Dọc các triền đồi thôn Nà Cọ, xã Bạch Thông, tỉnh Thái Nguyên, những luống sâm nam xanh mướt đang thì trổ hoa, tỏa hương thơm trong gió. Thay cho những vạt rừng keo mỡ trước đây, sâm nam trở thành nguồn sinh khí mới, mang lại niềm hy vọng cho người dân.
Người có công đầu đưa sâm nam về vùng đất này là chị Vũ Thị Thơm, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Phúc Thơm. Trước đó, chị từng gây tiếng vang với mô hình nuôi lợn đen bản địa và giúp nhiều hộ dân thoát nghèo. Trên nền tảng đó, HTX tiếp tục phát triển các mô hình kinh tế như nuôi dúi, nhím, cá và trồng rừng, tạo việc làm và nâng thu nhập cho người dân địa phương.
“Tôi luôn trăn trở làm sao để mỗi tấc đất đồi đều sinh lời, để bà con có thể làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương”, chị Thơm chia sẻ.
 |
| Một vườn sâm nam ở thôn Nà Cọ, xã Bạch Thông, Thái Nguyên đang vào mùa trổ hoa, tỏa hương thơm ngát trong gió. Ảnh: Dân Việt. |
Năm 2022, trong chuyến tham quan học tập tại Bắc Giang, chị Thơm tình cờ biết đến mô hình trồng sâm nam. Thấy loại cây này phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng vùng đồi núi, chị quyết tâm đưa sâm nam về Bạch Thông.
Khó khăn lớn nhất là đây là loại cây hoàn toàn mới với người dân, từ kỹ thuật trồng cho tới đầu ra sản phẩm. Nhưng bằng sự quyết tâm, chị Thơm bắt tay nghiên cứu, thử nghiệm trên hơn 3.000 m² đất đồi của HTX.
“Những ngày đầu, tôi tự tay làm đất, ươm giống, chăm sóc và ghi chép tỉ mỉ. Sau một năm, những luống sâm đã xanh tốt, ra hoa, cho tín hiệu khả quan”, chị kể.
Chỉ sau một năm, HTX thu hoạch được 1 tấn hoa sâm nam, với giá bán hoa khô từ 700.000 – 1.000.000 đồng/kg, cao hơn hẳn các loại cây trồng khác. Còn củ sâm nam sẽ cho thu hoạch sau 6 năm.
Thành công ban đầu của HTX Phúc Thơm tạo niềm tin mạnh mẽ cho người dân. Chị Vũ Thị Thủy, một hộ dân thôn Nà Cọ, cho biết: “Sâm nam là cây mới với chúng tôi. Khi được hướng dẫn, mọi người nhanh chóng quen với kỹ thuật trồng và chăm sóc. Cây phát triển tốt, năng suất hoa đạt cao. Từ thành công của chị Thơm, chúng tôi tin rằng đây là hướng đi giúp thoát nghèo”.
Từ những vạt đồi trống trải, nhiều hộ dân đã bắt đầu trồng sâm nam, thay cho cây keo, bạch đàn. Cái xanh mơn mởn trên các luống sâm mang theo niềm tin về một cuộc sống no ấm.
 |
| Làm cỏ, chăm sóc vườn cây sâm nam. Ảnh: Dân Việt. |
Nhận thấy giá trị của hoa sâm nam, HTX Phúc Thơm nghiên cứu chế biến rượu hoa sâm, đạt 3 sao OCOP vào năm 2024. Đây không chỉ là chứng nhận chất lượng mà còn giúp sản phẩm tiếp cận thị trường rộng hơn, nâng cao giá trị thương hiệu. HTX đang hướng tới mở rộng vùng nguyên liệu và tạo thêm việc làm cho người dân.
Theo ông Hà Ngọc Việt, Chủ tịch UBND xã Bạch Thông, việc trồng sâm nam, sâm bố chính đang là hướng đi triển vọng giúp người dân thoát nghèo. Toàn xã hiện còn 103 hộ nghèo trên tổng số 1.982 hộ, chiếm hơn 8%.
“Chúng tôi đang rà soát để có lộ trình phát triển, vừa trồng cây ăn quả, vừa trồng cây dược liệu nhằm tối ưu giá trị trên cùng một diện tích”, ông Việt nói.
Câu chuyện sâm nam ở Bạch Thông cho thấy, chỉ cần có niềm tin, sự đồng lòng và người dẫn dắt có tầm nhìn, nông dân hoàn toàn có thể vươn lên, làm chủ cuộc sống trên chính mảnh đất quê hương.
