Từ số vốn vay vài trăm triệu đồng, trải qua nhiều lần thất bại, anh Phạm Văn Luận (40 tuổi, xã Hòa Vang, TP Đà Nẵng) đã xây dựng nên vườn ươm cây giống chất lượng cao với quy mô hơn 15.000 m², mỗi năm cung ứng hàng triệu cây giống ra thị trường. Anh vừa được bình chọn là Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025.
 |
| Từ vài trăm triệu đồng vốn vay, anh Phạm Văn Luận ở thôn An Tân, xã Hòa Vang (Đà Nẵng) đã gây dựng vườn ươm hơn 15.000m², mỗi năm cung ứng hàng triệu cây giống chất lượng cao ra thị trường. Ảnh: Dân Việt. |
Sinh ra trong một gia đình thuần nông, tuổi thơ của anh Luận gắn bó với đồng ruộng, với khu vườn ươm nhỏ của cha mẹ. Khi ấy, hình ảnh những mầm cây non xanh mướt, bàn tay cần mẫn chăm sóc của ba mẹ đã gieo vào tâm trí cậu bé niềm yêu thích đặc biệt với nghề trồng cây giống.
Tốt nghiệp Trường Đại học Kinh tế Huế, anh từng kỳ vọng có thể tìm một công việc văn phòng để “thoát nông”. Nhưng sau nhiều năm thử sức ở nhiều ngành nghề khác nhau, thu nhập bấp bênh khiến anh dần nhận ra con đường ấy không mang lại sự ổn định.
“Nhiều đêm suy nghĩ, tôi nhớ lại ký ức tuổi thơ bên vườn ươm của ba mẹ. Đó là động lực để tôi quay về với nghề nông – nghề đã nuôi lớn mình”, anh kể.
Năm 2010, khi lập gia đình, anh quyết định dấn thân trở lại với nghề trồng cây giống nông – lâm nghiệp. Gom góp và vay mượn từ người thân, bạn bè, anh có được 500 triệu đồng để thuê đất, mua cây giống và đầu tư cơ sở vật chất cho vườn ươm.
Thời gian đầu, anh chọn thuê đất tại huyện Đông Giang (Quảng Nam cũ). Nhưng địa hình xa trung tâm, đường sá khó đi khiến việc vận chuyển cây giống gặp nhiều trở ngại. Thị trường tiêu thụ hạn hẹp, khách hàng ít, vốn liếng dần cạn kiệt.
Năm 2016, anh quyết định mạo hiểm một lần nữa, chuyển toàn bộ vườn ươm về An Tân (Đà Nẵng) – vùng đất khi ấy còn hoang hóa, ít người canh tác. “Tiền thuê đất, tiền vật tư, chi phí vay mượn chất chồng. Cây giống ngày một lớn, chi phí chăm sóc tăng lên nhưng không ai mua. Nếu không kiên trì, có lẽ tôi đã bỏ cuộc từ lúc đó”, anh nhớ lại.
Không cam chịu thất bại, anh tự mình chở cây giống đi khắp nơi rao bán, từ đồng bằng đến miền núi, từ Quảng Nam, Quảng Ngãi đến tận Tây Nguyên. Có chuyến đi kéo dài cả tuần mới bán được ít cây, nhưng anh vẫn kiên trì, coi đó là cơ hội để hiểu thêm nhu cầu thị trường.
 |
| Anh Luận sản xuất đa dạng cây giống: cây lâm nghiệp, cây dược liệu, cây ăn quả, cây bóng mát, cây cảnh. Ảnh: T.H. |
Qua những chuyến xe rong ruổi, anh nhận ra bà con nông dân không chỉ cần một vài loại giống mà còn nhiều loại cây khác nhau: cây lâm nghiệp, cây ăn quả, cây dược liệu, cây bóng mát, cây công trình…
Từ đó, anh mở rộng chủng loại cây giống, chú trọng đầu tư kỹ thuật để tạo ra sản phẩm chất lượng cao. Đây chính là bước ngoặt giúp vườn ươm tìm được chỗ đứng và phát triển bền vững.
Đến nay, Công ty TNHH MTV Cây giống Bắc Trung Nam do anh làm Giám đốc sở hữu vườn ươm 15.000 m², cung ứng mỗi năm trên 1 triệu cây giống. Chủng loại đa dạng từ lim xanh, lát hoa, sao đen, dầu rái, keo lai… đến cây dược liệu như ba kích tím, đinh lăng, chè dây; cây ăn quả như mít, bưởi, sầu riêng, xoài; và cả cây bóng mát, cây cảnh.
Ngoài sản xuất, anh còn trồng gần 20 ha rừng ở Hiệp Đức, vừa phủ xanh đất trống, vừa tạo nguồn thu ổn định.
 |
| Công ty của anh Luận đạt doanh thu hàng năm hơn 12 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng. Ảnh: T.H. |
Theo anh Luận, chìa khóa để duy trì sản xuất ổn định là ứng dụng công nghệ. Từ hệ thống tưới nước tự động tiết kiệm đến kỹ thuật nuôi cấy mô hiện đại, tất cả nhằm đảm bảo cây giống phát triển đồng đều, đạt chuẩn.
Anh cũng chú trọng yếu tố môi trường: xây dựng điểm thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật để hạn chế rác thải, đồng thời đưa sản phẩm lên các nền tảng số nhằm mở rộng kênh tiêu thụ.
Nhờ đó, doanh thu hàng năm của công ty đạt trên 12 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng. Vườn ươm còn tạo việc làm cho 10 lao động thường xuyên với thu nhập 6-7 triệu đồng/tháng và hơn 50 lao động thời vụ, chủ yếu là người địa phương, lớn tuổi hoặc khó xin việc.
“Thu nhập ổn định giúp nhiều hộ gia đình cải thiện đời sống, góp phần giữ người dân gắn bó với quê hương”, anh nói.
Không chỉ phát triển kinh tế, anh Luận còn là Tổ trưởng Tổ hội nghề nghiệp sản xuất cây lâm nghiệp, cây dược liệu tại địa phương. Tổ hội mỗi năm cung ứng ra thị trường gần 3 triệu cây giống, đồng thời bảo tồn nhiều giống cây quý như pơ mu, xá xị, kiền kiền, tuyết nhung.
Tổ còn nhận chăm sóc và bảo vệ hơn 100 ha rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, góp phần chống xói mòn, giảm phát thải carbon, hưởng ứng chương trình “Một tỷ cây xanh” của Chính phủ.
Năm 2025, anh được bình chọn là một trong 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc. Với anh, niềm tự hào lớn nhất không chỉ là doanh thu hay giải thưởng, mà là việc tạo sinh kế ổn định cho bà con nông dân, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp nông nghiệp xanh.
“Điều tôi luôn tâm niệm là phải phát triển nông nghiệp bền vững. Tôi tin rằng đây là con đường đúng đắn để góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp”, anh chia sẻ.
