìm lời giải cho bài toán khai thác đất bãi ven sông Hồng

Tìm lời giải cho bài toán khai thác đất bãi ven sông Hồng

Hà Nội có hơn 10.000ha đất bãi ven sông Hồng giàu tiềm năng, nhưng lâu nay vẫn bị khai thác manh mún. Cần cơ chế đặc thù để phát huy hiệu quả vùng đất này.
Bắp cải tí hon: Giống rau "ngoại" đắt đỏ luôn bán chạy tại siêu thị Việt

Bắp cải tí hon: Giống rau "ngoại" đắt đỏ luôn bán chạy tại siêu thị Việt

Trong vài năm gần đây, bắp cải tí hon xuất hiện ngày càng nhiều trong các siêu thị cao cấp, nhà hàng ẩm thực phương Tây tại Việt Nam với giá dao động từ 180.000
Loại quả khổng lồ này đang là điểm nhấn thú vị của du lịch sáng tạo tại Đà Lạt

Loại quả khổng lồ này đang là điểm nhấn thú vị của du lịch sáng tạo tại Đà Lạt

Với kích thước có thể lên tới hàng trăm ký mỗi quả, bí ngô khổng lồ không chỉ là loại nông sản gây tò mò mà còn trở thành điểm nhấn du lịch độc đáo tại Đà Lạt.
Chanh ngón tay: loại chanh đắt nhất thế giới, giới nhà giàu Việt vẫn tranh nhau đặt mua

Chanh ngón tay: loại chanh đắt nhất thế giới, giới nhà giàu Việt vẫn tranh nhau đặt mua

Chanh ngón tay (Finger Lime), hay còn gọi là chanh móng tay, là một trong những loại trái cây độc đáo và đắt đỏ bậc nhất trong họ cam chanh.
Công ty Môi Trường Xanh trúng hàng loạt gói thầu chăm sóc cây xanh tại nhiều địa phương

Công ty Môi Trường Xanh trúng hàng loạt gói thầu chăm sóc cây xanh tại nhiều địa phương

Công ty Môi Trường Xanh với vai trò liên danh hay độc lập luôn tham gia và trúng nhiều dự án, gói thầu duy trì, chăm sóc cảnh quan, cây xanh đô thị.
Sầu riêng vươn đất đồi, hai nông dân đổi đời

Sầu riêng vươn đất đồi, hai nông dân đổi đời

Từng đối mặt với khó khăn vì địa hình đồi dốc, đất đá cằn cỗi, nhưng hai nông dân ở Đồng Nai và Lâm Đồng đã tìm thấy cơ hội làm giàu nhờ cây sầu riêng.
Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ ngày 27/6/2025.
Những loại cây trồng quanh nhà “gắn liền phúc khí”, dân gian cho rằng không nên chặt bỏ

Những loại cây trồng quanh nhà “gắn liền phúc khí”, dân gian cho rằng không nên chặt bỏ

Theo quan niệm dân gian, những loại cây sau đây nếu đã bén rễ lâu năm trong vườn nhà thì nên giữ lại, bởi chặt bỏ đôi khi dễ dẫn tới xáo trộn về phong thủy.
Thiên đường sen và thung lũng hoa giữa lòng Thủ đô

Thiên đường sen và thung lũng hoa giữa lòng Thủ đô

Điều khiến Hồ Tây trở nên đặc biệt hơn cả, chính là cảnh sắc bốn mùa thay đổi, mà nổi bật nhất là mùa sen tháng sáu và thung lũng hoa nở rộ quanh năm.
Không gian xanh đô thị: Cây - hoa cảnh có thể làm nên một thành phố đẹp đến mức nào?

Không gian xanh đô thị: Cây - hoa cảnh có thể làm nên một thành phố đẹp đến mức nào?

Công viên Thống Nhất (tên cũ là công viên Lê-nin) không chỉ là điểm vui chơi, giải trí quen thuộc, mà còn là một mô hình sinh thái thực vật cảnh tiêu biểu.
Lá phổi sinh thái mang tên Công viên Thực vật cảnh Việt Nam

Lá phổi sinh thái mang tên Công viên Thực vật cảnh Việt Nam

Công viên Thực vật cảnh Việt Nam (Thanh Trì, Hà Nội) là nơi lưu giữ hơn 2.000 loài cây cảnh quý.
Hành trình săn lùng và vận chuyển cây sanh cổ thụ từ An Giang ra Hà Nội

Hành trình săn lùng và vận chuyển cây sanh cổ thụ từ An Giang ra Hà Nội

Nghệ nhân Vũ Xuân Lành (biệt danh “Gã Đầu Bạc”) vừa hoàn thành việc di dời cây sanh cổ thụ gần 100 năm tuổi từ An Giang về Hà Nội.
Xem thêm
Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân và cây xanh quê trăm tuổi: Dấu thời gian in trên gân rễ

Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân và cây xanh quê trăm tuổi: Dấu thời gian in trên gân rễ

Nghệ nhân Nguyễn Văn Vân đã có những chia sẻ với Tạp chí Việt Nam hương sắc về tác phẩm xanh quê cổ thụ “Nam Tào Bắc Đẩu” có tuổi đời hơn 100 năm.
Xem thêm
Hướng dẫn quy trình nuôi động vật hoang dã đúng pháp luật và đầy đủ thủ tục

Hướng dẫn quy trình nuôi động vật hoang dã đúng pháp luật và đầy đủ thủ tục

Việc nuôi động vật hoang dã, đặc biệt là các loài quý hiếm, đang được quy định chặt chẽ theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP và Nghị định 84/2021/NĐ-CP.
Xem thêm
Nghe nghệ nhân Dũng Coca chỉ cách khai thác duối tự nhiên về làm cảnh

Nghe nghệ nhân Dũng Coca chỉ cách khai thác duối tự nhiên về làm cảnh

Nghệ nhân Dũng Coca - người có hàng chục năm gắn bó với duối cảnh, đã chia sẻ cách khai thác, tuyển chọn và “thổi hồn” vào những gốc duối tự nhiên.
Xem thêm
Ngắm dàn bonsai "mọc ngược" độc lạ của nghệ nhân xứ Quảng

Ngắm dàn bonsai "mọc ngược" độc lạ của nghệ nhân xứ Quảng

Tại Quảng Nam có một "dị nhân" trồng cây cảnh “quái dị”, một cách chơi khác biệt, độc đáo và được giới cây cảnh gọi là “bonsai ngược”.
Xem thêm