Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy bức tranh thương mại phân bón Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 có nhiều điểm sáng tích cực, với tốc độ tăng trưởng đồng đều cả về xuất khẩu lẫn nhập khẩu. Đây là dấu hiệu cho thấy chuỗi cung ứng phân bón đang bước vào giai đoạn phục hồi mạnh mẽ sau những biến động kéo dài từ đại dịch, biến động giá nguyên liệu toàn cầu và chính sách thương mại của các quốc gia xuất – nhập khẩu.
 |
| Thị trường phân bón Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng trưởng mạnh ở cả hai chiều xuất và nhập khẩu. - (Anh: minh họa) |
Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu được tổng cộng 1,12 triệu tấn phân bón ra thị trường quốc tế, đạt trị giá 449,61 triệu USD. So với cùng kỳ năm 2024, lượng xuất khẩu tăng 23,9% và kim ngạch tăng 24,2%. Giá xuất khẩu trung bình đạt 401,8 USD/tấn, tăng nhẹ 0,2% so với mức giá trung bình của 6 tháng đầu năm 2024. Những con số này cho thấy ngành phân bón đã duy trì được tốc độ tăng trưởng tích cực và ổn định, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu sử dụng phân bón tại nhiều thị trường đang phục hồi theo chu kỳ sản xuất nông nghiệp.
Riêng trong tháng 6/2025, Việt Nam xuất khẩu 171.353 tấn phân bón, trị giá 77,61 triệu USD. Mặc dù lượng xuất khẩu giảm 8,3% so với tháng 5/2025 và giảm 0,9% so với tháng 6/2024, nhưng giá xuất khẩu trung bình tăng mạnh lên mức 453 USD/tấn, cao hơn 8,5% so với tháng 5/2025 và tăng đến 21,9% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy thị trường đang có xu hướng “bù giá” thay vì “bù lượng”, phản ánh một phần tác động tích cực của biến động giá phân bón toàn cầu và chi phí logistics được kiểm soát.
Campuchia tiếp tục là thị trường xuất khẩu phân bón lớn nhất của Việt Nam, chiếm 33,9% tổng lượng xuất khẩu và 32,1% tổng kim ngạch, với 379.120 tấn trị giá 144,31 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2025. Mặc dù giá bán trung bình sang thị trường này giảm 6,9% so với cùng kỳ, nhưng sản lượng tăng tới 51,6% và kim ngạch tăng 41,2% cho thấy nhu cầu từ Campuchia vẫn rất lớn. Việt Nam đang ngày càng khẳng định vai trò là nguồn cung phân bón chiến lược cho nền nông nghiệp của quốc gia láng giềng này.
 |
| Xuất khẩu phân bón 6 tháng năm 2025 (Tính toán từ số liệu công bố ngày 10/7/2025 của Cục HQ. - (Ảnh: Vinanet/VITIC) |
Hàn Quốc đứng thứ hai trong danh sách các thị trường xuất khẩu phân bón của Việt Nam, đạt 108.978 tấn với trị giá 44,74 triệu USD. Giá bán trung bình là 410,6 USD/tấn, giảm nhẹ 0,7% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là thị trường có tiềm năng ổn định và bền vững, nhờ vào các cơ chế thương mại ưu đãi trong khuôn khổ FTA giữa Việt Nam và Hàn Quốc, đồng thời phản ánh sự tin cậy vào chất lượng phân bón của doanh nghiệp Việt Nam.
Malaysia là thị trường quan trọng tiếp theo, đạt 80.681 tấn xuất khẩu với trị giá 33,9 triệu USD, giá trung bình 420,2 USD/tấn. Đây là thị trường có mức tăng trưởng vượt trội cả về lượng (tăng 33,8%), kim ngạch (tăng 56,9%) và giá bán (tăng 17,2%). Sự tăng trưởng này không chỉ đến từ nhu cầu nội địa của Malaysia mà còn là kết quả của các hoạt động xúc tiến thương mại, cải thiện chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh về giá của phân bón Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á.
Tổng thể, xuất khẩu phân bón của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt kết quả rất tích cực ở hầu hết các thị trường. Đáng chú ý, các thị trường trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương vẫn chiếm tỷ trọng lớn, phản ánh định hướng thương mại rõ ràng và phù hợp của ngành phân bón trong bối cảnh nhu cầu khu vực tăng cao theo chu kỳ canh tác, đặc biệt là tại các nước có mùa vụ canh tác chính vào quý I và II hàng năm.
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu phân bón vào Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh. Tổng lượng nhập khẩu đạt 3,18 triệu tấn, trị giá trên 1,05 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2024, lượng nhập khẩu tăng 23%, kim ngạch tăng 25,4% và giá trung bình tăng 2%, đạt mức 330,7 USD/tấn. Điều này cho thấy nhu cầu tiêu thụ phân bón trong nước vẫn duy trì ở mức cao, đồng thời phản ánh một phần xu hướng tăng giá nguyên liệu đầu vào và sự chủ động trong tích trữ nguồn cung của các doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh.
