Đề tài do ông Ngô Tuấn Tính phối hợp Trung tâm Khuyến nông tỉnh thực hiện. Theo đơn vị này, thị trường hiện đã xuất hiện sản phẩm ốc bươu qua xử lý tiềm sinh – thường được gọi là “ốc gác bếp”. Tuy nhiên, quy trình chủ yếu truyền miệng nên chưa có tiêu chuẩn chung để phát triển thành sản phẩm thương mại bài bản.
Từ thực tế đó, mô hình được xây dựng với mục tiêu nâng cao chất lượng thịt, tăng tỷ lệ sống và tối ưu lợi nhuận cho người nuôi. Theo thiết kế, mật độ thử nghiệm đạt 400 con/m², tỷ lệ sống hướng đến trên 70% và lợi nhuận trên 50%.
 |
| Thí điểm thực hiện mô hình nuôi ốc bươu theo hướng tiềm sinh. Ảnh: Kim Ngân/ Báo An Giang. |
Mô hình kết hợp điều chỉnh nhiệt độ và kích hoạt chuyển hóa dinh dưỡng của ốc trong thời kỳ nghỉ. Quá trình thực hiện được chia thành hai giai đoạn.
Giai đoạn 1 – Thuần nhiệt độ:
Ốc thương phẩm từ 5 tháng tuổi, kích cỡ trung bình khoảng 30 con/kg được tuyển chọn, làm sạch bùn trong 3 ngày rồi đưa lên kệ khô trong phòng kín gió. Nhiệt độ được điều chỉnh từ 28–32°C theo các mức 5 ngày, 10 ngày và 15 ngày, mỗi ngày tăng lần lượt 1°C, 0,5°C và 0,33°C. Cách làm này giúp ốc thích nghi dần và chuyển vào trạng thái tiềm sinh. Một số khay đối chứng không can thiệp nhiệt độ được bố trí để đánh giá chênh lệch hao hụt.
Giai đoạn 2 – Chuyển hóa dinh dưỡng:
Kéo dài khoảng 4 tháng. Ốc được đưa ra không gian thoáng có mái che, tận dụng tấm lợp lấy sáng để tạo màu cho vỏ và thịt. Ba mức ánh sáng khác nhau (24%, 36% và 47%) được kiểm tra. Giá thể là lớp rơm khô, tạo điều kiện tự chuyển hóa năng lượng dự trữ trong cơ thể.
Kết quả bước đầu cho thấy tỷ lệ sống đạt khoảng 80%. Nhóm ốc được thuần nhiệt độ có sức sống tốt hơn nhóm đối chứng. Ốc tiếp xúc ánh sáng 24% cho màu sắc đẹp, vỏ sáng bóng, thịt trắng hơn.
Giá trị kinh tế là điểm nổi bật. Trong khi ốc bươu thương phẩm hiện có giá 35.000–40.000 đồng/kg, sản phẩm ốc tiềm sinh có thể bán đến 200.000 đồng/kg. Mô hình cũng không tốn thức ăn và dùng rất ít nước, phù hợp hộ nuôi nhỏ lẻ muốn tăng hiệu quả kinh tế.
Nhóm thực hiện vẫn đang theo dõi thêm các chỉ số cảm quan và tăng trọng trước khi hoàn thiện quy trình chuẩn. Nếu thành công, mô hình có thể nhân rộng, tạo thêm hướng sinh kế và nâng thu nhập cho nông hộ tại An Giang và nhiều địa phương khác.
