VNHS- Thông nước (hay Thủy tùng) là loài thực vật hạt trần duy nhất thuộc chi Glyptostrobus còn tồn tại đến ngày nay, là loài đặc hữu của vùng cận nhiệt đới đông nam Trung Quốc (từ tây Phúc Kiến tới đông nam Vân Nam), tỉnh Khăm Muộn (Lào) và tỉnh Đắc Lắc (Việt Nam).
Thông nước sở dĩ có tên gọi như vậy là vì cây này gần giống cây Thông, nhưng mọc ở dưới nước hay ven nước, tên khoa học là Glyptostrobus pensilis (Staunt.) K. Koch, họ Bụt mọc (Taxodiaceae).
Thông nước là loài cây quý hiếm ở nước ta (có tên trong Sách Đỏ Việt Nam, 1996, 2007; Phân hạng: CR A1a,c,B1+ 2b,c,D1) đang có nguy cơ bị tuyệt chúng, vì số cá thể ngoài thiên nhiên còn lại rất ít. Ngày 31/8/2018, Hội đồng Cây Di sản Việt Nam đã công nhận 02 cây Thông nước cổ thụ, cao tuổi nhất, đại diện cho 2 cụm Thông nước cuối cùng của Việt Nam còn tồn tại ở tỉnh Đăk Lắk. Cụ thể là 01 cây hơn 570 tuổi, cao 25m ở xã Ea Ral, huyện Ea H’Leo, và 01 cây hơn 560 tuổi, cao 12m ở xã Ea Hồ, huyện Krông Năng.
Đặc điểm cây Thông nước:
Cây gỗ trung bình đến to, cao đến 25m hay hơn, đường kính thân 60-80cm hay hơn, tán lá hình nón hẹp. Vỏ thân dày, nứt dọc, hơi xốp, màu nâu xám. Rễ thở (rễ hô hấp) mọc thẳng đứng từ rễ bên, cao khoảng 30cm, mọc cách gốc tới 5–7m. Lá có 2 dạng: Lá ở cành sinh sản hình vẩy, dài khoảng 4mm (không rụng về mùa đông); lá ở cành già hình dùi, dài 6-13mm, xếp thành 2-3 dãy (rụng vào mùa đông). Bộ phận sinh sản gọi là ‘nón’ đơn tính, cùng gốc, mọc riêng rẽ ở đầu cành. Nón đực nhỏ, mỗi vẩy có 6-9 túi phấn ở dưới. Nón cái hình quả lê, mỗi vảy mang 2 noãn. Sau khi thụ tinh các vảy hóa gỗ và dính nhau ở gốc tạo thành một nón dài khoảng 2cm, rộng 1,2cm, có 7-9 mũi nhọn hình tam giác uốn cong ra phía ngoài. Mỗi vảy mang 2 hạt hình trứng, dài 13mm, rộng 3mm, có cánh hẹp. Hạt chín vào tháng 11-12.
Cây Thông nước (Nguồn: Internet)
Phân bố:
Chi Glyptostrobus đã từng phân bố trên một vùng rộng lớn hầu như khắp Bắc bán cầu, vào Thế cổ tân Paleocen (khoảng 66-56 triệu năm trước đây). Hóa thạch cổ nhất tìm thấy ở Bắc Mỹ vào kỷ Creta. Chúng có vai trò rất lớn trong việc hình thành các đầm lầy than đá vào đại Tân Sinh (trước và trong thời kỳ Băng hà). Hiện nay, trên thế giới ghi nhận loài này chỉ còn ở Trung Quốc, Lào và Việt Nam.
Ở Việt Nam, loài Thông nước chỉ còn 2 quần thể phân bố tự nhiên ở Đắk Lắk, trong một số rừng đầm lầy đọng nước thường xuyên (rộng khoảng 120 ha). Theo số liệu của Chi cục Kiểm lâm Đắk Lắk, tại huyện Ea H’leo, Khu bảo tồn Ea Ral còn 219 cây, và ở huyện Krông Năng, trong Khu bảo tồn Trấp K’sor còn 31 cây, và 1 cây tại thị xã Buôn Hồ.
Quần thể cây Thông nước ở Việt Nam đã tồn tại trên 550 triệu năm. Đây là những hóa thạch sống rất quý hiếm mà thiên nhiên đã ban tặng cho đất nước ta. Nhưng hiện nay, phần lớn các cá thể đã già cỗi, sinh trưởng kém, cành lá thưa thớt, đang bị thoái hóa nghiêm trọng, đối mặt với nguy cơ bị tuyệt chủng. Nhiều cây tuy vẫn có bộ phận sinh sản, nhưng đều cho hạt lép và rất ít gặp cây con tái sinh dưới tán rừng.