Trong tháng 6/2025 riêng lẻ, lượng phân bón nhập khẩu đạt 802.691 tấn, trị giá 301,97 triệu USD. So với tháng 5/2025, lượng tăng 45,9%, kim ngạch tăng 73,6% và giá trung bình tăng 19%. Đáng chú ý, so với cùng kỳ tháng 6/2024, lượng nhập khẩu tăng đến 76%, kim ngạch tăng 95,8% và giá tăng 11,2%. Đây là mức tăng rất mạnh, cho thấy tốc độ mở rộng của ngành phân phối và dự trữ phân bón tại thị trường nội địa, đặc biệt khi các địa phương đang bước vào cao điểm vụ Hè – Thu và chuẩn bị cho Đông – Xuân.
 |
| Nhập khẩu phân bón 6 tháng đầu năm 2025 (Tính toán từ số liệu công bố ngày 10/7/2025 của CHQ). - (Ảnh: Vinanet/VITIC) |
Trung Quốc vẫn là nguồn cung phân bón lớn nhất cho Việt Nam, chiếm 42,4% tổng lượng nhập khẩu và 38,2% tổng trị giá, đạt 1,35 triệu tấn, trị giá 402,01 triệu USD, giá trung bình 298,3 USD/tấn. Tất cả các chỉ số đều tăng so với cùng kỳ năm trước, với mức tăng 30,4% về lượng, 35,8% về kim ngạch và 4,2% về giá. Mối quan hệ thương mại ổn định giữa hai nước, cộng với chi phí vận chuyển thấp và nguồn cung dồi dào đã giúp Trung Quốc duy trì vai trò chủ đạo trong chuỗi cung ứng phân bón cho Việt Nam.
Nga là đối tác cung cấp phân bón lớn thứ hai cho Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025, chiếm 14,8% về lượng và 21% về kim ngạch. Tổng cộng, Việt Nam nhập 470.489 tấn phân bón từ Nga, trị giá 221,67 triệu USD, giá trung bình 471,2 USD/tấn – cao nhất trong số các đối tác lớn. Mức tăng trưởng đều ở cả ba chỉ số (tăng gần 30% về lượng, 35,1% về kim ngạch và 4% về giá) cho thấy nguồn hàng từ Nga có chất lượng cao và vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh bất chấp những khó khăn trong logistics toàn cầu.
Lào cũng là một thị trường đáng chú ý trong cơ cấu nhập khẩu phân bón của Việt Nam, với 227.951 tấn trị giá 64,28 triệu USD, giá trung bình 282 USD/tấn. Mức tăng trưởng 32,2% về lượng và 42,2% về kim ngạch cho thấy Lào đang trở thành một điểm trung chuyển và bổ sung nguồn cung hiệu quả cho thị trường phân bón Việt Nam, đặc biệt với các loại phân bón chuyên dụng và phân trung – vi lượng.
Sự tăng trưởng mạnh mẽ của nhập khẩu từ các khu vực có Hiệp định thương mại tự do cũng là điểm đáng lưu ý. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam nhập khẩu 2,06 triệu tấn phân bón từ thị trường RCEP, trị giá 580,78 triệu USD, tăng lần lượt 26,8% và 29,2%. Từ thị trường CPTPP, nhập khẩu đạt 377.770 tấn, trị giá 79,17 triệu USD, tăng 18,7% về lượng và 27% về trị giá. Riêng từ khu vực Đông Nam Á, Việt Nam nhập khẩu 371.823 tấn trị giá 110,69 triệu USD, tăng 20% về lượng và 16,4% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024.
Tổng thể, thị trường phân bón Việt Nam đang chứng kiến giai đoạn tăng trưởng mạnh cả về quy mô và giá trị thương mại, trong đó xuất khẩu giữ được vị thế ổn định và có khả năng mở rộng tại các thị trường lân cận, còn nhập khẩu tăng theo đúng chu kỳ tiêu thụ nông nghiệp trong nước. Giá phân bón đang tăng nhẹ nhưng không đột biến, tạo điều kiện thuận lợi cho cả người sản xuất và nhà phân phối trong việc xây dựng kế hoạch dài hạn.
Dự báo trong nửa cuối năm 2025, thị trường phân bón sẽ tiếp tục duy trì đà sôi động, đặc biệt trong bối cảnh thời tiết thuận lợi, các gói tín dụng nông nghiệp được triển khai mạnh, và cơ hội từ các FTA tiếp tục được khai thác. Tuy nhiên, những biến động giá nguyên liệu toàn cầu, tình hình vận chuyển quốc tế và chính sách thương mại tại một số nước đối tác vẫn có thể ảnh hưởng đến cung – cầu cục bộ. Do đó, các doanh nghiệp cần chủ động dự báo, cân đối chiến lược mua – bán hợp lý và nâng cao khả năng ứng phó rủi ro.
Với nền tảng tăng trưởng tích cực từ nửa đầu năm, thị trường phân bón Việt Nam đang đứng trước cơ hội bước vào giai đoạn phát triển ổn định, hiệu quả và bền vững hơn trong chuỗi nông nghiệp – thương mại quốc tế.
Phạm Hùng
