Mới đây, Vườn Quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình) phối hợp với tổ chức Save Vietnam’s Wildlife đã tiếp nhận một cá thể rái cá vuốt bé (tên khoa học: Aonyx cinereus) do Phòng Cảnh sát Kinh tế – Công an tỉnh Ninh Bình bàn giao. Cá thể này bị phát hiện trong quá trình vận chuyển trái phép và đã được giải cứu kịp thời.
Ngay sau khi tiếp nhận, đội ngũ bác sĩ thú y tại Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã của vườn quốc gia đã tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát. Kết quả cho thấy cá thể rái cá vẫn còn phản xạ nhanh, tuy nhiên cần thời gian chăm sóc, phục hồi thể trạng. Hiện nay, nó đang được nuôi dưỡng trong điều kiện bán hoang dã – môi trường vừa đảm bảo sự an toàn, vừa giúp duy trì tập tính tự nhiên của loài. Đây là bước chuẩn bị quan trọng trước khi xem xét tái thả về môi trường rừng tự nhiên.
Đại diện Vườn Quốc gia Cúc Phương chia sẻ: “Mỗi cá thể động vật hoang dã được cứu hộ thành công không chỉ là thêm một sinh mạng được bảo vệ, mà còn là niềm hy vọng vào tương lai đa dạng sinh học của Việt Nam. Sự phối hợp chặt chẽ và kịp thời giữa các cơ quan chức năng và đơn vị bảo tồn là yếu tố then chốt trong công tác này”.
Theo quy định tại Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT, rái cá vuốt bé thuộc Nhóm IB – nhóm động vật nguy cấp, quý, hiếm, được ưu tiên bảo vệ ở mức cao nhất. Điều này đồng nghĩa với việc mọi hành vi săn bắt, nuôi nhốt, buôn bán hay vận chuyển trái phép loài này đều bị nghiêm cấm tuyệt đối, và người vi phạm có thể bị xử lý hình sự.
 |
| Cá thể rái cá vuốt bé được cứu hộ thành công và hiện đang được chăm sóc trong điều kiện bán hoang dã. Ảnh: Phú Cường. |
Rái cá vuốt bé là loài thú ăn thịt nhỏ nhất trong họ chồn (Mustelidae), thường sinh sống tại các vùng sông suối, ao hồ, nơi có nguồn nước dồi dào. Với tập tính đào hang, săn bắt cá và động vật thủy sinh, loài này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái các hệ thủy vực. Tuy nhiên, số lượng rái cá vuốt bé tại Việt Nam và nhiều quốc gia Đông Nam Á đang suy giảm nghiêm trọng do mất môi trường sống và nạn buôn bán trái phép.
Thực tế, tình trạng buôn bán động vật hoang dã ở Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp. Nhiều loài quý hiếm như tê tê, rùa, khỉ hay rái cá thường xuyên bị săn bắt, vận chuyển trái phép qua biên giới hoặc tiêu thụ ngay trong nước. Các tổ chức bảo tồn quốc tế như TRAFFIC và WWF từng cảnh báo rằng Việt Nam vừa là điểm trung chuyển vừa là thị trường tiêu thụ, gây áp lực lớn lên hệ sinh thái.
Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị song song với công tác thực thi pháp luật, cần tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng. Người dân cần hiểu rằng việc mua bán, tiêu thụ sản phẩm từ động vật hoang dã không chỉ tiếp tay cho hoạt động phi pháp mà còn đẩy nhiều loài quý hiếm đến bờ vực tuyệt chủng.
Trường hợp cá thể rái cá vuốt bé được cứu hộ tại Ninh Bình lần này là lời nhắc nhở rõ ràng rằng công tác bảo tồn thiên nhiên không chỉ là trách nhiệm của lực lượng chức năng, mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội.