Cành mang Nón cái cây Thông nước (Nguồn: Internet)
Thành phần hóa học:
Theo sách “Cây thuốc và Động vật làm thuốc ở VN, 2004” thì vỏ cây Thông nước chứa tanin, các glucosid acricluarin và kaempferol.
Theo Yu-MeiZhang, Run-TingYin và cs. (Fitoterapia, vol. 81/ 8, p.1202-1204, Dec. 2010), từ cành và lá cây Thông nước đã phân lập được 5 chất sau: Một abietan diterpen mới, glypensin A (1) và 4 hợp chất đã biết là 12-acetoxy-ent-labda-8 (17), 13E-dien-15-oic acid (2), quercetin 3-O-α-L-arabinofuranosid (3), quercetin 3-O-β-D-galactopyranosid (4), β-sitosterol (5). Hợp chất (1) có độc tính trên dòng tế bào bệnh bạch cầu tủy mạn tính ở người K562 (IC50 = 21,2 μM).
Theo Si Ying, Wang Wei và cs. (Wuhan Botanical Research, 01 Jan 2003, 21(6): 547-549), trong lá cây Thông nước chứa nhiều hợp chất flavonoid.
Tính vị, tác dụng:
Theo Đông y, Thông nước có vị nhạt, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, giải biểu, khu phong, trừ thấp, thu liễm, chỉ thống, sát trùng.
Công dụng:
Thông nước được dùng làm thuốc chữa cảm sốt, cúm (lá non 20g, sắc uống); chữa phong thấp, giảm đau (cành, lá 20-40g) sắc uống; chữa tiêu chảy, kiết lỵ (vỏ cây 20g) sắc uống.
Ở Trung Quốc, cành lá và ‘nón’ cây Thông nước được giã nát đắp trị mụn nhọt chảy nước, nấu nước rửa. Để trị bỏng, người ta dùng vỏ thân đốt thành than, nghiền mịn, thêm dầu rồi bôi.
Gỗ Thông nước là loại quý hiếm, có mùi thơm nhẹ (tiết ra nhựa thơm, mặc dù đã được làm ra sản phẩm), thớ gỗ mịn, có màu với vân rất đẹp, không bị mối mọt, nứt nẻ, cong vênh, dễ gia công, nên được ưa chuộng để xây dựng đền đài, đồ gỗ cao cấp, đồ mỹ nghệ, chế tác thành lọ lục bình, một số ít làm tượng Phật Di Lặc. Một khúc gỗ Thông nước dài 1m, đường kính 80cm, có giá khoảng 250 triệu đồng.
Rễ thở cây Thông nước mềm, xốp, nhẹ, nên có thể dùng làm mũ, nút chai, nút phích, phao cứu sinh. Ngoài ra, do cây Thông nước có dáng đẹp nên có thể trồng làm cảnh, hoặc trồng ven hồ, ao để giữ đất, chống xói lở.
Một cây Thủy tùng ở Trạm quản lý bảo vệ rừng Trấp Ksơ (ở xã Ea Hồ, huyện Krông Năng) thuộc Khu Bảo tồn loài- sinh cảnh thông nước.(Ảnh: Báo Đăk Lăk)
Hiện nay, do môi trường sống bị phá huỷ và bị khai khác quá mức, cùng với việc tuổi thọ của cây quá cao nên giống Thông nước đang bị thoái hóa nghiêm trọng. Vì vậy tháng 1/2011, UBND tỉnh Đắk Lắk đã phê duyệt đề án bảo tồn loài Thông nước và đã thành lập 2 Ban quản lý ở 2 khu vực Thông nước nói trên. Hiện nay, cây này đã được khoanh vùng bảo vệ nghiêm ngặt.
Ngoài các biện pháp bảo tồn tại chỗ, nhiều nhà khoa học đang nghiên cứu nhân giống để giữ cho loài cây quý hiếm này không bị tuyệt chủng.
Trong thế giới của nghệ thuật bonsai, nơi cái đẹp được tạo nên từ sự tỉ mỉ, nhẫn nại và đam mê, có một mắt xích âm thầm nhưng không thể thiếu, đó là những dụng cụ chăm sóc cây cảnh. Tại thôn Tam Quang, xã Yên Thắng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, xưởng sản xuất dụng cụ cây cảnh Anh Ngọc không chỉ đơn thuần là một cơ sở sản xuất, mà còn là nơi gìn giữ và phát huy một nghề truyền thống đang từng bước khẳng định chỗ đứng trên bản đồ thủ công mỹ nghệ Việt Nam.
Nhật ký điện tử là bước tiến quan trọng trong hành trình chuyển đổi số ngành nông nghiệp, hỗ trợ người nông dân ghi chép sản xuất chính xác, người tiêu dùng truy xuất thông tin minh bạch và doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Đây là công cụ chiến lược để hàng hóa Việt vươn xa trên thị trường toàn cầu.
Bản đồ hành chính mới nhất của 34 tỉnh, thành Việt Nam năm 2025 đã chính thức được công bố, phản ánh toàn diện việc sáp nhập và điều chỉnh cấp tỉnh theo Nghị quyết của Quốc hội. Bản đồ có độ chính xác cao, cập nhật đầy đủ tên gọi, địa giới và trung tâm hành chính, hỗ trợ công tác quy hoạch, tra cứu địa lý và phục vụ người dân, doanh nghiệp tra cứu thuận tiện.
Tồn dư kim loại nặng như cadimi trong nông sản Việt Nam đang trở thành mối lo ngại nghiêm trọng. Nguyên nhân không nhỏ đến từ việc sử dụng phân bón không rõ nguồn gốc, mất kiểm soát, quản lý phân bón minh bạch không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường đất, mà còn là chìa khóa để nông sản Việt tự tin bước vào các thị trường khó tính.
Không cần sân vườn rộng, bạn hoàn toàn có thể chăm sóc bonsai ngay tại nhà nếu nắm được đúng kỹ thuật. Dành cho người mới bắt đầu, bài viết này chia sẻ cách chăm sóc bonsai đơn giản, hiệu quả, từ tưới nước, ánh sáng đến kỹ thuật cắt tỉa và thay chậu – tất cả để giúp cây sống khỏe, lên dáng và có giá trị lâu dài.
Trồng và chăm sóc cây cảnh đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt giúp cây khỏe mạnh, phát triển ổn định và nở hoa đúng mùa, nhất là vào dịp Tết. Với từng loại cây như mai vàng, hoa đào, vạn tuế, hoa cúc, phong lan, loa kèn… kỹ thuật chăm sóc sẽ khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ chi tiết bí quyết để bạn có vườn cây rực rỡ và sinh trưởng bền vững quanh năm.
Nông nghiệp Bắc Ninh đang chuyển động tích cực, từng bước định hình tương lai mới cho ngành nông nghiệp địa phương: Một tương lai xanh, sạch và bền vững.
Hội Nông dân TP.Hải Phòng vừa tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, sơ kết công tác Hội, phong trào nông dân 6 tháng.
Từ sản xuất nhỏ lẻ sang làm kinh tế bài bản, nông dân Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt quan trọng: hiểu luật để tuân thủ, áp dụng công nghệ để tối ưu.
Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh vận động hội viên, nông dân thực hiện nhiệm vụ trồng, chăm sóc cây xanh và bảo vệ môi trường nhằm xây dựng nông thôn mới bền vững
Do ảnh hưởng của bão số 1, các tỉnh miền Trung như Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Trị và Hà Tĩnh đã ghi nhận lượng mưa lớn trong nhiều giờ liên tục.
EcoBambu tiên phong trong lĩnh vực chế tác, sản xuất và phát triển chuỗi giá trị từ cây tre, từng bước hiện thực hóa khát vọng “sống xanh, sống tinh tế”.
Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng đã yêu cầu các cấp, ngành, đơn vị trên địa bàn thành phố tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả
Không chỉ để làm đẹp không gian sống, 3 loại cây cảnh dưới đây còn được ví như “bảo vật phong thủy” giúp chiêu tài, giữ lộc, thu hút sinh khí cho gia chủ.
Với gần 600 làng nghề sinh vật cảnh, Việt Nam đang chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của ngành cây cảnh, từ thú chơi truyền thống thành ngành kinh tế quy mô lớn.
Tận dụng cành lá dừa nước tưởng chừng bỏ đi, các nghệ nhân ở Hội An (Quảng Nam) đã biến chúng thành những bức tranh "xuyên sáng" độc đáo để bán cho du khách.
